Ὁ πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος γιὰ τὴν σχέση τοῦ ἡμερολογιακοῦ ζητήματος μὲ τὸν Οἰκουμενισμὸ (ἀποσπάσματα ἀπὸ τὰ ἔργα του)

"Δίκαιοι εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι"
 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΟΥ "ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ": Τὴν ἐποχὴ ποὺ ἔδρασε ὁ ἀείμνηστος πρ. Φλωρίνης, δὲν ὑπήρχε ἀκόμη ἐπισήμως ὁ ὅρος "Οἰκουμενισμὸς", ἀλλά τὰ κύρια στοιχεία του περιλαμβάνονται σε λέξεις καὶ φράσεις ὅπως "συγχρονισμὸς", "νεωτερισμὸς", "προσέγγισις τῶν ἐκκλησιῶν", "ἔνωσις τῶν ἐκκλησιῶν".

«Τὸ Ἐκκλησιαστικὸν τοῦτο Συνέδριον (σ. σ. ἐννοεῖ τὸ "Πανορθόδοξο" Συνέδριο τοῦ 1923), εἰς ὅ ἀντεπροσωπεύθησαν μόνον αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι τῆς Ἑλλάδος, τῆς Σερβίας καὶ τῆς Ρουμανίας, ἀπεφάσισε κατ’ ἀρχὴν τὴν εἰσαγωγὴν τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου καὶ ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἀνατολικῇ Ἐκκλησίᾳ διὰ τὰς ἀκινήτους μόνον ἑορτάς, ἐπιφυλαχθὲν τοῦτο ἐν προσεχεῖ μέλλοντι νὰ διαρρυθμίσῃ καὶ τὸν Πασχάλιον Κανόνα ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου, πρὸς προσέγγισιν, ὡς ἀπεφάνθη ὁ Πρόεδρος, τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολῆς πρὸς τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως καὶ εἰς τὸν ἑορτασμὸν τῆς Βασιλίδος τῶν ἑορτῶν τοῦ Πάσχα καὶ τῶν ἐξ αὐτοῦ καθοριζομένων λοιπῶν Δεσποτικῶν ἑορτῶν».

   (Ἐπιστολὴ πρὸς Πατριάρχην Ἀλεξανδρείας Νικόλαον τόν Ε΄, Ἱεροσόλυμα, 10-4-1935)

 

   «Τὸ ζήτημα τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου ἔχει βαθύτερα τὰ αἴτια καὶ ἐλατήριά του. Οἱ ἐμπνευσταὶ καὶ πρωτεργάται τούτου, οἷοι ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Μελέτιος καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρυσόστομος, στερούμενοι δυστυχῶς βαθέως ὀρθοδόξου πνεὺματος, ἐγένοντο ἐν γνώσει ἢ ἀνεπιγνώστως ὄργανα ξένων ἐπιθυμιῶν καὶ σκοπῶν, δι’ ὧν ἐπιδιώκεται ἡ διάσπασις τῆς ἑνότητος τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν  καὶ τῆς Ἑλληνικῆς ἰδεολογίας ἀπὸ τῆς Ὀρθοδοξίας Οἱ δύο οὕτοι Ταγοὶ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας καὶ τῆς Ἑλλάδος ἁμιλλώμενοι εἰς δόξαν μεταρρυθμιστοῦ καὶ συγχρονισμένου Κληρικοῦ, ἀνεπέτασαν ἐλαφρᾷ τῇ συνειδήσει τὴν σημαίαν τῶν Ἐκκλησιαστικῶν μεταῤῥυθμίσεων, ἀρχὴν ποιησάμενοι ἀπὸ τῆς μεταβολῆς τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου, ὅπερ ἀποτελεῖ ἕνα τῶν ἐνωτικῶν κρίκων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ τὴν πυξίδα τῆς θείας λατρείας καὶ τῶν ἔργων τῆς πατρῴας πίστεως καὶ εὐσεβείας.

