Τεθολωμένα καὶ δηλητηριώδη ὕδατα (Περὶ Ψυχολογίας) - Μέρος Α΄

ΣΧΟΛΙΟ "ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ": ΛΑΒΑΜΕ ΕΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΕ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ, ΠΑΡΑΚΑΛΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΝΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΟΥΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ, ΑΝ ΤΟ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ, ΜΕ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥΣ.

Τεθολωμένα καὶ δηλητηριώδη ὕδατα

Περὶ Ψυχολογίας

Μέρος Α΄

   Ἡ ἐποχή μας χαρακτηρίζεται καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι διαρκῶς ἀναφύονται καινοφανεῖς αἱρέσεις, πλάνες, φιλοσοφίες καὶ «ἐπιστῆμες», ποὺ δηλητηριάζουν τὶς ψυχὲς (καὶ τὰ σώματα) τῶν ἀνθρώπων. Μέσα σὲ τέτοιο δηλητηριῶδες ἐκκοσμικευμένο καὶ νεοεποχίτικο περιβάλλον, εἶναι λογικὸ καὶ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ νὰ ἐπηρεαζόμαστε ἀρνητικῶς. Ἐὰν μάλιστα δὲν εἴμεθα, τῇ βοηθείᾳ τοῦ Θεοῦ, συνετοὶ καὶ προσεκτικοὶ εἶναι πιθανὸ νὰ δηλητηριασθοῦμε, συνειδητῶς ἢ καὶ ἀνεπαισθήτως, ἴσως δὲ καὶ ἀνεπανορθώτως ἐὰν δὲν σπεύσουμε νὰ ἀποβάλλουμε κάθε τεθολωμένο ὕδωρ τῆς πλάνης καὶ ἐὰν δὲν ἐπιστρέψουμε στὰ ζωήρρυτα νάματα τῆς Ὀρθοδοξίας.  

    Ἕνας ἀπὸ τοὺς πολλοὺς πνευματικοὺς κινδύνους εἶναι καὶ ἡ «ἐπιστήμη» τῆς Ψυχολογίας. Μία «ἐπιστήμη»  ἡ ὁποία, ὡς διαφαίνεται στὰ συγγράμματα τῶν «πατέρων» καὶ «διακόνων» της, δύναται, ἀπολύτως δικαιολογημένως, νὰ χαρακτηρισθῇ ἀντιεπιστημονικὴ σὲ κάποιο βαθμό (ὡς περιέχουσα πλῆθος ἀναποδείκτων καὶ δὴ διεστραμμένων πορισμάτων καὶ παρατηρήσεων, ποὺ μόνον φιλοσοφικὰ - ἢ φιλοζοφικὰ, ὅπως θὰ τὰ ἀποκαλοῦσε ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος - θὰ μποροῦσαν νὰ χαρακτηρισθοῦν, καὶ ὄχι ἐπιστημονικά), καὶ κυρίως ἀντιπατερικὴ, ἀντορθόδοξος, αἱρετική.

