Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος Εὐγενικὸς χθὲς καὶ σήµερα

Ὀρθοδοξία-Ὀρθοπραξία-Κοινωνία

■Ὁµιλία ἐπὶ τῇ Ἱερᾷ Μνήµῃ τοῦ Ἄτλαντος τῆς Ὀρθοδοξίας (19.1.2015 ἐκ.ἡµ.)

 

† Μητροπολίτου Ὠρωποῦ καὶ Φυλῆς Κυπριανοῦ

 

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε καὶ Πατέρα µας·
Σεβαστοὶ Πατέρες καὶ Ἀδελφοί·
Ὁσιώτατοι Μοναχοὶ καὶ Μοναχές·
Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ Ἀδελφοὶ καὶ Ἀδελφές·

 

α. Ὀρθοδοξία καὶ Ὀρθοπραξία

 

Ἐλπίζω στὶς εὐχές Σας, στὴν ὑποµονή Σας καὶ στὴν προσοχή Σας!

Ἂς προσευχηθοῦµε, Σᾶς παρακαλῶ, τὴν στιγµὴ αὐτή, µέσα στὸ Φῶς τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας... Ἂς προσευχηθοῦµε εἰς τὸ Ὄνοµα τοῦ Πατρός, καὶ τοῦ Υἱοῦ, καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, προκειµένου νὰ µᾶς δοθῆ ἡ εὐλογία νὰ ὁµιλήσουµε καὶ νὰ ἀκούσουµε γιὰ τὸν Ἅγιο Μᾶρκο Εὐγενικό, τὸν Ἄτλαντα αὐτὸ τῆς Ἁγίας Πίστεώς µας, τῆς Φωτεινῆς καὶ Φωτοφόρου Ὀρθοδοξίας µας.

 * * *

Ὅταν τὸν Μάρτιο τοῦ 1438, οἱ φιλενωτικοὶ Ὀρθόδοξοι καὶ οἱ Δυτικοὶ Παπικοὶ συνήρχοντο στὴν σύνοδο τῆς Φερράρας, οὐδεὶς ἀνέµενε ὅτι ἡ τύχη τῆς συνόδου αὐτῆς, ἡ ὁποία ἐν συνεχείᾳ µεταφέρθηκε στὴν Φλωρεντία, ἐπρόκειτο νὰ κριθῆ ἐκ τῆς στάσεως ἑνὸς µόνον προσώπου, τοῦ Μάρκου Εὐγενικοῦ, Ἐπισκόπου Ἐφέσου.

Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος εἶχε συνεχῶς ὡς ὁδηγόν του στὸν ἀγῶνα ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας τοὺς λόγους τοῦ Διδασκάλου του Ἰωσὴφ Βρυενίου:
«Οὐκ ἀρνησόµεθά Σε, φίλη Ὀρθοδοξία... Εἰ δὲ καὶ καλέσει καιρός, καὶ µυριάκις ὑπέρ Σου τεθνηξόµεθα...».

Ὁ Μέγας αὐτὸς Πρόµαχος τῆς «φίλης Ὀρθοδοξίας» παρέµεινε ἄκαµπτος καὶ γενναῖος, πολεµούµενος ἀπὸ τοὺς Λατίνους καὶ προδιδόµενος ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες, ἀντιµετωπίζων καὶ νικῶν τοὺς πάντας, µὲ θαυµαστὴ παρρησία καὶ ὁµολογούµενο ἠθικὸ µεγαλεῖο. Ἆρά γε, ποῦ ὠφείλετο τὸ ἀνυποχώρητον τοῦ Ἁγίου ἐκείνου Ἱεράρχου;

«Εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Μάρκου Εὐγενικοῦ συνεδυάσθη ἄριστα, ἡ ἀπόλυτος προσήλωσις πρὸς τὴν Ὀρθοδοξίαν µετὰ τῆς µεγάλης ἁγιότητος τοῦ βίου... Ὁ Μᾶρκος ἀπέδειξεν, ὅτι εἶναι ἀδύνατον νὰ διεξάγωνται ἐπὶ µακρὸν ἀγῶνες ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας ἄνευ µεµαρτυρηµένης ἁγιότητος βίου»1.

Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος δικαίως ὑµνήθηκε ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ποίησι ὡς Ἄτλας τῆς Ὀρθοδοξίας, διότι µὲ τὴν Ἁγιότητα καὶ τὴν Μαρτυρία του «ἐκράτησε» τὴν Ἁγία Πίστι µας: «Κρατεῖ µὲν Ἄτλας µυθικῶς ὤµοις πόλον, κρατεῖ δ᾿ ἀληθῶς Μᾶρκος Ὀρθοδοξίαν» 2.

Ἡ Ὀρθοπραξία ἀπετέλεσε τὴν ἀρραγῆ βάσι τῆς Ὀρθοδοξίας τοῦ Ἄτλαντος αὐτοῦ...Ἡ Ὀρθοπραξία, δηλαδὴ ἡ Ἡσυχαστικὴ καὶ Εὐχαριστιακὴ ἐµπειρια στὰ ὅρια τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐφελκύει τὸν φωτισµὸν τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, διὰ µέσου τοῦ Ὁποίου ἀποκαλύπτεται ἡ Ὀρθὴ Δόξα, ἡ Ἀλήθεια τῆς Πίστεως καὶ ἡ ἀπόλυτος βεβαιότης περὶ Αὐτῆς.

Ὁ Ποιµήν, ὁ ὁποῖος συνδυάζει Ὀρθοδοξίαν καὶ Ὀρθοπραξίαν ἀναδεικνύεται ὡς Οἰκουµενικὸς Διδάσκαλος καὶ ἀποβαίνει τὸ στόµα τῆς ὅλης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας...

Καί, «ὅταν πάντες οἱ Ἐπίσκοποι προδίδουν τὴν ἱερὰν Παρακαταθήκην τῆς Ὀρθοδοξίας», αὐτὸς «βλέπει πᾶσαν τὴν οἰκουµένην ὡς ποίµνιόν του καὶ ἵσταται ἄγρυπνος εἰς τὴν ἔπαλξιν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἕτοιµος νὰ δώσῃ τὴν µάχην πρὸς πᾶσαν κατεύθυνσιν», «ἀναλαµβάνων τὴν µέριµναν πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν»1.

Στὴν περίπτωσι αὐτήν, δηλαδὴ τοῦ Ὀρθοδοξοῦντος καὶ Ὀρθοπράττοντος Ποιµένος, οἱ ἁπανταχοῦ τῆς γῆς Ὀρθόδοξοι θεωροῦν αὐτὸν ὡς µοναδικὸν Ποιµένα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀκούουν τὰ πνευµατικὰ σαλπίσµατά του καὶ προφυλάσσονται ἀπὸ πάσης κοινωνίας µὲ τοὺς «ἀλλοτριοεπισκόπους», οἱ ὁποῖοι παραχαράττουν καὶ προδίδουν τὴν Πίστιν καὶ τὴν Ἀλήθειαν, ἀλλότρια φθεγγόµενοι καὶ πράττοντες.

* * *

β. «Φεύγειν τοὺς ἑτερόφρονας»

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ Ἀδελφοί·
Ὀφείλουµε τὴν ἡµέρα αὐτή, Κυριακὴ Τελώνου καὶ Φαρισαίου, µὲ ταπείνωσι τελωνική, ἐµεῖς οἱ ὁποῖοι ἔχουµε ἐλεηθῆ νὰ ἀνήκουµε στὸ Ἀκαινοτόµητο Πλήρωµα τῆς Γνησίας Ὀρθοδοξίας· ὀφείλουµε, λέγω, νὰ ἀκούσουµε τὸ Μήνυµα τοῦ Ἁγίου Μάρκου καὶ νὰ τὸ µεταδώσουµε µὲ προσευχητικὴ Ἀγάπη στοὺς Ἀδελφούς µας, οἱ ὁποῖοι γιὰ διαφόρους λόγους ἐξακολουθοῦν νὰ εὑρίσκωνται σὲ κοινωνία µὲ τοὺς Καινοτόµους, τοὺς Οἰκουµενιστάς, τοὺς «ἀλλοτριοεπισκόπους».

Τὸ Μήνυµα αὐτὸ εἶναι σαφές: ἡ Ὀρθοδοξία καὶ ἡ Ὀρθοπραξία ἀπαιτοῦν τὴν διακοπὴ πάσης κοινωνίας µὲ τοὺς παραχαράκτας τῆς Ἀληθείας καὶ τῆς Πατερικῆς Ὀρθοδοξίας.