    

     ...Ἐκεῖνο ὅπερ καθιστᾶ ὕποπτον τὴν σύγκλησιν τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ τούτου Συνεδρίου (σ. σ. τῆς λεγομένης "Πανορθοδόξου" Συνόδου) εἶναι ὅτι παρεκάθησαν ἐν αὐτῷ καὶ δὐο Κληρικοί ἑτεροδόξου Ἐκκλησίας, καθ' ἃς ἔχομεν ἐξωδίκους πληροφορίας, ὡς καὶ ἡ ἀντορθόδοξος καὶ προτεσταντισμοῦ  ὄζουσα ἀπόφασις αὐτοῦ, νὰ μὴ θεωρηθῇ ἡ ἀποδοχὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου ὑπὸ τινων Ἐκκλησιῶν ὡς λόγος Σχίσματος ὑπὸ τῶν ἄλλων, τῶν ἐμμενουσῶν εἰς τὸ πάτριον Ἰουλιανὸν ἡμερολόγιον (σ.σ. δὲν κατέστησε δηλαδὴ τὶς ἀποφάσεις της ὑποχρεωτικές γιὰ ὄλες τὶς Τοπικὲς Ἐκκλησίες, γεγονὸς πρωτοφανὲς γιὰ Πανορθόδοξη -ὅπως ψευδῶς τὴν ἀποκάλεσαν- Σύνοδο: ἄλλη μία ἀπόδειξη ὅτι οὐσιαστικὰ ἐπρόκειτο γιὰ Ἀντορθόδοξη).

     ...Ἰδοὺ ποὺ ἔγκειται ἡ ἀχίλλειος ξενικὴ πτἐρνα τοῦ Πατριάρχου Μελετίου καὶ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, οἵτινες εἰσάγοντες μίαν ἀρχὴν προτεσταντικὴν εἰς τὴν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, προάγουν αὐτὴν εἰς τὴν ὁδὸν τοῦ Προτεσταντισμοῦ, ὅστις ἀφίνει πλήρη ἐλευθερίαν εἰς τοὺς ὀπαδοὺς αὐτοῦ, οὐ μόνον εἰς τὰς λιτᾶς διατάξεις τῆς λατρείας, ἀλλὰ καὶ εἰς αὐτὴν τὴν πίστην καὶ τὴν ἀντίληψιν τῶν Δογμάτων, μὴ ἔχων διὰ τὴν ἐξήγησιν τούτων Κριτήριον Ἐκκλησιαστικὸν. Τοιαῦτα ὄντως κατετόλμησαν ὁ Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, οἱ δύο οὗτοι Λούθηροι της ὁρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἵτινες ὑπὸ τὸ πρόσχημα τοῦ συγχρονισμοῦ δὲν ἐδειλίασαν οὐδ' ἀπερρίγησαν νὰ καταπατήσωσιν ἀποφάσεις πανορθοδόξων Συνόδων καὶ καὶ Ἀποστολικοὺς καὶ Συνοδικοὺς Κανόνας, ἵνα προσεγγίσωσι πρὸς τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως διὰ τῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας ἐπὶ διασπάσει τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἐπ' ἀθετήσει τῆς αἰωνοβίου πράξεως τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

