Τεθολωμένα καὶ δηλητηριώδη ὕδατα, Περὶ Ψυχολογίας, Συνέχεια κα΄

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Γεωργίου Χασούρου

(Βιολόγου - Ἐκπαιδευτικοῦ)

[Σ.σ. Προβαίνουμε παρενθετικῶς στὴν δημοσίευσι ἀποσπασμάτων τῆς ὡραίας αὐτῆς ἐργασίας τοῦ κ. Γεωργίου Χασούρου (ὁλόκληρη ἡ ἐργασία εὑρίσκεται στὸ ἰστολόγιο: Ὄρθρος), γιὰ ὅσους θεωροῦν ἀκόμη ὅτι ἡ ψυχολογία δὲν συμβάλλει στὴν ἐκκοσμικεύσι τῆς Ἐκκλησίας μας, παρὰ τὰ ὅσα ἐπιχειρήματα παρεθέσαμε ἄχρι τοῦδε στὴν ἐργασία μας. Μὲ τὴν σημερινὴ δημοσίευσι, λοιπόν, ἀποδεικνύεται γιὰ ἀκόμη μία φορὰ ἡ συμβολὴ τῆς ψυχολογίας στὴν ἐκκοσμίκευσι τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς ἐπίσης καὶ ὅτι εἶναι πολλοὶ οἱ πατέρες καὶ ἀδελφοί, οἱ ὁποῖοι πολεμοῦν ἐπιμόνως καὶ ἐπιπόνως τὴν χρῆσι τῆς Ψυχολογίας ἐντὸς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (ἤδη, βεβαίως, ἀνεφέραμε: π.χ. κάποιους ἁγίους Πατέρες - θυμηθῆτε τὴν σύνδεσι φιλοσοφίας καὶ ψυχολογίας, τὸν μακαριστὸ πατέρα Σεραφείμ Ρόουζ, τὸν ἰατρὸ Σωτήριο Ἀδαμίδη καὶ ἄλλους).

   Ἂν καὶ ἡ παροῦσα δημοσίευσι ἀποτελεῖ μία παρένθεσι στὴν ἐργασία μας, καθ’ ὅτι εἴχαμε ἀναγγείλει ὅτι ἐν συνεχείᾳ θὰ σημειώσουμε ὁλίγα τινὰ περὶ τοῦ Φρόϋντ, ἀφορᾷ ἄμεσα στὸν Φρόυντ. Οἱ «βιαστικοὶ» ἂς διαβάσουν, παρακαλοῦμε, τὰ ἔντονα γράμματα, ποὺ ἐτονίσαμε ἐμεῖς].

     

   Γράφει ὁ κ. Γ. Χασοῦρος:

[...] Ἔτσι πέρα ἀπὸ τὴν ἐπιστηµονικὴ κατάρτιση οἱ Πατέρες, κεκαθαρµένοι, φωτισµένοι καὶ θεωµένοι ὄντες, ὁδηγούµενοι ἀπὸ τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος διέθεταν τὴν «βασίλισσα» τῶν ἀρετῶν, τὴν διάκριση, ὥστε νὰ διαβλέπουν καθαρὰ τί συµφέρει στὴν Ἐκκλησία νὰ προσλάβει ἀπὸ τὴ θύραθεν σοφία καὶ τί ὄχι. Ἀκόµα εἶναι γνωστὸ ὅτι οἱ Πατέρες δὲν προσέλαβαν ποτὲ ψυχοθεραπευτικές-φιλοσοφικὲς µεθόδους τῆς ἐποχῆς τους, οἱ ὁποῖες ἀσφαλῶς σύµφωνα µὲ ἱστορικὲς µαρτυρίες ὑπῆρχαν (ὁ σοφιστὴς Ἀντιφὼν διατηροῦσε ψυχιατρικὴ κλινικὴ στὴ Κόρινθο ὅπου ἐξασκοῦσε ἕνα εἶδος ψυχανάλυσης ἢ οἱ Ὀρφικοὶ καὶ οἱ Στωικοὶ θεράπευαν ἑρµηνεύοντας τὰ ὄνειρα), γιὰ νὰ ὀδηγήσουν τοὺς πιστοὺς ἀσφαλέστερα καὶ ἐπιστηµονικότερα πρὸς τὴν θέωση. Οὔτε νοµίζω ὅτι οἱ Πατέρες χρησιµοποίησαν τὴν θύραθεν σοφία γιὰ νὰ συµπληρώσουν τὴν σωτηριώδη θεολογία καὶ ἀνθρωπολογία τῆς Ἐκκλησίας παρὰ µόνο γιὰ νὰ ἀπαντήσουν στὴν εἰσβολὴ τῶν σοφιστῶν αἱρετικῶν µέσα στὴν Ἐκκλησία ποὺ ἀντιλαµβάνονταν διανοητικὰ τὸ µυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδας καὶ τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καὶ οἱ ὁποῖοι καταλάβαιναν µόνο τὴ φιλοσοφικὴ γλώσσα τῆς ἐποχῆς τους.