Πᾶσα κοινωνία, ὁποιασδήποτε µορφῆς, µὲ τοὺς ἐκπεσόντας τῆς Ἁγίας Πίστεώς µας, ἔστω καὶ ἂν φαίνεται ὅτι διατηρεῖται ἡ Ὀρθοδοξία, ἀποτελεῖ ἕνα πνευµατικὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο µᾶς καθιστᾶ εὐάλωτους στὶς ἐνέργειες τῶν ἀκαθάρτων πνευµάτων καὶ µᾶς ὁδηγεῖ σὲ ψυχικὴ ἀπώλεια. Ἂς µὴ θεωρηθῆ, παρακαλῶ, ὡς ἀκραία ἡ θέσις αὐτή, ἐφ᾿ ὅσον µαρτυρεῖται ἀπὸ τὴν Παράδοσί µας.

Ἀναφέρεται στὸ Λειµωνάριον τὸ ἑξῆς συγκλονιστικὸ γεγονός: «Ἔλεγε ὁ Ἀββᾶς Ἰωάννης ὁ Κίλικας: “Ὅταν ἡσυχάζαµε στὸ Μοναστήρι τοῦ Ἐνάτου06 σηµείου τῆς Ἀλεξανδρείας, µᾶς ἐπισκέφτηκε κάποιος Αἰγύπτιος Μοναχὸς καὶ µᾶς διηγήθηκε τὰ ἑξῆς:

● Ἦλθε στὴν Λαύρα τῶν Κελλίων κάποιος Ἀδελφὸς ἀπὸ τὰ ξένα, ὁ ὁποῖος ἤθελε νὰ µείνει ἐκεῖ. Ἔβαλε λοιπὸν µετάνοια στὸν Πρεσβύτερο καὶ παρακαλοῦσε νὰ µείνει στὸ κελλὶ τοῦ Εὐαγρίου. Ὁ Πρεσβύτερος ἔλεγε ὅτι δὲν µπορεῖ νὰ µείνει ἐκεῖ.
Ὁ Ἀδελφὸς ὅµως ἔλεγε: Ἂν δὲν µείνω ἐκεῖ, ἀναχωρῶ ἐξάπαντος. Τοῦ λέει ὁ Πρεσβύτερος:
● Εἰλικρινά, παιδί µου, ἐκεῖ κατοικεῖ τροµερὸς δαίµων. Διότι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἐπλάνησε τὸν Εὐάγριο καὶ τὸν ἀποµάκρυνε ἀπὸ τὴν Ὀρθὴ Πίστη καὶ τοῦ ὑπόβαλε τὰ σιχαµερὰ δόγµατα, δὲν ἀφήνει κανένα νὰ καθίσει ἐκεῖ.

Ὁ Ἀδελφὸς ὅµως ἐπέµενε λέγοντας: Ἂν µείνω ἐδῶ, ἐκεῖ θὰ καθίσω. Τότε λέει ὁ Πρεσβύτερος: Τότε, κάνε τὸ λογισµό σου, πήγαινε καὶ κάθισε.

Πράγµατι ἔφυγε ὁ Ἀδελφός, κάθισε µιὰ ἑβδοµάδα κι ὅταν ἦλθε ἡ ἁγία Κυριακή, πῆγε στὴν ἐκκλησία. Κι ὅταν τὸν εἶδε ὁ Πρεσβύτερος, παρηγορήθηκε.

Τὴν ἐρχόµενη ὅµως Κυριακὴ δὲν πῆγε στὴν ἐκκλησία. Καὶ παρακαλεῖ δυὸ Ἀδελφοὺς ὁ Πρεσβύτερος νὰ πᾶνε νὰ µάθουν γιατὶ δὲν παραβρέθηκε στὴν ἐκκλησία.