     ...Εἶναι δὲ γνωστὴ εἰς τοὺς Ἐκκλησιαστικοὺς Κύκλους ἡ ἐκκλησιαστικὴ δρᾶσις τῶν πρωτεργατῶν τῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας οἷοι εἶναι ὁ Μελέτιος Μεταξάκης, καὶ ὁ Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ἀρχηγοὶ, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, ὁ μὲν τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἀλεξανδρέων, ὁ δὲ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Οὔτοι ἐκδιωχθέντες ἐκ τῆς γειναμένης καὶ θρεψαμένης αὐτοὺς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων, ἐπεκάθησαν ἐπὶ τῶν θρόνων τῶν Ἑλληνικῶν Ἐκκλησιῶν μὲ τὸν ἀπροκάλυπτον σκοπὸν νὰ ὁδηγήσωσιν αὐτὰς εἰς τὸν συγχρονισμόν, δηλαδὴ εἰς τὸν Καθολικισμὸν καὶ τὸν προτεσταντισμὸν. Διότι εἰς τίνα ἄλλον σκοπὸν ἀποβλέπουσιν αἱ Ἐκκλησιαστικαὶ μεταῤῥυθμίσεις ἃς εἰσηγήθησαν ἐν τῷ κακῶς ὀνομασθέντι Πανορθοδόξω Συνεδρίῳ τῆς Κωνσταντινουπόλεως οἱ δύο οὕτοι μεταῤῥυθμισταί, περὶ τῆς ἐνδυμασίας τῶν Κληρικῶν, τῆς ἀγαμίας τῶν Ἀρχιερέων, μὴ δευτερογαμίας τῶν χηρευόντων Ἱερέων, τῆς τροποποιήσεως τῶν νηστειῶν, τῆς συντομίας τῶν ἀκολουθιῶν, τῆς διαῤῥυθμίσεως τοῦ Πασχαλίου Κανόνος, τῆς προσαρμογῆς τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου πρὸς τὸ Γρηγοριανόν, καὶ τῆς ἀναθεωρήσεως τῆς ὅλης Ἐκκλησιαστικῆς νομοθεσίας καὶ τῆς προσαρμογῆς ταύτης πρὸς τὰς συγχρόνους ἀνάγκας τῆς ὀρθοδόξου χριστιανικῆς κοινωνίας; Ταῦτα πάντα τί ἄλλο σημαίνουσι, παρὰ τὸ νεωτεριστικὸν πνεῦμα τῶν δύο τούτων Ἐκκλησιαστικῶν ἀνδρῶν, οἵτινες ἐν τῇ ἐπιπολαίῳ ἀντιλήψει τῆς Ἐκκλησιαστικῆς αὐτῶν ἀποστολῆς, ἐνόμισαν ὅτι δύνανται νὰ μετακινήσωσι τὰ αἰώνια ὅρια ἃ ἔθεντο οἱ Ἅγιοι καὶ θεοφόροι Πατέρες ἡμῶν;

 

     ...Μόνον ὅσοι τῶν Ἑλλήνων Ἱεραρχῶν ἐπιψαύδην καὶ ἐπιπολαίως ἐμυήθησαν τῆς μυσταγωγίας τῆς ὀρθοδοξίας καὶ ἐρραντίσθησαν μόνον χωρὶς να βαπτισθῶσιν εἰς τὰ ζείδωρα καὶ φερέζωα νάματα τῆς Ἑλληνικῆς Κασταλίας, μόνον οὗτοι δύνανται νὰ διϊσχυρίζονται ὅτι ἐξυπηρετούσι τὴν ἐθνικὴν  ἰδέαν, προσεγγίζοντες τὴν ὀρθόδοξον ὁμολογίαν πρὸς τὴν αἱρετικὴν κακοδοξίαν οὐχὶ διὰ τῆς προσχωρήσεως ταύτης πρὸς ἐκείνην, ἀλλὰ διὰ τῆς θυσίας τοῦ ἐλευθέρου πνεύματος τῆς ὀρθοδοξίας εἰς τὸ κοσμοπολιτικὸν καὶ ἀπολυταρχικὸν ἤ καὶ τὸ ἄκρως δημοκρατικὸν ( σ.σ. ἐλευθεριακὸ, ἀσύδοτο) πνεῦμα τῆς Καθολικῆς καὶ Προτεσταντικῆς (σ.σ. ἀντίστοιχα) Ἐκκλησίας».

 

   ...Τὸ ἡμερολόγιον ἔχει ἄμεσον σχέσιν καὶ μὲ τὴν θείαν λατρείαν διότι, ἐκτὸς τῆς συγχύσεως, ἥν προκαλεὶ ἡ ἀλλαγὴ τούτου εἰς τὴν τάξιν τῆς θείας λατρείας καὶ τοῦ Τυπικοῦ τῆς Ἐκκλησίας, διὰ τῆς καταργήσεως ἱερῶν ὕμνων καὶ ἱερῶν ἀκολουθιῶν, χωρίζει τὰς ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας εἰς τὰς ἡμέρας τῶν ἐορτῶν καὶ τῶν νηστειῶν καὶ κάμνει τινὰς ἐξ αὐτῶν νὰ συνεορτάζωσι καὶ νὰ νηστεύωσιν οὐχὶ μετὰ τῶν ἄλλων ἀλλὰ μετὰ τῶν Δυτικῶν Ἐκκλησιῶν τῶν κακοδόξων, καὶ Αἱρετικῶν, παρὰ τὴν παράδοσιν τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦς Ἱεροὺς Κανόνας.