   Στὸ παρὸν ἄρθρο παραθέτουμε ἀποσπάσματα ἀπὸ κείμενα τὰ ὁποῖα ὑποστηρίζουν τὴν θέσι μας. Βεβαίως, δὲν ἀποτελεῖ μία συστηματικὴ ἐργασία οὔτε μία ὁλοκληρωμένη κριτικὴ τῆς Ψυχολογίας. Παρέχονται, ὅμως, ἀρκετὰ στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα δύνανται νὰ πείσουν τὸν ἀναγνώστη ὅτι πρόκειται γιὰ ὄντως ἐπικίνδυνη «ἐπιστήμη». Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ὑπάρξῃ εὐρύτερη ἐνημέρωσι σὲ Ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς καὶ λαϊκοὺς ἀδελφούς μας γιὰ νὰ προφυλαχθοῦν ἀπὸ ἀλλότρια διδάγματα, ποὺ ἔχουν κατακλύσει τὴν κοινωνία μας καὶ τείνουν νὰ ἑδραιωθοῦν καὶ σὲ αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Εὐχόμεθα δὲ νὰ μὴ ὑπάρχουν παραδοσιακοὶ ὀρθόδοξοι Κληρικοὶ (διότι μεταξὺ τῶν Οἰκουμενιστῶν, τῶν νεωτεριστῶν καὶ τῶν ἀδιαφόρων ὑπάρχουν οὐκ ὀλίγοι), οἱ ὁποῖοι νὰ ἐμπιστεύωνται τὴν Ψυχολογία, νὰ ἀπευθύνωνται σὲ «ψυχολόγους» καὶ νὰ ἐφαρμόζουν κάποιες «τεχνικές» της, βαυκαλιζόμενοι μὲ τὴν ἰδέα ὅτι εἶναι ἱκανοὶ νὰ ἀποκαθάρουν τὰ τεθολωμένα καὶ δηλητηριώδη ὕδατα μιᾶς ἐπικινδύνου «ἐπιστήμης» τοῦ ἐν τῷ πονηρῷ κειμένου κόσμου τοῦτου, καὶ νὰ χρησιμοποιήσουν τὶς θεωρίες της δῆθεν ἐπ’ ἀγαθῷ, μὴ ἀρκούμενοι στὴν θεόσδοτο, καὶ ἄρα πλήρη, ὀρθόδοξο θεραπευτικὴ μέθοδο, σωτηριολογία καὶ ἀνθρωπολογία. Δὲν ὑποστηρίζουμε, ἀσφαλῶς, ὅτι ἡ «ἐπιστήμη» αὐτὴ δὲν ἔχει νὰ παρουσιάσῃ τίποτε θετικὸ καὶ ἀξιόλογο. Ὑποστηρίζουμε, ὅμως, παντὶ σθένει ὅτι δὲν δικαιολογούμεθα ἐπ’ οὐδενὶ νὰ ἀποδεχώμεθα καὶ νὰ ἐμπιστευώμεθα ὡς προφανῶς ἀληθεῖς τὶς ὅποιες θεωρίες της. Ἡ ἁγιογραφικὴ καὶ ἁγιοπατερικὴ γνῶσις καὶ Ἀλήθεια, ἡ προσέγγισι τῆς ἐννοίας τοῦ προσώπου (καὶ, κατ’ ἐπέκτασιν, ἡ θεραπεία του) ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὁ σκοπὸς καὶ τὸ βίωμα τῶν Χριστιανῶν, ὄχι μόνον δὲν ταὐτίζονται μὲ αὐτὰ τῆς συγχρόνου Ψυχολογίας καὶ τῶν ψυχολόγων, ἀλλὰ εἶναι, ἐν πολλοῖς ἕως ἀπολύτως, ἀντίθετα μεταξύ τους. Θεμέλιο (καὶ Ὁδὸς καὶ Ἀλήθεια καὶ Ζωή) γιὰ ἐμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς εἶναι ὁ Τριαδικὸς Θεός μας καὶ ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξος Πίστις μας. Ἐμεῖς λειτουργοῦμε Θεανθρωποκεντρικῶς. Οἱ θεωρητικοὶ τῆς Ψυχολογίας καὶ οἱ πιστοὶ ὑποστηρικτὲς καὶ ἀκόλουθοί τους ποιὸ θεμέλιο ἔχουν καὶ πῶς λειτουργοῦν;

   Κλῆρος καὶ λαὸς ἔχουμε ἀνάγκη, σήμερα μάλιστα περισσότερο ἴσως ἀπὸ κάθε ἄλλη ἐποχή, ἀπὸ τὸ διαυγὲς ὕδωρ τῆς διδασκαλίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, ἤτοι ἀπὸ τὴν κάθαρσι, τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν θέωσι, τοὐτέστιν τὴν ὀρθόδοξο ψυχο-θεραπεία, ποὺ ἐπιτυγχάνεται μόνον διὰ τῶν ὀρθοδόξων μέσων καὶ «ὅπλων», χάριτι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ταῖς πρεσβείαις τῆς Παναχράντου Αὐτοῦ Μητρὸς καὶ Πάντων τῶν Ἐπουρανίων Δυνάμεων καὶ τῶν Ἁγίων.