● Πῆγαν οἱ Ἀδελφοὶ στὸ κελλὶ καὶ βρῆκαν τὸν Ἀδελφὸ νὰ ἔχει βάλει σχοινὶ στὸ λαιµό του καὶ νὰ ἔχει ἀπαγχονιστεῖ”»3.
[«Ἔλεγεν ὁ ἀββᾶς Ἰωάννης ὁ Κίλιξ, ὅτι καθηµένων ἡµῶν εἰς τὸ Ἔννατον Ἀλεξανδρείας, παρέλαβεν ἡµῖν ὁ Αἰγύπτιος µοναχός, καὶ διηγήσατο λέγων, ὅτι ἦλθεν εἰς τὴν λαύραν τῶν κελλίων ἀδελφὸς ἀπὸ ξένης, θέλων καθίσαι· καὶ βαλὼν µετάνοιαν τῷ πρεσβυτέρῳ, παρεκάλει, ἵνα εἰς τὸ κελλίον Εὐαγρίου καθίσῃ. Ὁ δὲ πρεσβύτερος ἔλεγεν αὐτῷ µὴ δύνασθαι καθίσαι ἐκεῖ.

Ὁ δὲ ἀδελφὸς ἔλεγεν, ὅτι ἐὰν µὴ µείνω ἐκεῖ, πάντως ἀναχωρῶ. Λέγει αὐτῷ ὁ πρεσβύτερος· φύσει τέκνον, χαλεπὸς δαίµων οἰκεῖ ἐκεῖ. Ὁ γὰρ πλανήσας Εὐάγριον, καὶ ἀποστήσας αὐτὸν ἐκ τῆς ὀρθῆς πίστεως, καὶ ἐµβαλὼν αὐτῷ τὰ µυσαρὰ δόγµατα, οὐκ ἐᾷ ἐκεῖ καθίσαι τινά.

Ὁ δὲ ἀδελφὸς ἐπέµενεν λέγων, ὅτι ἐὰν ὧδε µένω, ἐκεῖ ἔχω καθίσαι. Τότε λέγει ὀ πρεσβύτερος· τῷ κρίµατί σου ὕπαγε, κάθου.
Καὶ δὴ ἀπελθὼν ὁ ἀδελφὸς ἐκάθισεν µίαν ἑβδοµάδα, καὶ ἐλθούσης τῆς ἁγίας Κυριακῆς, ἦλθεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Καὶ ἰδὼν αὐτὸν ὁ πρεσβύτερος, παρεκλήθη.

Τῇ δὲ ἐρχοµένῃ Κυριακῇ οὐκ ἦλθεν εἰς τὴν ἐκκλησίαν· καὶ παρακαλεῖ δύο ἀδελφοὺς ὁ πρεσβύτερος, ἵνα ἀπελθόντες µάθωσι διατί οὐ παρεγένετο εἰς τὴν ἐκκλησίαν· καὶ ἀπελθόντες οἱ ἀδελφοὶ ἐν τῷ κελλίῳ, εὗρον τὸν ἀδελφὸν βαλόντα σχοινίον εἰς τὸν τράχηλον, καὶ ἀπαγξάµενον»3.]

Τὸ συµπέρασµα εἶναι προφανές: ἡ αἵρεσις, εἴτε ὁρίζεται θεωρητικὰ εἴτε ὁρίζεται τοπικά, εἶναι ὁ χῶρος, στὸν ὁποῖο ἐνεργεῖται τὸ Μυστήριον τῆς Ἀνοµίας.

Ἀκριβῶς γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, ὁ Ἅγιος Μᾶρκος Εὐγενικός, στεντορείᾳ τῇ φωνῇ, διακηρύσσει: «Ἅπαντες οἱ τῆς Ἐκκλησίας Διδάσκαλοι, πᾶσαι αἱ Σύνοδοι, καὶ πᾶσαι αἱ θεῖαι Γραφαὶ φεύγειν τοὺς ἑτερόφρονας παραινοῦσι καὶ τῆς αὐτῶν κοινωνίας διΐστασθαι» 4.

Καὶ στὴν Ἀπολογία του, ὁ Ἅγιος γίνεται σαφέστερος:
«Πέπεισµαι γὰρ ἀκριβῶς, ὅτι ὅσον ἀποδιΐσταµαι τούτου καὶ τῶν τοιούτων (τοῦ Λατινόφρονος πατριάρχου καὶ τῶν Λατινοφρόνων Ἑνωτικῶν), ἐγγίζω τῷ Θεῷ καὶ πᾶσι τοῖς πιστοῖς καὶ ἁγίοις Πατράσι· καὶ ὥσπερ τούτων χωρίζοµαι, οὕτως ἑνοῦµαι τῇ Ἀληθείᾳ καὶ τοῖς ἁγίοις Πατράσι τοῖς θεολόγοις τῆς Ἐκκλησίας»5.