   Ποιὰ ἀνάλογη ἄραγε ἀνάγκη ἔχει προκύψει στὶς µέρες µας γιὰ τὴν Ἐκκλησία µας ὥστε νὰ ἀπαιτεῖται ἡ πρόσληψη τῆς ψυχανάλυσης ἢ τῆς ψυχιατρικῆς στὴ ζωὴ της ἢ ποιὸς µπορεῖ σήµερα νὰ ἰσχυριστεῖ ὅτι διαθέτει ἀνάλογη φώτιση καὶ διάκριση µὲ αὐτὴ τῶν θεοφόρων Πατέρων ὥστε νὰ εἶναι ἱκανὸς νὰ προχωρήσει σ’ ἕνα τέτοιο ἐγχείρηµα - ὅπως ἡ πρόσληψη κοσµικῶν ἀντιλήψεων γιὰ τὴν ἀνθρώπινη ὕπαρξη – δίχως νὰ προκαλέσει ζηµιὰ στὸ σῶµα τῆς Ἐκκλησίας;

[...]

   Ὁ Φρόιντ ὑπῆρξε ὡς γνωστὸν φαινοµενικὰ ἄσχετος µὲ τὴ θρησκευτικὴ ζωὴ ποὺ ἔχει σχέση µὲ θεολογικὰ δόγµατα, τελετουργικὸ τυπικό, µυστήρια κ.λ.π. Ἐν τούτοις θὰ δείξουµε στὴ συνέχεια ὅτι αὐτὸς ὁ ἰατροφιλόσοφος τῆς «ψυχῆς», ὅπως καὶ ὁ Λακᾶν, ἐµφορεῖτο περισσότερο ἀπὸ ἠθικοθρησκευτικὸ πνεῦµα, παρὰ ἀπὸ ἐπιστηµονικό.

[...]

   «...Τὸ ψυχαναλυτικὸ κίνηµα, τὸ ὁποῖο ὁ Φρόιντ τὸ 1910 πρὶν νὰ τὸ ὀνοµάσει ἔτσι ἤθελε

νὰ τὸ ἐντάξει σὲ µιὰ «∆ιεθνῆ Ἀδελφότητα γιὰ τὴν Ἠθικὴ καὶ τὴν Κουλτούρα ποὺ ἱδρύθηκε ἀπὸ ἕνα φαρµακοποιό, τὸν Κνάπ, καὶ ποὺ εἶχε πρόεδρό της τὸν Φορέλ. Μιὰ Ἀδελφότητα ποὺ µάχεται ἐνάντια στὴν ἐξουσία τοῦ κράτους καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Ὅµως σύντοµα αὐτὴ ἡ ἀδελφότητα παραχώρησε τὴν θέση της στὴν ∆ιεθνῆ ἀδελφότητα γιὰ τὴν ψυχανάλυση ποὺ ὀνοµάστηκε «∆ιεθνὴς ψυχαναλυτικὸς Σύλλογος» (Ἔριχ Φρὸµ «Ἡ ἀποστολὴ τοῦ Φρόιντ», σελ. 78). Αὐτὴ ἡ ἀδελφότητα κατέπνιγε κάθε διαφορετικὴ γνώµη ποὺ ἐρχόταν σὲ ἀντίθεση µὲ τὴν «ἀλάθητη» ἀντιµετώπιση τῆς ψυχικῆς ζωῆς ἀπὸ τὸν Φρόιντ. Ἔτσι πολλοὶ ψυχαναλυτές, ὅπως ὁ Βίλχελµ Ράιχ, ὁ Ἄντλερ, ὁ Γιούνγκ, ὁ Πὲρλς κ.ἄ. ἀποµακρύνθηκαν ἀπὸ τὸν Φρόιντ καὶ ἵδρυσαν τὶς δικές τους «ἀλάθητες» σχολές. Περιττὸ βέβαια νὰ ἀναφέρουµε ὅτι αὐτό τό φαινόµενο εἶναι ἄγνωστο στὸ χῶρο τῶν Φυσικῶν ἐπιστηµῶν, ὄχι ὅµως καὶ στὸ χῶρο τῆς πολιτικῆς, τῶν σεκτῶν καὶ τῶν θρησκευτικῶν ὀργανώσεων. Στὴ συνέχεια ὁ Ἔριχ Φρὸµ καταγγέλλει τὸν ἀντιεπιστηµονικὸ καὶ ὁλοκληρωτικὸ χαρακτήρα τοῦ Φροϋδισµοῦ. «...Ὑπάρχει καµιὰ ἄλλη περίπτωση θεραπείας ἤ ἐπιστηµονικῆς θεωρίας πού νὰ µεταµορφώθηκε σὲ κίνηµα, διευθυνόµενο κεντρικά ἀπὸ µυστικὴ ἐπιτροπή, πού προβαίνει σὲ ἐκκαθαρίσεις τῶν µελῶν της ποὺ παρεκκλίνουν, µὲ τοπικὲς ὀργανώσεις σὲ µιὰ διεθνῆ ὑπεροργάνωση;».

