Τεθολωμένα καὶ δηλητηριώδη ὕδατα (Περὶ Ψυχολογίας) Μέρος ΙΗ΄

Σχόλιο του Διαχειριστή του ιστολογίου: Συνεχίζουμε μετά χαράς την δημοσίευση της εργασίας του Αδελφού και Συνεργάτου μας Ν. Β., με την οποία συμφωνήσαμε και την στηρίξαμε ευθύς εξ αρχής, τονίζοντας τα εξής, που θα δείτε γραμμένα στην συνέχεια που ακολουθεί: «Στόχος μας ἦταν καὶ εἶναι νὰ ἀναδειχθῇ τὸ ζήτημα πρὸ τοῦ λάβῃ διαστάσεις...». «Ὀφείλουμε μὲ ταπείνωσι καὶ σεβασμὸ νὰ ἀγωνισθοῦμε ὅλοι μαζί, οἱ Ἐπίσκοποί μας, οἱ πρεσβύτεροί μας, οἱ μοναχοί μας καὶ οἱ λαϊκοί μας (μὲ μιὰ λέξι: ἡ Ἐκκλησία), ὥστε νὰ ξεπεράσουμε καὶ αὐτὸν τὸν πειρασμό». «…νὰ προχωρήσουμε σὲ ἕνα γόνιμο διάλογο ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ (κλῆρος καὶ λαός) καὶ νὰ ἐπιχειρήσουμε, μὲ ἐπικεφαλῆς τοὺς Ἐπισκόπους μας, νὰ θέσουμε τὰ πράγματα στὴν θέσι τους, πρὸς δόξαν Θεοῦ, πρὶν καταποθοῦμε ἀπὸ τὴν ἐκκοσμίκευσι …». Ως εκ τούτου το ιστολόγιό μας είναι στην διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου που επιθυμεί να εκθέσει με επιχειρήματα την άποψή του για το θέμα.

(συνέχεια από εδώ) 

Ἀναγκαῖες ἐπισημάνσεις

   Παρῆλθαν περισσότερα ἀπὸ δύο ἔτη ἀφ’ ὅτου ἄρχισε ἡ σταδιακὴ συγγραφὴ καὶ δημοσίευσι τῆς ἐργασίας μας «Τεθολωμένα καὶ δηλητηριώδη ὕδατα: περὶ Ψυχολογίας». Ἔκτοτε, πολλοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοὶ ἀνὰ τὴν Ἐλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικὸ ἐξέφρασαν τὴν χαρά τους γιὰ τὴν ἐργασία αὐτὴ καθὼς καὶ τὴν διαμαρτυρία τους γιὰ τοὺς προωθοῦντες τὴν σύγχρονη Ψυχολογία στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, παρακαλοῦμε πολὺ τοὺς πατέρες καὶ τοὺς ἀδελφοὺς ποὺ διαφωνοῦν μὲ τὴν ἐργασία μας,  νὰ διαθέσουν ἔστω λίγο χρόνο γιὰ νὰ μᾶς ὑποδείξουν μὲ ἐπιχειρήματα τὰ ὅποια σφάλματα ἢ παραλείψεις ὑπάρχουν στὴν ἐργασία μας (τὸ περιμένουμε μετὰ χαρᾶς). Ναί, ἡ ἐργασία μας ἔχει κάποια προχειρότητα (δὲν εἶναι ἐπιστημονικῶς ὀργανωμένη), καθ’ ὅτι, ἐπαναλαμβάνουμε, εἴμαστε μέτριοι καὶ ἀδύναμοι (νοητικῶς, πνευματικῶς), καὶ ὡς ἐκ τούτου μάλιστα ἀναμένουμε τοὺς δυνατοὺς νὰ ἀναλάβουν αὐτὸ τὸ ἔργο. Δὲν λησμονοῦμε, ἀσφαλῶς, ὅτι ὑπάρχουν καὶ ἄλλες παρόμοιες ἐργασίες, κάποιες ἀπὸ τὶς ὁποῖες ἐχρησιμοποιήσαμε ἀποσπασματικῶς στὴν δική μας. Τώρα προτείνουμε ἄλλες τρεὶς πολὺ ἐμπεριστατωμένες, ποὺ δύνασθε νὰ ἐντοπίσετε εὐκόλως στὸ διαδίκτυο: α΄. «Θεολογία καὶ Ψυχολογία: Συμπόρευση ἢ σύγκρουση;» τοῦ πατρὸς Στεφάνου Στεφοπούλου (αὐτὴ ἀποτελεῖ ἀπάντησι στὴν ἐργασία τοῦ πατρὸς Ἀδαμαντίου Αὐγουστίδη «ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ Ή ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ;»), β΄. «Θεραπευτικὴ τῶν πατέρων καὶ ψυχανάλυση» τοῦ ἰατροῦ Σωτηρίου Ἀδαμίδη καὶ γ΄. «Ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία καὶ Ἐπιστήμη», Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ Ἁγιορείτου. Εὐχόμαστε δὲ στοὺς συγγραφεῖς των νὰ συνεχίσουν τὸν καλὸν αὐτὸν ἀγῶνα.

