"ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΙ" ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ

υπό Νικολάου Μάννη, εκπαιδευτικού

Πολλοί στην εποχή μας, κατά την οποία η παναίρεση του Οικουμενισμού ταράσσει την Εκκλησία, έχουν την αντίληψη ότι όλοι όσοι αντιτάσσονται στον Οικουμενισμό, είναι πραγματικά Ορθόδοξοι, και οι μεταξύ τους διενέξεις αφορούν απλά επουσιώδεις διαφορές. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Δεν είναι όλοι οι λεγόμενοι Αντιοικουμενιστές, πραγματικά Ορθόδοξοι. Αντιθέτως, πολλοί οι οποίοι αγωνίζονται ενάντια στην αίρεση αυτήν, έχουν πέσει σε άλλη αίρεση.  Και αυτό δεν συμβαίνει για πρώτη φορά.

Είναι γνωστό από την εκκλησιαστική ιστορία πως σε κάθε περίοδο που κάποια αίρεση εμφανιζόταν στους κόλπους της Εκκλησίας, γεννιόντουσαν και οι εναντίον της ενστάσεις. Αυτές οι ενστάσεις όμως δεν ήταν πάντοτε ορθόδοξες, ούτε όσοι της εξέφραζαν ορθόδοξοι. Υπήρξαν δηλαδή περιπτώσεις που στην προσπάθεια να πολεμηθεί μια αιρετική άποψη δημιουργούταν μια άλλη αιρετική άποψη. Έτσι πολλές αιρέσεις γεννήθηκαν ως αντιδράσεις σε προγενέστερές τους. Αυτό συνέβαινε διότι εκείνοι που εξέφραζαν τις θέσεις αυτές δεν είχαν τον φωτισμό του Θεού, ο οποίος πηγάζει από την ταπείνωση, όπως διδάσκει η Εκκλησία.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα, εκ της εκκλησιαστικής ιστορίας:

Α. Οι γνωστές απόψεις του Αρείου ήταν γέννημα της αντιαιρετικής του ρητορείας εναντίον του Σαβελλίου, ενός αιρετικού που υποστήριζε πως ο Πατήρ, ο Υιός και το  Άγιον Πνεύμα δεν ήταν τα τρία Πρόσωπα του Ενός Τριαδικού Θεού, αλλά τρία προσωπεία (μάσκες) του Θεού, ο Οποίος τάχα έχει μόνο ένα Πρόσωπο. Πολεμώντας αυτήν την αίρεση ο Άρειος προσπάθησε να παρουσιάσει τον Πατέρα ετερούσιο του Υιού και ανώτερό Του, γενόμενος αρχηγός της γνωστής αιρέσεως που κατατάραξε την Εκκλησία κατά τον Δ΄ αιώνα.

Β. Για να αντικρούσουν την διδασκαλία του Αρείου, οι κάποτε ορθόδοξοι «αντιαρειανοί» Απολλινάριος, Μάρκελλος Αγκύρας και Λουκίφερος έπεσαν σε άλλες αιρέσεις.

Ο Απολλινάριος Λαοδικείας στην προσπάθειά του να πολεμήσει τους Αρειανούς, και κυρίως την ακραία μερίδα αυτών, τους Ανομοίους, εξέφρασε αιρετικότατες θέσεις σχετικές με την ενανθρώπιση του Χριστού, γι' αυτό και τελικά καταδικάστηκε ως αιρεσιάρχης στην Β΄ Οικουμενική Σύνοδο, μαζί με την χορεία των αντιπάλων του Αρειανοφρόνων.

Ο Μάρκελλος Αγκύρας αν και υπήρξε μέγας ζηλωτής και υπέρμαχος της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου και σύμμαχος του Μεγάλου Αθανασίου, στην προσπάθειά του όμως να πολεμήσει τον Αρειανισμό περιέπεσε σε πλάνες, αφού ισχυρίστηκε ότι η Θεότητα αρχικά ήταν Μονάδα, η οποία σταδιακά επλατύνθη σε Τριάδα, ως τρεις διακριτές Ενέργειες, όχι όμως και Πρόσωπα, καθώς επίσης και πως ο Χριστός ενυπήρχε στον Θεό Πατέρα και μόνο κατά την ενανθρώπιση έγινε Υιός! Και ο Μάρκελλος καταδικάστηκε ως αιρετικός από την Β΄ Οικουμενική Σύνοδο.