[...]

   Ἡ ψυχανάλυση ἀποτελεῖ τὴν Ἄ-Λογον καὶ µάταιη σὲ ὁριζόντιο ἐπίπεδο προσπάθεια τοῦ ἀγνωστικιστῆ (ἀθέου) ἀνθρώπου νὰ ἐλέγξει τὰ πτωτικὰ του πάθη, νὰ ζήσει καὶ νὰ κυριαρχήσει στὴ φύση, δίχως ὅµως τὸν Πλάστη του, δηλαδὴ νὰ αὐτοθεωθεῖ!

[...]

   Ὁ κ. Γιανναρᾶς (σ.σ. ἡ παροῦσα ἐργασία τοῦ κυρίου Χασούρου, ἀποτελεῖ ἀπάντησι στὸ ἄρθρο τοῦ κ. Χρήστου Γιανναρᾶ «Ψυχανάλυση καὶ Ἐκκλησιαστικὴ Ἀνθρωπολογία») εἶναι γνωστὸ ὅτι ἔχει καταγγείλει µὲ σφοδρότητα αὐτὸν τὸν εὐσεβιστικὸ τρόπο ζωῆς σὲ διάφορα γραπτά του. Ὅµως κατὰ περίεργο τρόπο ἔρχεται τώρα νὰ προσλάβει πρὸς συµπλήρωση τῆς Πατερικῆς Ἀνθρωπολογίας ὅρους καὶ µεθόδους ἀπὸ ἕνα καθαρὰ εὐσεβιστικὸ χῶρο µέσα στὸν ὁποῖο κινεῖται ὁ Φροϋδισµός.

[...]

   Ἀπὸ βιογράφους του (σ.σ. τοῦ Φρόυντ) πληροφορούµεθα ὅτι µεγάλωσε καὶ ἐγαλουχήθη µέσα στοὺς Χασίδες (Χασιδισµὸς σηµαίνει εὐσεβισµός), αἵρεση τοῦ Ἰουδαϊσµοῦ ποὺ ἀναπτύχθηκε κατὰ τὸν 18ο αἰῶνα στὴν κεντρικὴ Εὐρώπη, µιὰ Γνωστικιστικὴ αἵρεση στοιχεῖα τῆς ὁποίας ἔχουν καταπληκτική ἀντιστοιχία µὲ τὶς θεωρίες τοῦ Φρόιντ ὅπως :

•  Ἡ ὕπαρξη στὸ κάθε ἄτοµο τοῦ ἐµφύτου κακοῦ (τὸ ἐκεῖνο ἢ Προεγώ ἔνστικτο τοῦ

θανάτου)

•  ἡ ἐνασχόληση µὲ τὸ σὲξ σὰν συµπαντικὸ φυσικὸ φαινόµενο ( Λίµπιντο)

•  οἱ τελετουργικὲς ἐξοµολογήσεις στὸν Ραβίνο ( συναισθηµατικὴ κάθαρση)

•  ἡ πίστη στὴν συµβολικὴ σηµασία τῶν ὀνείρων ( Ἰωάννη Νέστορος, Συνθετικὴ

ψυχολογία, σελ. 224) .