   Στόχος μας, ἐπαναλαμβάνουμε, ἦταν καὶ εἶναι νὰ ἀναδειχθῇ τὸ ζήτημα πρὸ τοῦ λάβῃ διαστάσεις καὶ στὸν χῶρο τῶν ἀποτειχισθέντων ἀντιοικουμενιστῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν τοῦ Πατρίου ἡμερολογίου, ἑνὸς ἀπὸ τοὺς ἐλαχίστους ἐναπομείναντες θύλακες κατὰ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς ἐκκοσικεύσεως. Ὀφείλουμε μὲ ταπείνωσι καὶ σεβασμὸ νὰ ἀγωνισθοῦμε ὅλοι μαζί, οἱ Ἐπίσκοποί μας, οἱ πρεσβύτεροί μας, οἱ μοναχοί μας καὶ οἱ λαϊκοί μας (μὲ μιὰ λέξι: ἡ Ἐκκλησία), ὥστε νὰ ξεπεράσουμε καὶ αὐτὸν τὸν πειρασμό.            

   Ἀναδεικνύουμε, λοιπόν, τὸν κίνδυνο φοβούμενοι ὅτι ἐὰν ἐπιτραπῇ ἡ σταδιακὴ εἰσαγωγὴ στὴν ποιμαντικὴ τῆς Ἐκκλησίας μας θεωριῶν (αὐτῶν τῆς συγχρόνου Ψυχολογίας) ποὺ εἶναι ξένες πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία, θολώνουμε τὸ ὀρθόδοξο αἰσθητήριο-κριτήριο καὶ τὴν ὀρθόδοξη ὁπτικὴ-κοσμοθεωρία τῶν πραγμάτων, καὶ δυσχεραίνουμε τὴν γνησία θεραπεία καὶ σωτηρία μας, καὶ ἴσως δὲν θὰ ἀργήσουμε νὰ ἀπεμπολήσουμε (ἐκκοσμικευόμενοι) τὸν πατερικὸ-ἀσκητικὸ-ἡσυχαστικὸ-μαρτυρικὸ-ὁμολογιακὸ χαρακτῆρα τῆς Ἐκκλησίας. Φοβούμαστε ὅτι νοθεύεται ἡ ὀρθόδοξος ποιμαντική μας, καὶ ὅτι ἐφαρμόζοντες κοσμικὲς-ἔξωθεν πρακτικές, ἐντασσόμαστε σταδιακῶς στὸ πνεῦμα ἑνὸς χαλαροῦ καὶ ἐκκοσμικευμένου (ψευδο-) χριστιανισμοῦ. Ἐὰν κάποιοι μᾶς θεωροῦν «φοβικούς», ἂς μᾶς ὑποδείξουν τοὺς λόγους ἐκείνους γιὰ τοὺς ὁποίους δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ εἴμεθα τοὐλάχιστον ἐπιφυλακτικοὶ (μέχρι καὶ ἀρνητικοί· ὄχι σαφῶς ἀδιακρίτως καὶ στενόμυαλα) σὲ κάτι ποὺ δὲν ὑπῆρχε μέχρι πρότινος στὴν ἱστορία (ἡ σύγχρονη «ἐπιστήμη» τῆς Ψυχολογίας ἔχει «ζωὴ» περὶ τὸν ἑνάμισυ αἰῶνα), καὶ ποὺ δὲν ἐχρησιμοποιεῖτο ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία (ἡ χρῆσι της ἄρχισε τὶς τελευταῖες 2-3 δεκαετίες ἐν Ἑλλάδι). Ἂς προσέξουμε δὲ τὸ γεγονός, ὅπως ἤδη ἔχουμε ἐπισημάνει καὶ τὸ ἐπαναλαμβάνουμε, ὅτι στὸν χῶρο τῶν οἰκουμενιστῶν καὶ τῶν κοινωνούντων μὲ αὐτοὺς ἔχει θεσμοθετηθῇ ἡ χρῆσι τῆς συγχρόνου ψυχολογίας στὸ ποιμαντικό τους ἔργο (δόξα τῷ Θεῷ, πάντως, ποὺ ὑπάρχουν πολλοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί μας σὲ αὐτὸν τὸν χῶρο, ποὺ ἀντιστέκονται σθεναρῶς). Θὰ ἀφεθοῦμε νὰ συμβῇ τὸ ἴδιο καὶ στὸν χῶρο τοῦ Πατρίου;