   Οἱ «βιαστικοὶ» ἂς διαβάσουν μόνον τὰ ἔντονα, οἱ δὲ φιλομαθεῖς καὶ θέλοντες νὰ ἐμβαθύνουν στὸ σοβαρώτατο τοῦτο ζήτημα ἂς ἀναζητήσουν στὸ Διαδίκτυο ὁλόκληρα τὰ κείμενα (τὰ ὁποῖα παραπέμπουν σὲ πλῆθος πηγῶν) τοποθετώντας στὴν ἀναζήτησι τοὺς τίτλους ὡς ὑπάρχουν κάτωθι ἐντὸς τῶν παρενθέσεων.

   [Τὸ παρὸν ἄρθρο ἀποτελεῖ καρπὸ συνεργασίας τριῶν ἀδελφῶν. Δημοσιεύεται δὲ ἀφοῦ ἐνημερώθηκαν καὶ συνεφώνησαν διάφοροι ἱερεῖς καὶ λαϊκοὶ μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ ἐνημερωθοῦν ὅλοι.]

Real.gr, 18/12/2015

   Οἱ δέκα σημαντικότερες ἐπιστημονικὲς ἀνακαλύψεις τὸ 2015 (ἀκολουθεῖ μόνον αὐτὴ ποὺ μᾶς ἐνδιαφέρει ἐδῶ):

- Ἡ μεγάλη ἔρευνα ποὺ ἀποκάλυψε ὅτι ἡ πλειονότητα τῶν ψυχολογικῶν μελετῶν δὲν μποροῦν νὰ ἀναπαραχθοῦν (ἐπαληθευθοῦν) ἀπὸ ἄλλους ἐπιστήμονες, γεγονὸς ποὺ μειώνει τὴν ἀξιοπιστία τους.

Ὁμάδος κληρικῶν

Πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

-1999, ἐπὶ ἀειμνήστου Χριστοδούλου-

(ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΘΕΣΜΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ

ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ)

[...] Μέ ποιά λογική λοιπόν θά τούς παραπέμπουμε στούς «εἰδικούς», οἱ πιό πολλοί ἀπό τούς ὁποίους, ὅσον ἀφορᾶ στήν ἐν Χριστῷ πίστη καί ζωή «οὐκ ἔγνωσαν δεξιάν αὐτῶν ἤ ἀριστεράν αὐτῶν» (Ἰωνᾶς 4, 11) ἤ ἔχουν ἀναμείξει τόν Χριστό μέ τόν Φρόϋντ καί μεταφέρουν τίς συγκεχυμένες ἰδεοληψίες τους στούς πελάτες τους;  Δέν ἀρνούμεθα τή βοήθεια τῆς νευρο-ψυχιατρικῆς ἐπιστήμης στή διάγνωση τῶν λεγομένων βαρέων ψυχικῶν νοσημάτων, στή διά φαρμάκων παρεχομένη βοήθεια πρός τούς ταλαιπωρουμένους ἀδελφούς μας ὥστε νά ἀνακουφίζονται, νά εἶναι «σέ κάποιο λογαριασμό», νά μποροῦν ἐνδεχομένως νά ἐργασθοῦν.  Ὅσον ἀφορᾶ ὅμως στήν λεγομένη  «ψυχοθεραπεία»  καί στήν ποικίλη συμβουλευτική τῶν εἰδικῶν ψυχολόγων, οἱ ἐκ τῆς ποιμαντικῆς μας ἐμπειρίας καί τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων Πατέρων ἐπιφυλάξεις μας φθάνουν μέχρι πλήρους ἀμφισβητήσεώς της.  Καί αὐτό γιά τούς κάτωθι λόγους :

α ) Μ ό ν ο  διά τῆς μετ’ Αὐτοῦ κοινωνίας, διά τῆς ἀκτίστου Χάριτος προσφερομένης ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, συνεργούσης τῆς προαιρέσεώς μας, μποροῦμε νά θεραπεύσουμε τήν ψυχή μας, νά τήν ἀπαλλάξουμε ἀπό τό σκότος τῶν παθῶν καί νά τήν ἀποκαταστήσουμε στό «ἀρχαῖο κάλλος», στήν ἐλευθερία τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ (Ρωμ. 8, 11).  