   Φυσικὰ ἡ ἐνασχόληση µὲ τὸ σὲξ καὶ τὸ ἀσυνείδητο δὲν εἶναι χαρακτηριστικὸ ποὺ συναντᾶµε ἀποκλειστικὰ στοὺς Χασίδες, ἀλλὰ τὴ συναντᾶµε σποραδικὰ καὶ σὲ πολλοὺς ἀκόµα φιλοσόφους ὅπως στὸν Νίτσε , στὸν Σοπενχάουερ κ.ἄ. τοὺς ὁποίους ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα ὁ Φρόιντ, ἀλλὰ καὶ στοὺς ἀρχαίους Γνωστικούς-Μανιχαίους, τοὺς Νεοπλατωνικοὺς καὶ Στωικούς, εὐσεβιστικὲς ἠθικολογικὲς αἱρέσεις τὶς ὁποῖες πολέµησαν ἀποτελεσµατικὰ οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας µας. Μποροῦµε τώρα νὰ καταλάβουµε γιατί ὁ Φρόιντ δὲν θεωροῦσε ἀπαραίτητο νὰ εἶναι κανεὶς ἰατρὸς γιὰ νὰ ἐξασκήσει τὸ ἐπάγγελµα τοῦ ψυχαναλυτῆ . Ὁ λόγος εἶναι ὅτι ἡ ψυχανάλυση ἔχει σὰν κύριο στόχο τὴν ἠθικὴ ἀνάπλαση τοῦ ἀνθρώπου.

[...]

   Ἡ ὅλη προσπάθεια τοῦ Φρόιντ καὶ τῶν ψυχαναλυτῶν ἔγκειται στὸ νά µᾶς πείσουν ὅτι ἀρετὲς ὅπως ἡ ἀγάπη, ἡ αὐτοκυριαρχία, ἡ αὐτεξουσιότητα, ἡ διάκριση, ἀκόµα καὶ ἡ εὐσπλαγχνία, εἶναι, ὄχι Θεῖες ἄκτιστες ἐνέργειες, ἀλλὰ φυσικές, ποὺ ὑπόκεινται στὸν ἐπιστηµονικὸ ἀντικειµενικὸ ἔλεγχο. Στόχος τους εἶναι νά µᾶς ἐµβολιάσουν στὸ νοῦ τὴν δαιµονικὴ ἀνθρωποκεντρικὴ ἰδέα ὅτι ἡ ἐπιστήµη καὶ ὁ ἄνθρωπος µὲ προεξάρχοντα τὸν Φρόιντ θά µᾶς ὀδηγήσει στὴν σωτηρία καὶ τὴν λύτρωση ἀπὸ τὰ πάθη µας προσφέροντάς µας τὸν παράδεισο ἐπὶ γῆς.

[...]

   Καὶ πάλι ἀπορίας ἄξιον, τί θὰ µποροῦσε νὰ συµπληρώσει ἡ θεωρία τῆς ναρκισσιστικῆς νεύρωσης στὴν Ἐκκλησιαστικὴ ἀνθρωπολογία ποὺ διδάσκει ὅτι ἡ ρίζα τῆς ἀνθρωπίνης τραγωδίας βρίσκεται στὴν ἑκούσια πτώση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸ Φυσικὸ Θέληµα τοῦ Θεοῦ, γεγονὸς ποὺ γεννᾶ τὴν φιλαυτία, τὸν ἐγωισµὸ, τὴν οἴηση, πάθη ποὺ δηµιουργοῦν ὅλα τὰ ὑπόλοιπα πάθη, τὶς ψυχικὲς ἀσθένειες , ἀκόµα καὶ τὸν θάνατο τῆς ψυχῆς. Ἐπί πλέον, ὅπως ἀναφέραµε καὶ πρὶν, τὸ νὰ ὁµιλεῖ κανεὶς γιὰ ταπείνωση δίχως νὰ ἀναφέρεται στὴν ταπείνωση ποὺ εἶναι καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, εἶναι στὴν καλύτερη περίπτωση νεκρή ἠθικολογία. Ὅµως στὸ σηµεῖο αὐτὸ µποροῦµε εὔκολα νὰ ἐπισηµάνουµε τὴν «σχιζοφρενική» παρουσία τῶν ψυχαναλυτῶν µέσα στὸν κόσµο. Ἄνθρωποι ὅπως ὁ Φρόιντ καὶ ὁ Λακᾶν µὲ ἀνθρωποκεντρικὴ καὶ αὐτονοµηµένη σκέψη - στάση ποὺ συνιστᾶ κατὰ τὴν Ἐκκλησία µας τὴν ἀποθέωση τῆς ἐγωιστικῆς φιλαυτίας καὶ τῆς οἴησης - αὐτοανακηρύσσονται ἰατροὶ τῶν ψυχῶν µας ὁδηγώντας µὲ σιγουριὰ τοὺς ἀνθρώπους πρὸς τὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὸν ναρκισσισµό, δηλαδὴ πρὸς τὴν «ταπείνωση»!