   Εἶναι ἴσως φρόνιμο οἱ συμπαθοῦντες καὶ προωθοῦντες τὴν ψυχολογία νὰ παρουσιάσουν ποία εἶναι ἡ ἐπίσημη θέσι τους περὶ τῆς ψυχολογίας (ἐὰν τὴν δέχονται ἐξ ὁλοκλήρου, ἐὰν τὴν δέχονται ἐν μέρει, τί ἀκριβῶς δέχονται καὶ φρονοῦν ὅτι δυνάμεθα νὰ δεχθοῦμε, γιὰ ποιὸν λόγο νὰ τὰ δεχθοῦμε – εἶναι ἐλλειμματικὴ σὲ κάτι ἡ Ὀρθοδοξία μας; καὶ ποιὸς θὰ κρίνῃ ἁγιοπνευματικῶς ἐὰν αὐτὰ πράγματι δύνανται νὰ χρησιμοποιοῦνται ἄνευ τινὸς κινδύνου), ὥστε νὰ προχωρήσουμε σὲ ἕνα γόνιμο διάλογο ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ (κλῆρος καὶ λαός) καὶ νὰ ἐπιχειρήσουμε, μὲ ἐπικεφαλῆς τοὺς Ἐπισκόπους μας, νὰ θέσουμε τὰ πράγματα στὴν θέσι τους, πρὸς δόξαν Θεοῦ, πρὶν καταποθοῦμε ἀπὸ τὴν ἐκκοσμίκευσι, ἔκφανσι τῆς ὁποίας εἶναι καὶ ἡ χρῆσι ἑνὸς ξένου (καὶ δὴ ἐπικινδύνου) φιλοσοφικοῦ συστήματος παραλλήλως μὲ τὴν κατὰ Θεὸν «φιλοσοφία» (τὴν θεολογία καὶ ἠθική) τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