[...] Πῶς μποροῦν νά βοηθήσουν τόν ἄρρωστο ψυχισμό - ἄρρωστο πάντα κατά τή γνώμη τους- τῶν «ψυχοθεραπευομένων»,  πολλῷ μᾶλλον νά τόν θεραπεύσουν, ἐφ’ὅσον οἱ πλεῖστοι ἐξ αὐτῶν (τῶν «ψυχοθεραπευτῶν») δέν δέχονται τήν ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία;  Ὡς γνωστόν δέν δέχονται ὅτι ἡ ψυχή εἶναι «οὐσία ζῶσα, ἁπλῆ, ἀσώματος...λογική καί νοερά» καί ὅτι αὐτήν κατ’ ἐξοχήν ὀνομάζουν οἱ Πατέρες «θείαν εἰκόνα» διότι τό «κατ΄ εἰκόνα τό νοερόν δηλοῖ καί αὐτεξούσιον».  Δέν δέχονται ὅτι χωρίζεται ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα μέ τόν θάνατο, ὅτι ζεῖ καί κοινωνεῖ μετά τοῦ Θεοῦ προγευομένη τῶν ἀνεκλαλήτων δωρεῶν Του ἤ ὅτι χωρισμένη ἀπό Αὐτόν δοκιμάζει τήν κόλαση.  Οἱ ἐν λόγῳ «ψυχοθεραπευτές» ἀγνοοῦν τήν μεταπτωτική κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου καί τήν διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος ἀναγέννησή του, τήν ὕπαρξη καί τίς ἐνέργειες τοῦ Διαβόλου, καθώς καί τό μερίδιο εὐθύνης τῆς δαιμονικῆς ἐπηρείας στήν ταλαιπωρία τῶν ψυχικῶς πασχόντων. Ἀντιθέτως ἐκλαμβάνουν τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο «σύν τοῖς πάθεσι αὐτοῦ καί ταῖς ἐπιθυμίαις» (Γαλ. 5, 24) ὡς πρότυπο τοῦ καθ’ αὐτό ὑγιοῦς καί λόγῳ τῶν φροϋδικῶν τους προκαταλήψεων σπεύδουν νά ὠθήσουν τούς «ἀναλυομένους» στήν ἱκανοποίηση τῶν οἱωνδήποτε ἐπιθυμιῶν τους, ἀθετώντας τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ καί «ἐξομοιώνοντας τους μέ τά κτήνη», στερώντας τους τήν εὐκαιρία τῆς ἐν Χριστῷ ἀσκήσεως καί ὑπομονῆς.  Οἱ συμβουλές αὐτές τῶν ψυχοθεραπευτῶν,  ἀντί νά ὁδηγήσουν σέ ψυχική ἰσορροπία ὁδηγοῦν, ὅπως τό γνωρίζουμε ἀπό τήν ἐξομολογητική μας ἐμπειρία, στήν πλήρη ἀποδιοργάνωση τοῦ ψυχικοῦ τους κόσμου.

   Ὅσον ἀφορᾶ στούς χριστιανούς ψυχοθεραπευτές οἱ περισσότεροι αὐτῶν πιστεύουν ὅτι ἡ ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία εἶναι ἐλλιπής, ὅτι δέν ὑπάρχει «ἐπεξεργασμένη διδασκαλία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου», ὅτι «πολλά σημεῖα ἀπομένουν γιά ἐπεξεργασία στό ἀνθρωπολογικό, ψυχολογικό καί βιωματικό ἐπίπεδο», «ὅτι μπορεῖ νά ἀναπτυχθεῖ ἕνας πολύ δημιουργικός διάλογος...μεταξύ ὀρθόδοξης χριστιανικῆς θεολογίας καί ψυχανάλυσης» καί ὅτι ὑπάρχει «ἀναγκαιότητα...συνθέσεως» Ψυχοθεραπευτικῆς-Θεολογίας «στό θεωρητικό-ἀνθρωπολογικό ἐπίπεδο».