   ∆ὲν πρέπει λοιπὸν νὰ θεωρεῖται τυχαία ἡ ἐπίµονη αὐτὴ προσπάθεια ἐπιβολῆς τῆς ψυχαναλυτικῆς σκέψης καὶ µεθοδολογίας στὴν Ἐκκλησιαστική µας ζωή, ψυχαναλυτικὴ ἰδεολογία ἡ ὁποία, σύµφωνα µὲ τὴν οἰκουµενιστικὴ θρησκευτικὴ ἀντίληψη, θά µᾶς βοηθήσει νὰ ἀποτινάξουµε τὴν «ἀνελέητη» πολιτιστική µας παράδοση, νὰ ἀπαλλαχθοῦµε ἀπὸ τὶς προκαταλήψεις µας, τὶς ἐµµονές µας σὲ παραδοσιακὲς παγιωµένες ἐκκλησιαστικὲς καὶ πολιτιστικὲς δοµές - οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν ἐµπόδιο γιὰ τὸν ἐκσυγχρονισµὸ καὶ τὴν εἰρηνικὴ συµβίωση µέσα στὴν παγκόσµια κοινότητα - ὥστε νὰ µπορέσουµε νὰ συναντηθοῦµε µὲ «ἀνοιχτὸ µυαλό» µὲ τοὺς ἄλλους λαοὺς ζώντας ἔτσι «ἀγαπηµένα», «εἰρηνικά», «φιλεύσπλαγχνα», «ταπεινά» καὶ «χαρούµενα», ἔστω καὶ χωρὶς Χριστὸ…

[...]

   Θὰ µποροῦσε κάποιος νὰ ἐγείρει τὴν ἀντίρρηση ὅτι οἱ παραπάνω ἠθικολογικὲς διαστάσεις τῆς ψυχανάλυσης, ποὺ ἀναζητοῦν τὴν ἀγάπη, τὴν εὐσπλαγχνία, τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν αὐτοδιαψευδοµένη ταπείνωση καὶ γενικότερα τὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὰ πάθη, ἀποτελοῦν προσωπικὲς ἢ ὑποκειµενικὲς ἀρχὲς τοῦ Φρόιντ οἱ ὁποῖες δὲν ἀντιπροσωπεύουν ὅλους τοὺς ψυχαναλυτές. Ὅµως καὶ ὁ Λακᾶν, πιστὸ πνευµατικὸ τέκνο τοῦ Φροϋδισµοῦ, φυλακισµένος καὶ αὐτὸς σὲ µιὰ αὐτοσχέδια ἠθική, συνεχίζει µὲ συνέπεια τὴν ἀνθρωποκεντρικὴ ἠθικοθρησκευτικὴ πορεία τοῦ Φρόιντ πρὸς τὴν αὐτοθέωση...

   Εἶναι φανερὸ ὅτι καὶ οἱ «ἄθεοι» ἔχουν τὸν «θεό» τους! Ὅµως ὁ θεὸς τῆς Λακανικῆς ψυχανάλυσης, ἕνα καθαρὰ διανοητικὸ ἐπινόηµα, ἕνα εἴδωλο τῆς φαντασίας τοῦ κοσµικοῦ ἀνθρώπου, περιορίζεται µέσα σὲ στενὰ ἠθικιστικὰ πλαίσια. Ἡ ψυχαναλυτικὴ ἠθικὴ ἔρχεται κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ ἀναβιώσει ἀρχαῖες φιλοσοφικὲς Στοές, τὴν ἠθικὴ τῶν ὁποίων , ὁ Λακᾶν συγχέει µὲ τὴν Χριστιανικὴ ἠθική [...] ∆ὲν χωράει λοιπὸν ἀµφιβολία ὅτι ὁ Λακᾶν πίστευε ὅτι ἡ Φροϋδικὴ ψυχανάλυση εἶχε ὁδηγηθεῖ στὴν δηµιουργία µιᾶς γνήσιας φιλοσοφικοθρησκευτικῆς κίνησης, µιᾶς ζωντανῆς θρησκείας γιὰ τὴν ὁποία λαχταρᾶ ὁ ταλαιπωρηµένος ἀπὸ τὸν ἀτοµισµὸ ἑνὸς αἱρετικοῦ χριστιανισµοῦ καὶ ὑλιστικοῦ ἀθεϊσµοῦ, ∆υτικὸς ἄνθρωπος.