* * *

γ. «Ἀλλήλους συνδιασώσατε!...»6

ag Andreas Analipseos 12 smlἈγαπητοὶ ἐν Χριστῷ Ἀδελφοί·
Σήµερα ὁ Ἅγιος Μᾶρκος Εὐγενικὸς µᾶς ἐµύησε στὸ πολὺ ἐπίκαιρο θέµα τοῦ συνδέσµου Ὀρθοδοξίας-Ὀρθοπραξίας-Κοινωνίας.

Μὲ τὴν εὐχή τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου καὶ Πατέρα µας κυρίου Καλλινίκου καὶ ὅλων τῶν Ἀρχιερέων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου µας, Σᾶς προτρέπω ταπεινά, ἐπὶ τῇ ἐνάρξει µάλιστα τοῦ Τριωδίου καὶ ἐν ὄψει τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς· Σᾶς προτρέπω ἀδελφικὰ νὰ προσέξετε ἰδιαιτέρως τὴν Ὀρθοπραξία, ἡ Ὁποία ἔχει ὡς κέντρο Της τὴν Ἀγάπη καὶ τὴν ἔγνοια γιὰ τὸν Ἀδελφό µας.

Ὁ ἐπαινετὸς ζῆλός µας γιὰ τὴν Ἁγία Πίστι µας νὰ εἶναι συνδεδεµένος µὲ τὸν ἐπαινετὸ ζῆλο γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ Ἀδελφοῦ µας.
Δυνάµει τοῦ Ἁγίου Βαπτίσµατός µας καὶ τοῦ Ἁγίου Χρίσµατός µας, ἔχουµε λάβει ὅλοι µας µίαν ἱεραποστολικὴ κλῆσι.
Στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σώζονται ὅσοι σώζουν...
● Καὶ σώζουν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι δίδουν στὸ περιβάλλον τους µία γνήσια Μαρτυρία Ἀληθείας καὶ Ζωῆς...
● Ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἔχουν τὴν αἴσθησι τῆς εὐθύνης τους γιὰ τὸν Ἀδελφό τους, τὸν Πλησίον τους...
● Ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ὡς Ὅραµα Ζωῆς τὴν προτροπὴ τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόµου: «Ἀλλήλους συνδιασώσατε!»...
● Ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι δὲν λησµονοῦν τὴν ἀποστολικὴ προτροπή: «Οἰκοδοµεῖτε εἷς τὸν ἕνα».

Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Ἀνδρέας ὁ Πρωτόκλητος, ὁ Προστάτης τῆς πόλεως αὐτῆς, µετὰ τὴν κλῆσι του ἀπὸ τὸν Σωτῆρα µας, ἔσπευσε νὰ καλέση τὸν ἀδελφό του Πέτρο καὶ νὰ τὸν ὁδηγήση στὸν Χριστό µας.

Οἱ Χριστιανοὶ τῆς περιόδου τῶν Διωγµῶν ἔπρατταν τὸ ἴδιο...
Ἔλεγαν µεταξύ τους τὴν συνθηµατικὴ-προτρεπτικὴ φράσι: «Εἷς πρὸς ἕνα!»: καθ᾿ ἕνας καὶ ἀπὸ ἕναν ἄνθρωπο στὸν Χριστὸ καὶ Θεό µας!...

* * *

Ἂς ἐντείνουµε, µεµονωµένα καὶ συλλογικά, τὶς προσπάθειές µας, προκειµένου νὰ ἐνηµερώσουµε καὶ προσελκύσουµε στὴν Γνησία Ὀρθοδοξία τοὺς Ἀδελφούς µας, ἐν ὄψει µάλιστα τῆς προκλήσεως τοῦ 2016.7

Εἶναι γνωστὸν πλέον καὶ διακεκηρυγµένον, ὅτι οἱ λεγόµενες ἐπίσηµες Ἐκκλησίες, οἱ ὁποῖες ἔχουν υἱοθετήσει λόγῳ καὶ ἔργῳ τὴν Συγκρητιστικὴ Παναίρεσι τοῦ Οἰκουµενισµοῦ, σπεύδουν νὰ συγκροτήσουν µίαν δῆθεν Μεγάλην Πανορθόδοξον Σύνοδον τὴν Ἁγία Πεντηκοστὴ τοῦ 2016.