   Πῶς λοιπόν θά δεχθοῦμε νά παραπέμψουμε τούς χριστιανούς γιά νά θεραπεύσουν ψυχικές διαταραχές πού ἔχουν «ὡς αἰτία τραυματικά γεγονότα τῆς ζωῆς» ἤ «ἐμπειρίες νοσηρῶν σχέσεων στά πλαίσια τῆς οἰκογένειας καί τῆς κοινωνίας», ὅπως προτρέπει ἡ Ἐγκύκλιος (σ.σ. ποὺ ἀπέστειλε στὶς ἐνορίες ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος), σέ τέτοιους ψυχοθεραπευτές πού ἀρνοῦνται ἤ καί χλευάζουν τήν περί Θεοῦ καί ἀνθρώπου θεανθρώπινη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ἤ τεχνηέντως τήν ἀναμειγνύουν μέ τίς ἰδεοληψίες τοῦ ἀθέου Φρόϋντ ἤ τῆς ψυχικά διαταραγμένης Klein, ἐπιδιώκοντας τήν «πρόσληψη» καί ἐνσωμάτωση ὅρων καί ἰδεῶν τῆς Ψυχαναλύσεως στήν ὀρθόδοξη νηπτική παράδοση; [...]

δ) ...Κατά τή διάρκεια τῆς ἡμίωρης συνήθως( μπορεῖ καί 45λεπτης) ψυχαναλυτικῆς-ψυχοθεραπευτικῆς διαδικασίας («ψυχαναλυτική –ψυχοθεραπευτική συνεδρία») γίνεται προσπάθεια μέ διάφορα τεχνάσματα νά ἀναδυθεῖ στήν ἐπιφάνεια ὅ,τι κρύβεται στόν «πυθμένα» τῆς ψυχῆς.  Τέτοια τεχνάσματα εἶναι ἡ μέθοδος τὼν «ἐλεύθερων συνειρμῶν», τῆς ἑρμηνείας τῶν ὀνείρων, πράγμα ἀντίθετο πρός τή Γραφική καί Πατερική διδασκαλία, ἡ ἑρμηνεία ζωγραφικῶν σχεδίων τῶν «ἀναλυομένων», τά ὁποῖα ὑποτίθεται ὅτι προβάλλουν στοιχεῖα τοῦ ἀσυνειδήτου τους! [...] «ἄνθρωπος ὄψεται εἰς πρόσωπον, ὁ δέ Θεός εἰς καρδίαν»(Α΄ Βασ. 16, 7).  Ἀφοῦ δέν μπορεῖ νά δεῖ τήν καρδιά, πολλῷ μᾶλλον δέν μπορεῖ νά τήν θεραπεύσει ἤ ἔστω νά τήν βοηθήσει.  Εἶναι ἐπίσης ἐνδιαφέρον νά δεῖ κανείς μέ βάση ποιά ἰδεολογία γίνεται ἡ «διάγνωση»  τῶν διαφόρων διαταραχῶν.  Ὡς παράδειγμα παρουσιάζουμε τά ψυχαναλυτικά «ἐργαλεῖα»  πού χρησιμοποιεῖ ὁ ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Δ. Κυριαζῆς στά «ψυχαναλυτικά του σχόλια» στή «Γένεση»  καί τήν «Παραβολή τοῦ Ἀσώτου», πού δημοσιεύθηκαν στό ὑπό τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας ἐκδοθέν βιβλίο «Θεολογία καί Ψυχιατρική σέ διάλογο».  Στή μέν «ἐκμυθευμένη βιβλική διήγηση τῆς Γένεσης» ἀνακαλύπτει «μητρική ἐξάρτηση (sic) τοῦ Ἀδάμ ἀπό τήν Εὔα».  Λέει ὅτι «ὁ Ὄφις μπορεῖ νά κατανοηθεῖ ἐδῶ ὄχι ἁπλᾶ σάν σύμβολο τοῦ φαλλοῦ[!], σύμβολο τῆς ἐπιθυμίας...», στή δέ παραβολή τοῦ Ἀσώτου ἀνακαλύπτει ὅτι «τά δύο ἀδέλφια...εἶναι μπλεγμένα στό δίχτυ ἑνός οἰδιποδείου συμπλέγματος μέ τό πατέρα καί μεταξύ τους» καταλήγοντας ὅτι «οἱ ἄνθρωποι, ἄνδρες καί γυναῖκες, πατέρες, μητέρες καί παιδιά εἴμεθα μπλεγμένοι...στή δυαδική ναρκισσιστική –φαλλική προβληματική ἤ καί στήν κατάσταση τοῦ οἰδιποδείου συμπλέγματος καί ὄχι μόνο,  ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ ψυχανάλυση». 

