Περί τῆς σημασίας τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου (π. Σεραφείμ Ρόουζ +20/8-2/9-1982)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΔΙΟ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ π. ΣΕΡΑΦΕΙΜ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ: Τὸ παρακάτω κείμενο συντάχθηκε ἀπὸ τὸν μακαριστὸ π. Σεραφεὶμ Ρόουζ ὡς προλογικὸ στὴν ἔκδοση τοῦ ἡμερολογίου τοῦ 1972, τὸ ὁποῖο ἐξέδωσε τὸ περιοδικό "The Orthodox Word". Ἡ μετάφραση ἔγινε, κατὰ παράκλησή μας, ἀπὸ τὸν Ἀναπληρωτὴ Καθηγητὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων κ. Δημήτριο Χατζηνικολάου, τὸν ὁποῖο εὐχαριστοῦμε θερμῶς (ὑπογραμμίσεις ἡμέτερες).

"Ὁ γνήσιος Χριστιανός εἶναι πολεμιστής πού ἀγωνίζεται ν’ ἀνοίξῃ τόν δρόμον του διά νά ἐξέλθῃ ἀπό τά συντάγματα τοῦ ἀοράτου ἐχθροῦ, μέ στόχον τήν οὐράνιον πατρίδα," ἐδίδαξεν ὁ Ἅγιος Γερμανός τῆς Ἀλάσκας. Τό Ὀρθόδοξον Ἡμερολόγιον εἶναι ἡ καταχώρησις τῶν πηγῶν ἀπό τάς ὁποίας ὁ Χριστιανός πολεμιστής πρέπει ν’ ἀντλῇ δύναμιν διά ν’ ἀγωνίζεται εἰς τόν ἐν λόγῳ πνευματικόν  πόλεμον• τοιαύτη πηγή ἐμπνεύσεως  εἶναι! Ἑκάστην ἡμέραν μνημονεύονται ἀγωνισταί πού ἔζησαν πρίν ἀπό  ἡμᾶς καί εὐηρέστησαν τόν Θεόν: προφῆται, ἀπόστολοι, μάρτυρες,  ἱεράρχαι, ἀσκηταί καί μοναχοί, διά Χριστόν σαλοί, ὥστε τό ὄνομα καί τό παράδειγμά των νά δίδῃ εἰς ἡμᾶς θάρρος εἰς τόν ἀγῶνα καί ζῆλον εἰς τήν Ὀρθόδοξον ὁμολογίαν μας καί ζωήν• διότι, ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Μητροπολίτης Φιλάρετος τῆς Μόσχας, κατά τήν ἡμέραν τῆς μνήμης των εἰς τό Ἡμερολόγιον, πλησιάζουν τήν γῆν καί ἀκούουν καλλίτερα τάς προσευχάς μας. Δι’ ἑκάστην ἡμέραν ὁρίζονται (εἰς τό Ἡμερολόγιον) ἀναγνώσματα ἀπό τήν Ἁγίαν Γραφήν ὡς ὅπλα διά τόν ἀγῶνα,  ὥστε  ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός νά μανθάνῃ καθημερινῶς νά προετοιμάζῃ τόν ἑαυτόν του καθοδηγούμενος ἀπό τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, συμφώνως μέ τά διδάγματα μέ τά ὁποῖα ἡ Ἐκκλησία ἐπιθυμεῖ νά μᾶς διαφωτίσῃ καί νά μᾶς ἐμπνεύσῃ. Παρομοίως, παρουσιάζονται (εἰς τό Ἡμερολόγιον) οἱ προκαθωρισμένοι κύκλοι ἑορτῶν καί νηστειῶν, ἔτσι ὥστε ὁ κάθε Χριστιανός νά δύναται νά ἑνώσῃ τήν ζωήν του μέ τό ὅλον σχέδιον καί τήν ἱστορίαν τοῦ ἀγῶνος εἰς τόν ὁποῖον μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία.