Ἡ Σύνοδος αὐτή, ἡ ὁποία θὰ εἶναι βεβαίως µία ψευδοσύνοδος, θὰ ἀναγνωρίση καὶ ἐξαγγείλη τὴν ἐκκλησιαστικότητα τῶν αἱρέσεων Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, τὴν ὁποία ὅµως de facto καὶ ποικιλοτρόπως ἔχουν ἤδη ἀναγνωρίσει οἱ καινοτόµοι καὶ ἐκπεσόντες Οἰκουµενιστές.

* * *

Εἴθε ὁ Ἅγιος Μᾶρκος Εὐγενικός, ὁ Θεοφώτιστος Ἐπίσκοπος τῆς Ἐφέσου, νὰ µᾶς ἐµπνέη ζῆλον θεοφιλῆ στὸν ἱερὸ Ἀγῶνα µας γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴν Ὀρθοπραξία, ὥστε ἑνωµένοι ἐν ἑνὶ στόµατι καὶ µιᾷ καρδίᾳ, νὰ ὁµολογοῦµε Πατέρα, Υἱόν, καὶ Ἅγιον Πνεῦµα, Τριάδα Ὁµοούσιον καὶ Ἀχώριστον, στὴν Ὁποία πρέπει πᾶσα δόξα, τιµή, προσκύνησις καὶ εὐχαριστία εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀµήν!

 

19η Ἰανουαρίου 2015 ἐκ. ἡµ.

† Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Μάρκου Εὐγενικοῦ στὴν Ἀποστολικὴ Πόλι τῶν Πατρῶν

 

† Τῷ δὲ Θεῷ δόξα καὶ εὐχαριστία

 

________________________________________________

1. Ἀρχιµανδρίτου Σπυρίδωνος Σπ. Μπιλάλη, Ὀρθοδοξία καὶ Παπισµός, τ. Β΄, Ἀθῆναι 1969.
2. Στίχοι ἀφ᾿ ἕκτης Ὠδῆς. Συναξάριον. Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Μάρκου.
3. Μοναχοῦ Ἰωάννου Εὐκρατᾶ (Μόσχου), Λειµὼν (Λειµωνάριον), Κεφ. 177, PG τ. 87Γ΄, στλ. 3048AB.
4. Ἁγίου Μάρκου Εὐγενικοῦ, PG τ. 160, στλ. 101C.
5. Ἁγίου Μάρκου Εὐγενικοῦ, PG τ. 160, στλ. 536CD.
6. Μιχαὴλ Ἐ. Μιχαηλίδη, «Ἀλλήλους συνδιασώσατε», ἐφηµερ. «Ὀρθόδοξος Τύπος», 23.1.2015, σελ. 1.
7. Μητροπολίτου Ὠρωποῦ καὶ Φυλῆς Κυπριανοῦ, «Ἡ Γνησία Ὀρθοδοξία ἐν ὄψει τῆς προκλήσεως τοῦ 2016» (βλ. http://www.hsir.org/pdfs/2014/11/17/20141117aOmilia+Mhtropol3NeonIerarxon14.pdf). ● Ψήφισµα Ἱερατικῆς Συνάξεως Γ΄: Ἡ Γνησία Ὀρθοδοξία ἐν ὄψει τῆς προκλήσεως τοῦ 2016 (βλ. http://www.hsir.org/pdfs/2014/11/23/20141123aIeratikiSynaxisC-Psifisma.pdf). ● Πρεσβυτέρου Γεωργίου Γιάν, Πορεία πρὸς τὴν «Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον»: Μία συνεχὴς ἀποµάκρυνσις ἀπὸ τὴν Γνησία καὶ Ἁγιοπατερικὴ Ὀρθοδοξία. ● Μητροπολίτου Ἑλβετίας Ἱερεµίου «Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», περιοδ. «Ἐπίσκεψις», ἀριθµ. 761/30.4.2014.

 

ΠΗΓΗ