ε) ... Εἶναι, φρονοῦμε, σαφές ὅτι μερικές λεκτικές καί ἐξωτερικές ὁμοιότητες δέν μποροῦν νά γεφυρώσουν τό «μέγα χάσμα», τό ὁποῖο «ἐστήρικται» μεταξύ Ἐξομολογήσεως καί ψυχοθεραπείας.  Εἶναι ἀδιανόητο, ἡ ὑπό τῶν Ἁγίων Πατέρων πράξει καί θεωρίᾳ δεδιδαγμένη καί ὑπό τῶν ἱερέων ἀσκουμένη «πνευματική πατρότης» στά πλαίσια τῆς ἐξομολογήσεως καί τῆς ἐν γένει ποιμαντικῆς, νά χρήζει συμπληρώσεως ἀπό μιά ἀκαθόριστη «μητρότητα», τήν ὁποία, κατά τούς «Ἰσραηλινούς ψυχοθεραπευτές» ἔχουν ἀνάγκη οἱ «ἀναλυόμενοι»!

... Ὀρθά τονίζει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος ὅτι «οἱ ψυχοθεραπευτές εἶναι διάδοχοι τοῦ Βαρλαάμ...ὅτι ἄν ζοῦσαν στήν ἐποχή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ...θά θεωροῦσαν» τόν Ἅγιο «ἀνίκανο νά προσλάβει στή διδασκαλία του τήν ἐπιστήμη τῆς ψυχαναλύσεως...ἀλλά καί ὁ Ἅγιος...χρησιμοποιώντας τήν μέθοδο τῆς ὀρθοδόξου εὐσεβείας, πού εἶναι ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμός καί ἡ θέωση θά τούς θεωροῦσε αἱρετικούς».

... Κατά τούς ψυχοθεραπευτές «ἡ περίπτωση τοῦ φανατικοῦ εἶναι μία ἀπό...τίς διαταραχές» τοῦ ψυχισμοῦ.  Ποιός εἶναι ὅμως ὁ «φανατικός», ὁ «φουνταμενταλιστής» κατά τούς ἐν λόγῳ  ψυχοθεραπευτές;  Διαβάζουμε ἀπό τό βιβλίο πού ἐξετάστηκαν οἱ σπουδαστές τῆς Ἀνωτέρας Ἐκκλ. Σχολῆς : «...βλέπουμε στόν ἐκκλησιαστικό βίο νά παρουσιάζονται φαινόμενα θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ καί φουνταμενταλιστικῶν ἀποκλίσεων.  Τέτοια φαινόμενα εἶναι ἡ συνεχής ἐνασχόληση μέ τόν ἀντίχριστο, ἤ τό «666», τή μαγεία καί τούς ἐχθρούς τῆς πίστης, καί γενικά τήν ἐπικράτηση μιᾶς δεισιδαίμονος καί μισαλλόδοξης θρησκευτικότητας...».  Ἀσφαλῶς ἀντιμετωπίζουμε καθημερινά διάφορα νοσηρά φαινόμενα, ἀλλά οἱ ἐν λόγῳ πατέρες κατατάσσουν στά φαινόμενα τῆς «μισαλλόδοξης θρησκευτικότητας»,  ὄχι μόνο ὅσους χριστιανούς ἀνησυχοῦν γιά τά «ἔσχατα» - πράγμα καθ’ὅλα νόμιμο στά πλαίσια τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως καί ὄχι ἀναγκαστικά νοσηρό - ἀλλά καί ὅσους ἀξιολογοῦν τούς κληρικούς «μέ κριτήριο τά πλέον ἀσήμαντα στοιχεῖα : μαλλιά, γένια, φάρδος στά μανίκια, ξύλινη ἱεροπρεπής γλώσσα» καί ὅσους ζητοῦν «τήν ἐπιστροφή στήν καθαρότητα» ἤ διακρίνονται γιά «ἐμμονή σέ σχήματα θρησκευτικά, σχεδόν ἀσύμβατα μέ τή σύγχρονη πραγματικότητα ἤ «γιά ἀνορθολογική καί ἀδιάκριτη ὑποταγή σέ κάθε παραδοσιακόμορφο σχῆμα...».