Τόἱερόν Ἡμερολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι πολύ διαφορετικόν ἀπό τό πολιτικόν (ἀρχικῶς παπικόν) ἡμερολόγιον τῶν Δυτικῶν χωρῶν, ἐφόσον ἡ πολιτική ἡμερομηνία εἶναι ἐνωρίτερα κατά δεκατρεῖς ἡμέρας καί σχεδόν πάντοτε αἱ ἑορταί πού ἐξαρτῶνται ἀπό τήν ἡμερομηνίαν τοῦ Πάσχα ἀπέχουν μεταξύ των τοὐλάχιστον κατά μίαν  ἑβδομάδα. Εἰς τοῦτο δύναταί τις νά διακρίνῃ μίαν ἰδιαιτέραν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ δι’ ἡμᾶς τούς Χριστιανούς τῶν ἐσχάτων χρόνων. Εἰς ἕνα εἰδωλολατρικόν κόσμον πού ἁπλῶς διατηρεῖ ἐξωτερικά τινα γνωρίσματα τοῦ Χριστιανισμοῦ, εἶναι συχνάκις δύσκολον δι’ ἕνα Ὀρθόδοξον Χριστιανόν νά πείσῃ ἄλλους – ἐνίοτε δέ καί αὐτόν τόν ἑαυτόν του – ὅτι εἰς τήν πραγματικότητα δέν εἶναι ἴδιος μέ ἐκείνους τούς ἄλλους πού χρησιμοποιοῦν τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἀπό συνήθειαν, ἀλλ’ οὔτε ὀρθῶς πιστεύουν εἰς Αὐτόν οὔτε ἀποδέχονται τήν Ἐκκλησίαν Του.  Ἀλλ’  ὁ  Θεός  ἔχει δώσει εἰς ἡμᾶς τούς ἀσθενεῖς τήν εἰδικήν χάριν νά μένωμεν μακράν τοῦ κόσμου καί τῶν ἐκπαγανισθεισῶν «Χριστιανικῶν» ἑορτῶν τῆς σήμερον. Χάριν παραδείγματος, ποῖος Ὀρθόδοξος Ἀμερικανός δέν εὐφραίνεται πού δύναται νά ἑορτάσῃ τήν ἑορτήν τῆς Γεννήσεως τοῦ  Χριστοῦ μέ τήν δέουσαν ἡσυχίαν καί ἱεροπρέπειαν, ἀρκετόν χρόνον  ἀφότου παρέλθῃ τό μάταιον καί βραχνόν πνεῦμα τοῦ «Ἀη Βασίλη» (σ.σ. τοῦ "Santa Claus" τῶν Δυτικῶν, πού ἑορτάζεται τήν 25ην Δεκεμβρίου καί πού οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μέ τόν Μέγαν Βασίλειον); Ἤ πού, οὐχ ἧττον, κατά τήν πολιτικήν ἀργίαν τῆς 25ης Δεκεμβρίου εἶναι ἐλεύθερος νά παρίσταται εἰς τήν ἀκολουθίαν πρός τιμήν τοῦ πρώτου Ἁγίου τῆς  Ἀμερικανικῆς γῆς, τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ τῆς Ἀλάσκας (σ.σ. κατά μίαν ἐκδοχὴν, ὁ Ἅγιος ἐκοιμήθη τήν 13ην Δεκεμβρίου 1836,  κατά τό Ἰουλιανόν Ἡμερολόγιον, δηλαδή τὴν ἡμέραν τῶν Χριστουγέννων μέ τό Γρηγοριανόν, ἐφόσον τότε ἡ διαφορά μεταξύ τῶν δύο ἡμερολογίων ἦτο 12 ἡμέραι); Ἤ πού δι' αὐτόν τό Πάσχα παραμένει ἡμέρα ξεχωριστή καί δέν συγχέεται μέ τήν εἰδωλολατρικήν ἑορτήν τῶν «Πασχαλινῶν Κουνελιῶν»;  Ἤ πού δι' αὐτόν ἀκόμη καί ὁ διαβολικός ἐμπαιγμός τῶν καρναβαλίων (Halloween) ἔχει ἀντικατασταθῆ ἀπό τήν νέαν ἑορτήν τοῦ ἐνδόξου θαυματουργοῦ τῆς ἰδικῆς μας πατρίδος, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κροστάνδης;