     ...Ὅτι δὲ τοιοῦτος εἶναι ὁ μύχιος πόθος (σ.σ. τὸν αναφέρει προηγουμένως: "νὰ προσεγγίσωσι πάσῃ θυσίᾳ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν μὲ τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως") καὶ σκοπὸς τῶν δύο τούτων μεταρρυθμιστῶν (σ.σ. Μεταξάκη καὶ Παπαδόπουλου) τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, δείκνυται τόσῳ ἐκ μιᾶς ἐρωτήσεως, ἥν ἀπηύθυνε ὁ Ἀντιπρόσωπος τοῦ Μακαριωτάτου ἐν τῷ Πανορθοδόξῳ λεγομένῳ Συνεδρίῳ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅσῳ καὶ ἡ ἐκ τῆς ἀποκρίσεως ἥν ἔδωκεν ὁ προεδρεύων Οἰκουμενικός τότε Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης. Εἰς πίστωσιν παραθέτομεν αὐτουσίας τὴν ἐρώτησιν καὶ τὴν ἀπόκρισιν. Ἐρώτησις: "Εἶναι ἀνάγκη νὰ μεταρρυθμισθῇ καὶ τὸ Πασχάλιον, ἤ ἀρκεῖ μόνη ἡ προσαρμογὴ τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν πρὸς τὰς ἀντιστοίχους ἡμερομηνίας τοῦ πολιτικοῦ ἡμερολογίου;". Ἀπόκρισις: "Μετὰ τὴν ἀποδοχὴν ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ νέου ἡμερολογίου διὰ τὰς ἀνἀγκας τὰς βιοτικὰς, ἡ προσαρμογὴ πρὸς αὐτὸ, καὶ δὴ ταχέως, καὶ τοῦ ἑορτολογίου ἀποβαίνει ἀναπόφευκτος. Ἄλλος λόγος ἐπὶ πλέον πρὸς ἄμεσον προσαρμογὴν καὶ τοῦ Πασχαλίου εἶναι ἡ μεγάλη ἠθικὴ σημασία καὶ ἐντύπωσις, ἥν θὰ παραγάγῃ εἰς ὅλον τὸν πεπολιτισμένον κόσμον ἡ διὰ τῆς ἀβιάστου πρωτοβουλίας ταύτης προσεγγίσις τῶν δύο Χριστιανικῶν κόσμων τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως ἐν τῷ ἐορτασμῷ τῶν μεγάλων Χριστιανικῶν ἐορτῶν" (Γρηγορίου Ευστρατιάδου, περὶ ἡμερολ. σελ. 7). Καὶ ἡμεῖς ἀναντιρρήτως ἐπιθυμοῦμεν καὶ δὲν ἀποστέργομεν, οὐδ' ἀπαναινόμεθα ποσῶς τὴν προσέγγισιν, ὡς καὶ αὐτὴν τὴν ἔνωσιν τὼν Ἐκκλησιὼν, τοῦθ' ὅπερ άλλως τε καθ' ἑκάστην εὔχεται καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἡμῶν, ἀλλ' ὁ πόθος οὗτος καὶ ἡ ευχὴ δὲν πρέπει ποτὲ νὰ ἐπιδιωχθῇ μὲ τὴν θυσίαν καὶ τὴν ἀπεμπόλησιν τῆς Ὀρθοδοξίας, προσχωρούσης πρὸς τὸ μέρος τῆς κακοδοξίας, ἀλλὰ μὲ τὴν θυσίαν ταύτης προσχωρούσης εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν. Ἀρκούντως φρονοῦμεν, κατεδείξαμεν δι' ὅσον ἐξεθέσαμεν, ὅτι σκοπὸς τῶν δύο μεγαλόσχημων Ἑλλήνων Ἱεραρχῶν εἶναι ἡ ὁπωσδήποτε προσέγγισις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως μὲ τὴν θυσία τῶν ὀρθοδόξων θεσμῶν, καὶ αἰωνοβίων παραδόσεων, ἃς καθιέρωσαν οἱ Ἅγιοι καὶ Θεοφόροι Πατέρες εἰς τὰς 7 Οἰκουμενικὰς Συνόδους, αἵτινες ἀποτελοῦσι τὴν ἀνωτέραν πνοὴν τῆς ὀρθοδοξίας καὶ τὸ ἀρίζηλον σέμνωμα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἡμῶν ὑμνωδίας καὶ φιλολογίας. Καὶ ὅταν ἡ Ὀρθόδοξος θεία λατρεία ἀπογυμνωθῇ ὅλου αὐτοῦ τοῦ θείου θησαυροῦ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων, οἵτινες ἀποπνέουσιν σὺν τῇ  εὐωδίᾳ τοῦ θείου Πνεύματος καὶ τὴν θυμήρη εὐωδίαν τῆς Ἐλληνικῆς σοφίας, τότε εὐκολώτερον θὰ δύνανται οἱ μεταρρυθμισταὶ οὗτοι νὰ κάμωσι καὶ μίαν ἀβαρίαν πρὸς τὸ μέρος τὸ δογματικὸν, διὰ τὴν ἕνωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν.
     