[...] Ἡ «ἐπιστημοπληξία», ἡ ὁποία μαστίζει τόν θεολογικό χῶρο, κάνει τούς λάτρεις της νά λησμονοῦν ἀφ΄ ἑνός μέν τά ὅρια καί τίς πεπερασμένες δυνατότητες τῆς ἐπιστήμης, αφ’ ἑτέρου δέ τό ἐπιτυχῶς λεχθέν «Μιά ἀχτίδα Χάριτος ὑπέρκειται χιλίων ἐπιστημῶν» (π. Γεώργιος Μεταλληνός), εἰδικώτατα στόν εὐαίσθητο χῶρο τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς.

[...] Ἡ  «ψυχοθεραπεία», πλήν τῆς ὀντολογικῆς της ἀδυναμίας, ἀφοῦ ἀπουσιάζει ἡ Χάρις, καί στό ἠθικό πεδίο ἀκόμη, δέν μπορεῖ νά βοηθήσει τόν ἄνθρωπο διότι δέν τοῦ ζητεῖ νά μετανοήσει.  Δέν τοῦ ζητεῖ νά συντρίψει τόν παλαιό ἄνθρωπο καί νά ἀναλάβει τήν εὐθύνη τῶν πράξεών του, πράγμα ἀπαραίτητο γιά τή θεραπεία του, ἀλλά τοῦ ζητεῖ νά σκέπτεται «διαφορετικά».  Μέσῳ τῆς λεγομένης διαδικασίας τῆς «ἀπενοχοποιήσεως» ὁ ψυχοθεραπευτής προσπαθεῖ νά ἀπαλλάξει τόν «ἀναλυόμενο» ἀπό τίς ἐνοχές του μεταθέτοντας αὐτές συνήθως στούς ἄλλους καί τίς ἐξωτερικές συνθῆκες.  Ἀντιθέτως διά τῆς ἐν μετανοίᾳ ἐξαγορεύσεως ὁ ἐξομολογούμενος ἀναλαμβάνει τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν καί τῶν λαθῶν του καί προστρέχων στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ θεραπεύει τά παντός εἴδους ψυχικά τραύματα καί τίς ψυχοσωματικές τους συνέπειες π.χ. ἄγχος, μελαγχολία, βουλιμία, ὅπως τό διαπιστώνουμε στήν ἐξομολογητική μας πράξη.

   Πιστεύουμε ὅτι οἱ ἐλλείψεις τοῦ ποιμαντικοῦ-ἐξομολογητικοῦ ἔργου δέν θεραπεύονται μέ τή μαθητεία στήν ψυχολογι-ψυχαναλυτι-ψυχοθεραπευτική Βαβέλ,  ἀλλά μέ τή μαθητεία στήν Πατερική-Νηπτική Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας δηλ. μέ τή διαρκῆ ἀναφορά μας στό ἦθος καί τόν λόγο τῶν Ἁγίων Πατέρων.

Ἀειμνήστου Ἰωάννου Κορναράκη,

 καθηγητοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς

(Ορθόδοξη Ποιμαντικὴ Ψυχολογία,

Συνοπτικὸ διάγραμμα τοῦ προβλήματος)

[πρέπει ἐδῶ νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι ὁ αείμνηστος καθηγητὴς ἥταν πρωτεργάτης τῆς προσπαθείας «παντρέματος» τῆς Ὀρθοδόξου Ποιμαντικῆς μὲ τὴν σύγχρονη Ψυχολογία. Πίστευε ὅτι τὸ «πάντρεμα» αὐτὸ δύναται νὰ συμβῇ θεαρέστως, τηρουμένων ὡρισμένων προϋποθέσεων. Ποιὸς ὅμως ἔχει τὶς ἀγιοπνευματικὲς προϋποθέσεις νὰ ἐπιτελέσῃ τοιοῦτο ἔργο; Πῶς δυνάμεθα νὰ ἐξασφαλισθοῦμε ὅτι εἶναι καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τοιοῦτο «πάντρεμα»;]  

[...] Κάθε ψυχολογικὴ θεωρία μᾶς δίνει μιὰ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, ποὺ ἐλάχιστα συγγενεύει μὲ τὴν εἰκόνα μιᾶς ἄλλης θεωρίας.