[...]

   Ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ «ζωντανή», «ὁλοζώντανη» θρησκεία µὲ τὴν σύγχρονη ἔννοια τοῦ ὅρου ποὺ ἀσκεῖται ζωντανή καὶ στὸ χῶρο τῆς ὁποίας ὁ Λακᾶν ἐντάσσει καὶ τὴν ψυχανάλυση; Ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ σύγχρονη ἔννοια τοῦ ὅρου Θρησκεία; Πάντως ἀποκλείεται νὰ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πίστη, ἡ µόνη ζωντανὴ γιὰ µᾶς θρησκεία, τὴν ὁποία φαίνεται νὰ ἀγνοεῖ ὁ Λακᾶν, διαφορετικὰ δὲν θὰ ἔλεγε ποτὲ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι τὸ ἀσυνείδητο τὸ ὁποῖο φυσικὰ µόνο ἡ ψυχανάλυση µπορεῖ νὰ προσεγγίσει καὶ νὰ γνωρίσει. Πάντως ἐµεῖς τὴν µόνη «ὁλοζώντανη» νεκρὴ θρησκεία ποὺ γνωρίζουµε στὶς µέρες καὶ ἡ ὁποία διδάσκει παρόµοια µὲ τὸν Λακᾶν , ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ ἀσυνείδητος ἑαυτός µας, ὁ πυρήνας τῆς ὕπαρξής µας τὸν ὁποῖο πρέπει νὰ ἀναζητήσουµε γιὰ νὰ γίνουµε καὶ ἐµεῖς θεοὶ εἶναι αὐτὴ… τῆς Νέας Ἐποχῆς!

   Τὰ κίνητρα καὶ οἱ προθέσεις τῶν ἁπανταχοῦ ψυχοευσεβιστῶν, ποὺ φλυαροῦν γιὰ ἐλευθερία, ἀγάπη, εἰρήνη καὶ σεβασµὸ στὰ δικαιώµατα καὶ τὰ πιστεύω τοῦ ἄλλου, φαντάζουν ἁγνὰ καὶ ὑπέροχα … Ὅµως ἡ µελέτη τῆς φύσης τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντός µας διδάσκει ὅτι τὰ φαινόµενα καὶ ἰδιαίτερα τὰ ψυχικὰ ἀπατοῦν, ὅπως συνηθίζουν νὰ λένε καὶ οἱ συµπαθεῖς ψυχαναλυτές. Γνωρίζουµε ἀπὸ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, τοὺς µεγάλους αὐτοὺς ἔνθεους ψυχολόγους - οἱ ὁποῖοι γνώριζαν τὸ ἀσυνείδητο πολὺ πρὶν νὰ δεῖ ὁ Φρόιντ τὸ φῶς τοῦ µάταιου αὐτοῦ κόσµου - ὅτι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἐλίσσεται, ἀπωθεῖ τά κοινῶς κακὰ συναισθήµατα, ὑποκρίνεται καὶ ξεγελᾶ ἀκόµα καὶ τὸν ἑαυτό της... Παραθέτουµε ἕνα µικρὸ δεῖγµα τῆς γνώσης τῶν Πατέρων σχετικὰ µὲ τὸν ἀσυνείδητο κόσµο τοῦ ἀνθρώπου.

   ∆ιαβάζουµε ἀπὸ τὸν ἱερὸ Χρυσόστοµο :«Τὰ πλείονα τῶν γινοµένων ἡµᾶς λανθάνει καὶ κρύπτεται» (Εἰς τήν Α΄ Κορινθίους ια΄,3 P. G. 61,91).

   Ἀλλοῦ στὸν περὶ Μονανδρίας λόγο του (2,48 P. G.,610) ἀναλύοντας τὴν ψυχὴ µιᾶς δίγαµης γυναίκας, παρατηρεῖ ὅτι τὰ συναισθήµατά της εἶναι µπερδεµένα, δηλαδὴ - ἐνῶ

φαίνεται ὅτι συµπεριφέρεται µὲ ἕνα συγκεκριµένο τρόπο (λευκότης-συνειδητό) - ἀδιόρατα διακρίνεται στὸ βάθος καὶ ἕνας ἄλλος «κρυµµένος» ἀπὸ τὸ συνειδητὸ τρόπος συµπεριφορᾶς (ἡ µελανία-τὸ ἀσυνείδητο).

   Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, ὁ γνωστὸς συγγραφέας τῆς «Κλίµακας» γράφει ἐπίσης γιὰ τὶς ἀσυνείδητες ψυχικὲς καταστάσεις µὲ ποιητικὸ τρόπο:

   «Γνωρίζοµε πὼς εἶναι πάµπολλα τὰ τέκνα τοῦ θυµοῦ. Καὶ ὅλα εἶναι φοβερά. Ἕνα ὅµως τέκνο ποὺ τὸ γεννᾶ χωρὶς νὰ τὸ θέλει, ἂν καὶ νόθο, εἶναι ὠφέλιµο: Εἶδα ἀνθρώπους ποὺ ἄναψαν ἀπὸ τὴν µανία τοῦ θυµοῦ καὶ ἔβγαλαν ἀπὸ µέσα τους σὰν ἐµετὸ τὴν µακροχρόνιο µνησικακία τους. Ἔτσι µὲ τὸ ἕνα πάθος ἀπηλλάγησαν ἀπὸ τὸ ἄλλο! Καὶ ἡ µακροχρόνια λύπη τους διελύθη! ∆ιότι ἐκεῖνος ποὺ τοὺς λύπησε ἢ ζήτησε συγχώρηση ἢ ἔδωσε τὶς ἀπαιτούµενες ἐξηγήσεις. Ἀντιθέτως εἶδα ἄλλους ποὺ κατὰ τρόπο ἀπαράδεκτο ἔδειξαν ὅτι ἦσαν δῆθεν µακρόθυµοι. Ἔτσι µὲ τὴ σιωπὴ ἐναποθήκευσαν µέσα τους τὴν µνησικακία. Αὐτοὺς τοὺς ἐλεεινολόγησα περισσότερο ἀπὸ τοὺς πρώτους, διότι µὲ τὸ µελάνι ( τῆς µνησικακίας) ἔδιωξαν ἀπὸ τὴν ψυχή τους τὸ περιστέρι (τὴν εἰρήνη δηλαδὴ καὶ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος)…

   Εἶδα ἐπίσης καὶ µερικοὺς ἄλλους µὲ καρδιὰ ὑποδουλωµένη στὴ λαγνεία καὶ στὴ γαστριµαργία. Αὐτοὶ φαίνονταν γεµάτοι πραότητα καὶ κολακευτικὴ εὐγένεια καὶ φιλαδελφία καὶ εὐπροσηγορία.» (Κλίµακα, Ἔκδ.Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου, σελ170-171).

   Τέλος ἂς ἀκούσουµε τί ἀναφέρει ὁ ἄγ. Νικόδηµος ὁ Ἁγιορείτης σχετικὰ µὲ τὸν ἀσυνείδητο ψυχικό µας κόσµο:

   «Πρὸς τούτοις σὲ συµβουλεύω ἕνα ἄλλο πράγµα πληροφορίας ἄξιον. Νὰ µὴν ἐµπιστευθῆς ποτὲ εἰς τὴν συνείδησίν σου, ἂν αὐτὴ καµµίαν φορὰν δὲν σὲ κατηγορῆ εἰς κανένα πράγµα, διότι συνείδησις λέγεται εἰς ἐκεῖνα µόνον, ποὺ ἠξεύροµεν καὶ ὄχι σὲ ἐκεῖνα ποὺ δὲν ἠξεύροµεν. Ἐπειδὴ δὲ κατὰ τὸν Ἱερεµίαν «βαθεία ἡ καρδία παρὰ πάντα»( ιζ` 9) καὶ πολλὰ λεπτὰ πάθη εὑρίσκονται κεκρυµµένα µέσα εἰς αὐτήν, τὰ ὁποῖα ὁλότελα δὲν ἠξεύρει οὔτε ἐκεῖνος ποὺ τὰ ἔχει, καὶ ἀπὸ τὰ ὁποῖα παρεκάλει ὁ ∆αβὶδ νὰ καθαρισθῆ , λέγων «ἐκ τῶν κρυφίων µου καθάρισόν µε» (Ψαλµ. ιη΄, 13), διὰ τοῦτο σύ πίστευε πάντοτε, ὅτι δὲν εἶναι καθαρὰ ἡ καρδία σου τελείως ἀπὸ τὰ κρυπτὰ πάθη καὶ λεπτὰ ,τὰ ὁποῖα εἶναι γνωστὰ εἰς µόνον τὸν Θεὸν, ποὺ ἐτάζει µόνος τὰς καρδίας, κατὰ τὸν Σολωµόντα: «Σῦ µονώτατος οἶδας τὴν καρδίαν πάντων τῶν υἱῶν ἀνθρώπων (Γ΄ Βασιλειῶν, η΄, 39 ). («Ὁ ἀόρατος πόλεµος», Ἁγίου Νικοδήµου Ἁγιορείτου ,Ἐκδόσεις «Φῶς», σελ. 223).