Ο Λουκίφερος Καλλάρεως υπήρξε επίσης θαρραλέος αγωνιστής κατά του Αρειανισμού και υπερασπιστής του Μεγάλου Αθανασίου, αψήφησε ακόμη και ολόκληρη Σύνοδο Αρειανοφρόνων που συγκάλεσε ο Αυτοκράτορας Κωνστάντιος, ο οποίος τελικά τον εξόρισε. Μετά την ανάκληση από την εξορία του, διαφώνησε με τον Μέγα Αθανάσιο, για το ζήτημα της επιστροφής στην Ορθοδοξία όσων είχαν κοινωνήσει με τους Αρειανούς. Η Σύνοδος της Αλεξάνδρειας (362) που συγκάλεσε ο Μέγας Αθανάσιος αποδέχτηκε τους επισκόπους που είχαν συγκοινωνήσει με τους Αρειανούς, αλλά μετανόησαν και ομολογούσαν πίστη στο δόγμα της Νικαίας, άνευ καμίας άλλης διαδικασίας. Ο Λουκίφερος μη αποδεχόμενος θεία Χάρη και έγκυρα Μυστήρια σε αυτούς, αρνήθηκε να δεχτεί τους μετανοήσαντες επισκόπους στον βαθμό τους, παρά μόνο ως λαϊκούς. Μετέβηκε στην Αντιόχεια, στην οποία κοινώνησε με την μία εκ των δύο μερίδων των εκεί Ορθοδόξων και χειροτόνησε επίσκοπο τον Παυλίνο, μη αναγνωρίζοντας ως επίσκοπο τον ηγέτη της άλλης παρατάξεως, Άγιο Μελέτιο, επειδή είχε χειροτονηθεί από τους Αρειανόφρονες. Επειδή οι υπόλοιποι Πατέρες (Μέγας Αθανάσιος, Ευσέβιος Βερκέλλων κλπ.) δεν αποδέχτηκαν τις ακραίες θέσεις του, αποσχίστηκε τελικά από την κοινωνία με την Εκκλησία, γενόμενος αρχηγός σχίσματος, ενώ οι οπαδοί του τον αγιοποίησαν.

Γ. Ο κάποτε φανατικός ορθόδοξος Νεστόριος Κωνσταντινουπόλεως αναιρώντας τις αιρέσεις των Απολλιναριστών και των Δοκητών έπεσε σε άλλη αίρεση. Θεωρούσε πως η Παναγία μας δεν ήταν δυνατόν να γεννήσει τον Θεό, γιατί δεν είναι θεά, και μιας και το όμοιο, γεννάται από το όμοιο, γέννησε μόνο τον άνθρωπο Χριστό, με τον οποίο ενώθηκε μετά την Γέννηση ο Λόγος. Ως εκ τούτου απέρριπτε τον όρο «Θεοτόκος» και χρησιμοποιούσε το «Χριστοτόκος». Καταδικάστηκε από την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο.

Δ. Μια μερίδα φανατικών αντινεστοριανών δεν αρκέστηκαν στην ορθόδοξη διδασκαλία που εξέφρασε ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας και έπεσαν και αυτοί με τη σειρά τους στο άλλο άκρο της πλάνης. Έτσι στον αντίποδα του Νεστοριανισμού, ο ιδρυτής του Μονοφυσιτισμού Ευτυχής δίδαξε την κακοδοξία πως η ανθρώπινη φύση του Κυρίου μας απορροφήθηκε ως σταγόνα από την θεϊκή του φύση. Ο ίδιος, η αίρεσή του και οι αμετανόητοι οπαδοί του καταδικάστηκαν από την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο.

Επομένως, εκ των παραπάνω, καθίσταται φανερό πως το σκοτάδι της αιρέσεως δεν μπορεί να πολεμηθεί με άλλο σκοτάδι, παρά μόνο με το φως της Ορθοδοξίας!

«Τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος;» (Β΄ Κορ. στ΄, 14).

ΠΗΓΗ: http://entoytwnika1.blogspot.gr/2018/03/6-2018.html