   (Τὸ ἐκκλησιαστικόν ἡμερολόγιον ὡς κριτήριον τῆς Ὀρθοδοξίας, Ι.Μ. Ἁγ. Διονυσίου Ὀλύμπου [σ.σ. ἐκεὶ ἤταν ἐξορία ὁ ἀείμνηστος], 1-14/7/1935)

 

   «…παντὶ σθένει ἐπιδιώκει (σ. σ. μιλᾷ γιὰ τὴν Ἀγγλικανικὴ Ἐκκλησία) τὴν ὁπωσδήποτε προσέγγισίν της μετὰ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας… Καὶ ἂν μὲν ἡ προσπάθεια αὕτη τῆς Ἀγγλικανικῆς Ἐκκλησίας  ἀπέβλεπεν εἰς τὴν ἐξυπηρέτησιν τοῦ δικαίου καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, οὐδεὶς θὰ εἶχεν ἀντίῤῥησιν νὰ ὑποβοηθήσῃ τὴν ὑπ’ Αὐτῆς ἐπιδιωκουμένην προσέγγισιν μετὰ τῆς ἡμετέρας Ἐκκλησίας. Ἀλλ’ ἡ προσέγγισις αὕτη ἐπιδιώκεται διὰ τῆς παραχωρήσεως πάντοτε ὀρθοδόξου ἐδάφους εἰς τὰς ἀπαιτήσεις καὶ τὰς κατακτητικὰς ἀξιώσεις τῆς Ἀγγλικανικῆς Ἐκκλησίας, μετὰ φανατισμοῦ ταύτης ἐμμενούσης εἰς τὰς ἰδίας δοξασίας καὶ παραδόσεις. Ἀπόδειξις, ὅτι ἡ Ἀγγλικανικὴ Ἐκκλησία διὰ τῶν ἐνωτικῶν τούτων προσπαθειῶν ἐπέτυχε νὰ ἀποσπάσῃ ἀπὸ τοῦ ἀειμνήστου Πατριάρχου Μελετίου καὶ τοῦ νῦν Πατριάρχου τῆς Ῥουμανίας Μύρωνος  τὴν αναγνώρισιν τῶν Ἀγγλικανικῶν χειροτονιῶν σὺν τῇ ἀποδοχὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου, ἐνῶ ἐξ ἀντιθέτου Αὕτη οὐδεμίαν ἔκαμεν ἀβαρίαν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τὰς παραδόσεις καὶ τὰς Ἐκκλησιαστικὰς Αὐτῆς δοξασίας».