   Ἐὰν πάντως ἐδόθη ἡ ἐντύπωσι σὲ κάποιους πατέρες καὶ ἀδελφούς μας ὅτι πολεμοῦμε πρόσωπα μὲ τὴν προσπάθειά μας αὐτή, ἢ ὅτι δὲν τὰ σεβόμεθα, ἢ ὅτι ἐπιχειροῦμε νὰ βλάψουμε τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ἂς γνωρίζουν ὅτι δὲν ἰσχύει κάτι τέτοιο. Ἀλλά, ἐπαναλαμβάνουμε, ὡς λογικὰ πρόβατα ἀναλαμβάνουμε τὶς εὐθύνες μας, ποὺ εἶναι τοὐλάχιστον νὰ σημάνουμε τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐκφράσουμε μὲ σεβασμὸ καὶ ταπείνωσι τὶς ἀντιρρήσεις μας (τὸ ἔχουμε ἢδη πράξῃ καὶ προσωπικῶς σὲ συμπαθοῦντες τὴν Ψυχολογία· δὲν κρυβόμαστε. Καὶ ἂς θυμήσουμε ὅτι ἐκφράζουμε τὴν θέσι τοὐλάχιστον ἑνὸς Ἐπισκόπου μας, καὶ ἀρκετῶν πνευματικῶν, ἱερέων, μοναχῶν καὶ λαϊκῶν), εὐχόμενοι νὰ σταματήσῃ ὁ πειρασμὸς πρὸ τοῦ λάβῃ διαστάσεις.          

   Πατέρες καὶ ἀδελφοί, τὸ ταπεινό μας πόνημα πρόκειται νὰ συνεχισθῇ (πρᾶγμα χρονοβόρο καὶ ψυχοφθόρο γιὰ ἐμᾶς· καὶ πρὸς τοῦτο ζητοῦμε τὶς εὐχές σας). Στὰ ἀπ’ ἐντεῦθεν καὶ ἐξῆς σταδιακῶς δημοσιευόμενα ἄρθρα θὰ παρουσιάσουμε, μέσα ἀπὸ τὶς πηγές, πολλὲς θεωρίες τῆς συγχρόνου Ψυχολογίας, καθὼς καὶ θέσεις παλαιῶν καὶ συγχρόνων ψυχολόγων (ἐπὶ πλέον τῶν ὅσων παρεθέσαμε κυρίως στὶς ἀρχικὲς δημοσιεύσεις), τὰ ὁποῖα, ἰδομένα ἀπὸ ὀρθόδοξο χριστιανικὴ πλευρά, θὰ μποροῦσαν νὰ χαρακτηρισθοῦν ἀπὸ ἀνόητα μέχρι καὶ ἐπικίνδυνα καὶ ἀντιχριστιανικά. Θὰ φανῇ, λοιπόν, ἔτι τηλαυγέστερον, ὅτι πρόκειται περὶ «τεθολωμένων καὶ δηλητηριωδῶν ὑδάτων». Ἀπὸ τὴν ἄλλη, θὰ μποροῦσαν κάποιοι νὰ μᾶς ἀποστείλουν καὶ κάποιες θεωρίες καὶ θέσεις ψυχολόγων, οἱ ὁποῖες φαίνεται ὅτι θὰ μποροῦσαν νὰ γίνουν ἀποδεκτὲς ἀπὸ τοὺς ὀρθοδόξους χριστιανούς, καὶ νὰ προβοῦμε, χάριτι Θεοῦ, σὲ σχολιασμὸ (καὶ συζήτησι) ἐπ’ αὐτῶν.
   Παρακαλοῦμε τοὺς ἐνδιαφερομένους πατέρες καὶ ἀδελφοὺς νὰ μᾶς βοηθήσουν ὡς ἑξῆς: Νὰ μᾶς ἀποστέλλετε (καὶ γιὰ ὅσους δὲν μᾶς γνωρίζουν, στὸν διαχειριστὴ τοῦ «Κρυφοῦ Σχολειοῦ») ὅ,τι ἀνόητο, πονηρὸ μέχρι ἀντιχριστιανικὸ ἔχετε ἤδη ἐντοπίσει (καὶ δὲν ἔχει ἤδη παρατεθῆ στὴν παροῦσα ἐργασία) ἢ θὰ ἐντοπίσετε σὲ συγγράμματα, ἄρθρα καὶ ὁμιλίες ψυχολόγων καὶ ψυχιάτρων (παραθέτοντας τὸ ἀκριβὲς κείμενο καὶ τὶς ἀκριβεῖς πηγές). Ζητοῦμε δὲ τὴν βοήθειά σας, ὥστε νὰ συλλέξουμε ὅλοι μαζὶ ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερα στοιχεῖα, καθ’ ὅτι ὑπάρχει μέγα πλῆθος ψυχολογικῶν κειμένων καὶ ὁμιλιῶν. Εὐχαριστοῦμε ἐκ τῶν προτέρων. 
   Γιὰ τὴν ὥρα ἔχουμε ἐντοπίσῃ διάφορα τέτοια (πλὴν τῶν ἤδη παρατιθεμένων), τὰ ὁποῖα θὰ παρατεθοῦν στὴν ἑπομένη συνέχεια, σὺν Θεῷ. Παραθέτουμε τώρα κάποια παραδείγματα τέτοιων δηλητηριωδῶν θέσεων-θεωριῶν (πρὸς καλλιτέρα κατανόησι τοῦ τί ἀναζητοῦμε):
 «Ἡ θεωρία τῆς φυσικῆς ἐπιλογῆς τοῦ Δαρβίνου [...] ἐπηρέασε σημαντικὰ τὴν Ψυχολογία. Ἡ ψυχανάλυση τοῦ S. Freud, ἡ ἔρευνα τοῦ Riaget [...] καὶ ἡ μελέτη τῶν αἰσθημάτων ἦταν ὅλα συνέπειες τοῦ σκεπτικοῦ τῆς ἐξελίξεως» (Πανεπιστημιακὸ σύγγραμμα, «Ψυχολογία», Robert Ornstein, ἐκδ Δανιᾶ).    