[...]

   Ἡ τραγικὴ ἀντίφαση ποὺ µποροῦµε νὰ διακρίνουµε στοὺς ψυχαναλυτὲς εἶναι ὅτι ἐνῶ ἐνασχολοῦνται ἀσταµάτητα µὲ τὸν ἀσυνείδητο ψυχικὸ κόσµο τοῦ ἀνθρώπου, στὴν οὐσία εἶναι οἱ πλέον ἀσυνείδητοι ἄνθρωποι! Καὶ τοῦτο διότι, οἱ ψυχαναλυτὲς – οἱ ὁποῖοι στὸ σύνολό τους ἦσαν ἑβραϊκῆς καταγωγῆς - ἀπόγονοι τῶν µεγάλων Ἑβραίων προφητῶν, ἔπεσαν στὴν τραγική πλάνη νὰ ἐµπιστευθοῦν τὴν ἀκάθαρτη συνείδησή τους. Καὶ τοῦτο διότι ποτὲ δὲν γονάτισαν µὲ ταπείνωση πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ παρακαλώντας τον ὅπως ὁ ∆αυίδ, λέγοντας «ἐκ τῶν κρυφίων µου καθάρισόν µε», οὔτε ποτὲ ὁµολόγησαν ὅπως ὁ Σολωµόντας ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ µόνος ποὺ γνωρίζει τὴν καρδία τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι «Οἱ περισσότεροι ψυχαναλυτὲς καὶ αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὸν Φρόιντ δὲν εἶναι λιγότεροι τυφλοὶ ἀπὸ τὰ ἄλλα µέλη τῆς κοινωνικῆς τάξης τους µπροστὰ στὶς πραγµατικότητες τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καὶ στὰ ἀσυνείδητα κοινωνικὰ φαινόµενα. Κατὰ µία ἔννοια εἶναι πιὸ τυφλοί, γιατί πιστεύουν πὼς βρῆκαν τὴν ἀπάντηση στὴ ζωή, µὲ τὴν φόρµουλα τῆς γενετήσιας ἀπώθησης», θὰ γράψει ὁ Ἔριχ Φρὸµ στὸ βιβλίο του «ἡ Ἀποστολὴ τοῦ Φρόιντ»(.σελ:115).

[...]

   Σύµφωνα µὲ τὰ παραπάνω ὁ κ. Γιανναρᾶς εἰσηγεῖται πρόσληψη ὅρων καὶ µεθοδολογίας ὄχι ἀπὸ κάποια ἔγκυρη, κοινῶς ἀποδεκτὴ µὲ τὰ σηµερινὰ δεδοµένα ἐπιστήµη, ἀλλὰ ἀπὸ µιὰ εὐσεβιστικὴ καὶ Στωικίζουσα ἐκκοσµικευµένη ὀργάνωση µὲ χριστιανικὰ ἠθικὰ στοιχεῖα ὅπως εἶναι ἡ Φροϋδολακανικὴ σχολή.

   Ἡ ψυχανάλυση, προσλαµβάνει ὑπάρχοντες ὅρους ἀπὸ τὴν Ἀρχαία ἤδη φιλοσοφικὴ ἐποχή, ὅπως ἔρωτας, ἀγάπη, ταπείνωση, ὁρµές, µὴ συνειδητὸς ψυχικὸς κόσµος (ἀσυνείδητο) - τοὺς ὁποίους παρέλαβαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας γιὰ νὰ συγκροτήσουν τὴν Ἐκκλησιαστικὴ θεανθρωπολογία µὲ σκοπὸ νὰ θεώσουν τὸν ἄνθρωπο - καὶ τοὺς χρησιµοποιεῖ γιὰ νὰ ὀργανώσει τὴν κοσµικὴ «ἐκκλησιαστική» ἀνθρωπολογία µὲ σκοπὸ… νὰ «ξεθεώσει» τὸν ἄνθρωπο!