   (Ἔκθεσις πρὸς τὴν Διοικοῦσαν Σύνοδον τῆς Ἑλλάδος περὶ τῆς γνώμης τῶν Πατριαρχεῖων Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων ἐν σχέσει πρὸς τὸ Ἐκκλησιαστικὸν ἡμερολόγιον, Ἀθῆναι 10/11/1936)

 

   «…οἱ δύο μεγαλόσχημοι Κληρικοὶ καὶ ῥηξικέλευθοι καινοτόμοι, ὁ ἐκλιπὼν Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης καὶ ὁ ἐπιζὼν Ἀρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, εἶχον καὶ ἔχουσι κατὰ νοῦν νὰ προσαρμόσωσι καὶ τὸ Πασχάλιον τῶν 318 Ἁγίων καὶ Θεοφόρων Πατέρων τῆς Ἀης Οἰκουμενικῆς Συνόδου πρὸς τὸ Γρηγοριανὸν ἡμερολόγιον, ἀδιαφοροῦντες ἂν θὰ καταπατηθῇ διὰ τῆς προσαρμογῆς ταύτης ὁ 7ος Ἀποστολικὸς Κανὼν καὶ τὸ Θεόπνευστον κῦρος τῆς Συνόδου, εἰς ἓν μόνον ἀποβλέποντες ἤτοι εἰς τὴν μεγάλην ἐντύπωσιν ἣν θὰ παραγάγῃ δῆθεν εἰς ὅλον τὸν πεπολιτισμένον κόσμον ἡ μεγάλη χειρονομία καὶ πρωτοβουλίαν αὐτῶν εἰς τὸν ἑορτασμὸν τῶν μεγάλων Χριστιανικῶν ἑορτῶν!!! Ἔστω καὶ διὰ τῆς περιφρονήσεως τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν. Καὶ τοῦτο, διότι οὔτοι δὲν αἰσθάνονται τὸν ὀρθόδοξον παλμὸν καὶ διότι «ἠγάπησαν μᾶλλον τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων, ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ» κατὰ τὴν Εὐαγγελικὴν ῥῆσιν (Ἰωάν. Κεφ. ΙΒ΄, 43)».

   (Ἀναίρεσις τοῦ «Ἐλέγχου» τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου  - 1937)

 