Ὁ μακαρίας μνήμης ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἰωάννης Μαξίμοβιτς,  ἕν ἔξοχον φῶς ἐμπνεύσεως διά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς τῶν ἡμερῶν μας, πάντοτε ἐπέμενεν ὥστε οἱ μαθηταί τῶν ὑπό τήν εὐθύνην του  ἐκκλησιαστικῶν σχολείων νά μανθάνουν νά τηροῦν τάς ἑορτάς τοῦ  Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου, ἀπουσιάζοντες ἀπό τό σχολεῖον καθ’ ὅλας  ἀνεξαιρέτως τάς μεγάλας ἑορτάς, καθώς καί κατά τήν ἑορτήν τοῦ ἠγαπημένου των ἁγίου, ἀφιεροῦντες τήν ἡμέραν εἰς τήν παρακολούθησιν τῆς Θείας Λειτουργίας καί εἰς τόν πρέποντα ἑορτασμόν τῆς ἑορτῆς. Ἄν καί δέν ἐθεώρει τήν τήρησιν τοῦ  παραδοσιακοῦ  Ἡμερολογίου δογματικόν ζήτημα, παρά ταῦτα ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἰωάννης  ἐτόνιζε τήν σπουδαιότητά του – ἐκτός ἀπό τά προφανῆ θέματα τῆς λειτουργικῆς ἀνεπαρκείας τοῦ "νέου" ἡμερολογίου καί τόν ἀντικανονικόν καί ἀναρχικόν τρόπον μέ τόν ὁποῖον ἐπεβλήθη – τόσον ὡς ζήτημα ἐμπιστοσύνης πρός τήν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας ὅσον καί ὡς ἔκφρασιν  ἀλληλεγγύης πρός ὅσους εἰς τήν Ἑλλάδα, εἰς τήν μονήν τοῦ Βαλαάμ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ, καί ἀλλαχοῦ, οἱ ὁποῖοι κατά τόν αἰῶνα πού διανύομεν (σ.σ. τόν 20όν, καθότι τό κείμενον ἐγράφη κατά τό ἔτος 1972), ἔχουν ὑποφέρει καί ἔχουν δώσει ἀκόμη καί τήν ζωήν των δι' αὐτήν τήν ἐμπιστοσύνην.

Οἱ Γνήσιοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί τῆς Ἑλλάδος, οἱ ὁποῖοι κατά τήν δεκαετίαν τοῦ 1920 ἠγωνίσθησαν διά τό Ὀρθόδοξον Ἡμερολόγιον,  ἐπεβεβαίωσαν ὅτι ἡ βιαία ἐπιβολή τοῦ "νέου" ἡμερολογίου εἰς τόν πιστόν λαόν τῆς Ἑλλάδος ἦτο τό πρῶτον μόνον βῆμα ἑνός ὁλοκλήρου προγράμματος ἐκκλησιαστικῆς ἀνακαινίσεως καί συνθηκολογήσεως μέ τό πνεῦμα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ὁ ὁποῖος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται (σ.σ. Α' Ἰω. 5:19). Ἡ Ἱστορία ἔχει ἤδη ἀποδείξει ὅτι ὀρθῶς ἔπραξαν. Συνεπῶς, εἶναι  ἐξαιρετικῶς σημαντικόν ὅτι ἡμεῖς πού εἴμεθα ἐλεύθεροι νά πράξωμεν τό αὐτό πρέπει νά παραμείνωμεν εἰς τήν παράδοσιν πού ἐκληρονομήσαμεν  ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρας, χωρίς νά κρίνωμεν ἐκείνους πού ἀκουσίως εὑρίσκονται ὑπό τόν ζυγόν τοῦ "νέου" ἡμερολογίου. Εἰς τήν Ἀμερικήν, εἰδικώτερον, ὅπου δέν ὑπάρχει πολιτική πίεσις ν’ ἀλλάξῃ τό  Ἡμερολόγιον, ἡ διατήρησις τοῦ παραδοσιακοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου καθίσταται ταχέως ἕν ἀπό τά διακριτικά στοιχεῖα πού διαχωρίζουν τόν γνήσιον ἀπό τόν μή γνήσιον Ὀρθόδοξον.

Τούτων οὕτως ἐχόντων, εἰς τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ τῆς Ἀλάσκας, προστάτου τῶν γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν αὐτῆς τῆς χώρας, παρουσιάζομεν διά πρώτην φοράν εἰς τόν ἀγγλόφωνον Ὀρθόδοξον λαόν, τό πλῆρες Ἡμερολόγιον τῆς Ἐκκλησίας διά τό ἔτος 1972. Ἕκαστος μήν κοσμεῖται ἀπό μίαν μονήν ἤ ἄλλην ἱστορικήν τοποθεσίαν τῆς Ἀμερικῆς. Διότι ὁ λαός αὐτός εἶναι ἐκεῖνος πού, ἀκόμη καί σήμερον, κρατεῖ ζωντανόν τό ἰδανικόν τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος πού ἔφερεν εἰς τήν Ἀμερικήν ὁ Ἅγιος Γερμανός τῆς Ἀλάσκας καί πού ἀποτελεῖ τήν βάσιν καί δίδει νόημα εἰς τό ὅλον Ὀρθόδοξον Ἡμερολόγιον. Εἴθε αὐτό τό Ἡμερολόγιον νά χρησιμεύσῃ διά τήν διδασκαλίαν, τόν φωτισμόν καί τήν ἔμπνευσιν τοῦ «μικροῦ ποιμνίου» τοῦ Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τόν Ὁποῖον ἁρμόζει πᾶσα δόξα νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

ΠΗΓΗ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ): 

http://startingontheroyalpath.blogspot.gr/2015/09/fr-seraphim-on-calendar.html