[...] Κι ἂν ἀκόμη δεχθοῦμε ὅτι ἡ ποικιλία καὶ πολλαπλότητα τῶν ψυχολογικῶν θεωριῶν δείχνει μιὰ πολυεδρικὴ σπουδὴ καὶ μελέτη τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου καὶ πάλι, ἂν ἀναζητήσουμε, δὲ θὰ βροῦμε τὶς διασυνδέσεις ἐκεῖνες, μεταξὺ τῶν διαφόρων θεωριῶν, ποὺ θὰ συνεργοῦσαν σὲ μιὰ συνισταμένη εἰκόνα ἢ προοπτικὴ τῶν ψυχολογικῶν πορισμάτων.

[...] Ο ὑποκειμενισμός, οἱ ἀπολυτοποιήσεις καὶ ἡ σύγχυση ποὺ ἐπικρατεῖ στὸ χῶρο τῆς Ψυχολογίας προέρχονται ἵσως ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ψυχολογία δὲν μπορεῖ αὐτὴ ἡ ἴδια νὰ σεβασθεῖ τὴν ἐπιστημονική της ταυτότητα.

[...] Ὁ Jung, μελετώντας τὸν Χριστιανισμὸ μὲ τὸ πνεῦμα μιᾶς ἀπαράδεκτης (ἀκόμα καὶ ψυχολογικῶς) Ψυχολογιαρχίας, κακοποιεῖ σὲ μιὰ καθολική, θὰ ἔλεγε κανείς, ἔκταση τὸ περιεχόμενο τοῦ Εὐαγγελίου. ῞Ενα ἐλάχιστο δεῖγμα εἶναι καὶ ὁ ἰσχυρισμός του, σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο: «Τὸ Selbst, ἡ ψυχικὴ δηλ. ὁλότης, ἔχει τὴ φωτεινὴ ἀλλὰ καὶ τὴ σκοτεινή της ὄψη. ῾Ο Χριστὸς καὶ ὁ ᾿Αντίχριστος, ὁ Θεὸς καὶ ὁ Σατανᾶς ἑνωμένοι ἀποτελοῦν τὴν ψυχικὴ ὁλότη- τα» (C.G. Jung, Symbolik des geistes, Zürich 1951, σελ. 135, 137, 406 κλπ.).

[...] Ασφαλῶς ἡ ψυχολογία δὲν εἶναι ἕνα ψέμμα ἤ μιὰ παραίσθηση πέρα γιὰ πέρα. ῾Η ἀνθρώπινη συμπεριφορά, ἀκόμη καὶ ὅταν παρερμηνεύεται, εἶναι ἕνα γεγονός. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ μελέτη καὶ ἔρευνα τῆς συμπεριφορᾶς αὐτῆς, μὲ ὁποιεσδήποτε προϋποθέσεις καὶ μεθοδολογίες, ὡς ἐπαναλαμβανόμενο γεγονός, μᾶς δίνει ἐμπειρικὰ στοιχεῖα. Π.χ. ὁ φόβος εἶναι ἕνα βασικὸ στοιχεῖο ἀνθρώπινης συμπεριφορᾶς. Μποροῦμε νὰ τὸν μελετήσουμε καὶ νὰ τὸν ψηλαφήσουμε ἐμπειρικά. Μέχρις ἐδῶ τὸ ἔργο τῆς ψυχολογίας εἶναι χρήσιμο καὶ ἀξιόλογο. ᾿Αλλὰ γίνεται συγκεχυμένο, ὅταν προχωρεῖ στὴν ἑρμηνεία, δηλ. στὸ γιατί τοῦ φόβου ἤ τῆς ἐπιθετικότητας.

[...] ἡ Ψυχολογία, χωρὶς κανένα δισταγμό, διδάσκει καὶ προβάλλει τὰ πιὸ ἀπίθανα καὶ ἀπαράδεκτα πράγματα [σημ.: Αμερικανὸς ψυχολόγος ὑπεστήριξε ὅτι ἡ βλασφημία τῶν θείων κάνει καλό. Πρέπει νὰ βλασφημᾶ ἐλεύθερα ἐκεῖνος ποὺ αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη. ῾Η καταπίεση κάνει κακό.]

 [...] Ως πρὸς τὴν ψυχιατρική, θὰ πρέπει νὰ ὑπενθυμίσουμε τὴν ἀνεπάρκειά της στὴν περίπτωση τῶν δαιμονισμένων...

Συνεχίζεται...