«…ὁ πόλεμος οὗτος (σ. σ. Α΄ Παγκόσμιος) λόγῳ συμμαχιῶν τῶν ἐμπολέμων Κρατῶν ἠνάγκασε τοὺς Ὀρθοδόξους νὰ συμπροσεύχωνται εἰς τὸ πολεμικὸν μέτωπον καὶ τὰς Ἐκκλησίας μετὰ τῶν κακοδόξων Αἱρετικῶν καὶ Σχισματικῶν, τουθ' ὅπερ ἀπαγορεύουσιν οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ Κανόνες, κατὰ τὴν αὐστηρὰν καὶ ἀκριβῆ ἔννοιαν τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὸ τοιοῦτον ὅπερ ἐγένετο κατ’ οἰκονομίαν λόγῳ τῶν ἐμπολέμων περιστάσεων ἐνεθάῤῥυνε τὸ μεταῤῥυθμιστικὸν καὶ νεωτεριστικὸν πνεῦμα ἐνίων ῥηξικελεύθων Ἐκκλησιαστικῶν ἀρχηγῶν καὶ ὤθησεν αὐτοὺς εἰς Ἐκκλησιαστικὰς μεταῤῥυθμίσεις ἐπὶ τῷ σκοπῷ νὰ προσεγγίσουν ἐκ παντὸς τρόπου τὴν Ὀρθόδοξον Ἀνατολικὴν Ἐκκλησίαν πρὸς τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως. Τὴν πρωτοβουλίαν εἰς τάς Ἐκκλησιαστικὰς ταύτας μεταῤῥυθμίσεις εἶχον δυστυχῶς δύο Ἕλληνες Ἱεράρχαι, ὁ μὲν Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης τότε καὶ εἴτα Ἀλεξανδρείας ὑπὸ τὴν ἐπωνυμίαν Μελέτιος Μεταξάκης, ὁ δὲ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν ὑπὸ τὴν ἐπωνυμίαν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος. Οἱ δύο οὕτοι φιλόδοξοι Κληρικοὶ μὴ ἐκτιμήσαντες δεόντως τὴν δύναμιν τοῦ βαθέος ὀρθοδόξου πνεύματος καὶ τὴν μεγάλην καὶ θείαν ἀποστολήν, ἣν κέκτηται ἡ Ὀρθοδοξία διὰ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ἐνόμισαν ἐν τῇ ἀφελεῖ αὐτῶν συνειδήσει καὶ ἀβαθεῖ κρίσει ὅτι προσφέρουσιν ὑπηρεσίαν εἰς τὸν χριστιανικὸν κόσμον προσεγγίζοντες ἐκ παντὸς τρόπου τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν πρὸς τάς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως, ἔστω καὶ διὰ τῆς θυσίας τοῦ ἀπέφθου τῆς ὀρθοδοξίας θησαυροῦ εἰς τὸν ὡς χρυσὸν λάμποντα ὀρείχαλκον τῶν Δυτικῶν Ἐκκλησιῶν. Οὕτω ὁ Πατριάρχης Μελέτιος ἐν συνεργασίᾳ καὶ συνεννοήσει πάντως μετὰ τοῦ συμβούλου καὶ συνεργάτου Αὐτοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν συνεκάλεσεν κατὰ Μάϊον τοῦ 1923 ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησιαστικὸν Συνέδριον, ὅπερ καὶ ἀπεκλήθει κακῶς πανορθόδοξον, διότι εἰς τοῦτο δὲν ἀντεπροσωπεύθησαν παρὰ μόνον αἱ Ἐκκλησίαι τῆς Ἑλλάδος, τῆς Σερβίας καὶ τῆς Ῥουμανίας καὶ μάλισται αἱ δύο τελευταῖαι διὰ λαϊκῶν ἀντιπροσώπων. Εἰς τὸ Συνέδριον τοῦτο ἔλαμπον διὰ τῆς ἀπουσίας αὐτῶν αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι τῆς Ῥωσσίας, τῆς Κύπρου, τοῦ Θεοβαδίστου ὅρους Σινᾶ, τῆς Πολωνίας καὶ δὴ τὰ τρία Πατριαρχεῖα τῆς Ἀνατολῆς, ἤτοι τῆς Ἀλεξανδρείας, τῆς Ἀντιοχείας καὶ τῶν Ἱεροσολύμων, προυτάθησαν ὑπὸ τοῦ Παναγιωτάτου προέδρου Κυροῦ Μελετίου οὐκ ὀλίγαι Ἐκκλησιαστικαὶ μεταῤῥυθμίσεις πρὸς τὸν σκοπόν, ὅπως προσαρμοσθῇ καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία πρὸς τὰς συγχρονισμένας καὶ προοδευτικὰς κοινωνικὰς ἀντιλήψεις καὶ εὐχερανθῇ οὕτω ἡ προσέγγισις Αὐτῆς μετὰ τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Δύσεως… Ἐξ ἄλλου ἡ ἐκ παντὸς τρόπου ὡς ἐδηλώθη ἐν τῷ σχεδιαγράμματι τῶν μεταῤῥυθμίσεων προσέγγισις τῶν Ἐκκλησιῶν καθιστᾷ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς προφανῆ μὲν τὸν ἑνωτικὸν ζῆλον, ἀλλὰ διακυβεύει τὸ ἀκραιφνῶς ὀρθόδοξον πνεῦμα τῶν σχόντων τὴν πρωτοβουλίαν τοῦ Συνεδρίου, ἐννοούντων βεβαίως διὰ τῆς φράσεως ταύτης  τὸ ἐπεῖγον τῆς προσεγγίσεως καὶ μὲ τὴν θυσίαν ἀκόμη τῶν προαιωνίων καὶ σεπτῶν θεσμῶν τῆς Ὀρθοδοξίας… Τὸ ἐνωτικὸν τοῦτο πρόγραμμα ὁ Πατριάρχης Μελέτιος ἔχων ὡς σύμβουλον καὶ συνεργάτην καὶ τόν ποτε Διδάσκαλόν του, τὸν ὁμόφρονα Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν τὸν κ. Χρυσόστομον, ὡς ἔφθημεν εἰπόντες, ἤρξατο ἀπὸ τῆς προσαρμογῆς τοῦ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου πρὸς τὸ Γρηγοριανόν…».

(Ὑπόμνημα ἀπολογητικὸν ὑπὲρ ἀναστηλώσεως τοῦ Πατρίου Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου -  1945)