   «Οἱ δαίμονες δὲν ὑπάρχουν, ὅπως καὶ οἱ θεοὶ ἄλλωστε. Εἶναι ἁπλᾶ δημιουργήματα τῆς ψυχικῆς δραστηριότητας τοῦ ἀτόμου» (ρῆσι τοῦ Σ. Φρόυντ, καταχωρημένη καὶ στὴν ἰστοσελίδα τοῦ κ. Θάνου Ἀσκητῆ - εἶναι φανερὸ τὸ ποῦ ἔχουν ἀπήχησι τέτοιες θεωρίες).

   «Ἡ ἀστρολογία ἔχει ἐξασφαλισμένη τὴν ἀνεπιφύλακτη ἀναγνώρισή της ἀπὸ τὴν ψυχολογία, ἐπειδὴ ἡ ἀστρολογία ἀντιπροσωπεύει τὴ σύνοψη ὅλων τῶν ψυχολογικῶν γνώσεων τῆς ἀρχαιότητας» (Κὰρλ Γιούνγκ, Ἐλβετὸς ψυχίατρος, μαθητὴς τοῦ Φρόυντ, βλ. ἰστοσελίδα: «Γνωμικολογικόν»).

   Υ.Γ. Οἱ θεωροῦντες τὴν Ψυχολογία ὡς ἐπιστήμη μὲ τὴν αὐστηρὰ ἔννοια τοῦ ὄρου («σκληρά», ‘‘hard science”), καὶ ὑπερτονίζοντες τὸ ἐπιστημονικὸ κύρος τῶν ψυχολόγων, δίδοντες ἔτσι τὴν ἐντύπωσι ὅτι τὰ ὑπ’ αὐτῶν (τῶν ψυχολόγων) λεχθέντα εἶναι ἀδιαμφισβητήτως τεκμηριωμένα, ἂς ἀναλογισθοῦν πόσο ἐπιστημονικὰ εἶναι τὰ ὡς ἄνω παραδείγματα, ὅλα ἐκεῖνα ποὺ ἢδη ἔχουν παρατεθῆ στὴν ἐργασία μας, καὶ ὅλα αὐτὰ ποὺ θὰ παρατεθοῦν στὴν συνέχειά της.   

Συνεχίζεται…