"Κρείττων γὰρ ἐπαινετὸς πόλεμος εἰρήνης χωριζούσης Θεοῦ· καὶ διὰ τοῦτο τὸν πραῢν μαχητὴν ὁπλίζει τὸ Πνεῦμα, ὡς καλῶς πολεμεῖν δυνάμενον" Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος

Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου 2012

Σημαντική επιστολή Ιερεμίου του Τρανού

Παραθέτω την επιστολή του Πατριάρχου Ιερεμίου του Β΄ προς τον Μαρτίνο Κρούσιο και τους υπολοίπους Γερμανούς προτεστάντες. Αξίζει να σημειωθεί πως εκείνη την περίοδο, μόλις λίγα χρόνια μετά την προτεσταντική Μεταρρύθμιση, οι Διαμαρτυρόμενοι στράφηκαν προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, βλέποντας σε αυτήν ένα εν δυνάμει σύμμαχο, κατά του παπισμού. Ήταν ευτύχημα που Πατριάρχης τότε ήταν ο Ιερεμίας. Ο Ιερεμίας προέβη σε Διάλογο μαζί τους, έναν Διάλογο, που έχει εκείνα ακριβώς τα στοιχεία που πρέπει να έχει ένας ορθόδοξος διάλογος, καμμία σχέση με τον οικουμενιστικό που προβαίνουν οι σημερινοί εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών προς αισχύνη και διασυρμό τους. Τα στοιχεία αυτά ήταν: α) Προσκλήθηκε να απαντήσει και το έκανε λόγω των συγκεκριμένων συνθηκών (ευελπιστώντας δηλαδή την επιστροφή των αποσχισθέντων από τον παπισμό), β) απάντησε  ορθοτομώντας το λόγο της αληθείας και μάλιστα γραπτώς, χωρίς συλλείτουργα, συμπροσευχές, αγκαλιές και άλλες φαιδρότητες του savoir vivre και γ) το κυριότερο, βλέποντας στην πορεία του διαλόγου την εμμονή τους στα κακόδοξα φρονήματά τους, διέκοψε πλήρως τις επαφές.
Κατά τη διάρκεια αυτών των διαλόγων μέσω αλληλογραφίας, οι παπιστές φοβούμενοι την μεταστροφή των προτεσταντών στην Ορθοδοξία, προσπάθησαν να δυναμιτήσουν το κλίμα, διαδίδοντας ψευδώς πως ο Ιερεμίας απέστειλε επιστολή προς τον Πάπα, όπου αποδέχεται τις αξιώσεις του επί του νέου ημερολογίου και κατακρίνει με σκληρές λέξεις τους προτεστάντες. Εις απάντηση αυτής της σκευωρίας στέλνει ο Ιερεμίας στους προτεστάντες την παρούσα επιστολή:
«Σοφώτατοι κα λογιώτατοι νδρες Γερμανοί, υο κατ πνεμα τς μν μετριότητος, χάρις εη μν πασιν, ερήνη κα λεος π Θεο· ε σθιτε πάντες, τι ντος μου ν Μοσχοβίᾳ γράμμα τίμιον δεξάμην το λλογιμωτάτου Κρουσίου Τιβύγγηθεν, περ μοι τινὲς τν φίλων κόμισαν, δι’ ο γνων, τι τν ατν ενοιαν, ν περ πρότερον εχε πρς μάς, κα νν χει· ε γρ μ οτως τύγχανεν ν, οκ ν τν ψευδεπίπλαστον φήμην το καλο κἀγαθο ησουΐτου ν καθ’ μν περ το παραλόγως γενομένου νέου Καλανδαρίου ψευδς συρράψας ν τος ατόσε μέρεσιν ναιδς διεφήμησε, δηλῶσαι σπευσε· κα τατα περ δευτέρας πολογίας μλλον επεν συγκαταθέσεως τ παράπαν εδησιν μ χοντα, ς ατς του ψεύδους καταγγελες καταψευσαμένους ττήσας φθέγξατο· τ γρ σαπρν δένδρον κ το καρπο γινώσκεται, κατ τν Κυριακν φωνήν· κα τοτο οδν θαυμαστν (πε κα ο δαίμονες πόταν κακῶσαι τινς βούλονται, ες σχμα γγέλου μεταβάλλονται, δι’ νθρώπου ς π το ρχισυναγώγου γένετο)· ε γρ καινοτομίας τόπους κα παραβάσεις βλασφήμους, κα ζιζάνια ο τ τυχόντα κατ τς τοῦ Χριστο κκλησίας διασπείρειν καθ’ κάστην ο φρίττουσιν, (λλ κα ατν τν λήθειαν παραχαράττειν ξένην κα λλοτρίαν φωνν τ θεί πνεύματι προσάπτουσι, κα οτε τας τν γίων κα οκουμενικν συνόδων ποφάσεσι πειθαρχοσιν, οτε μν τ ναθέματι καθυποβάλουσι πρς τος τολμντας προσθεναί τι φαιρεν παρ τ γί συμβόλ τς εσεβος κα ρθς μν πίστεως, λλ πάντα λίθον κίνησαν, κα κινον, κατ τν παροιμίαν, στῆσαι τ μοχθηρν κα θεσμον ατν θέλημα ο παύονται), πόσο μλλόν γε περ μο ο δεινο σοφιστα κα χθρο τς ληθείας ληθεύειν δυνήσονται; (Ομαι δ κα τος ες λόγους μετ’ ατν συνελθόντας ν οαδήτινι ὑποθέσει οκειώσει ς επεν περ ρθν δογμάτων τς μν πίστεως οκ γνοεν)· νωθεν γρ ν ατος τ συκοφαντεν τε κα ψεύδεσθαι οά τις κλρος παρ το πατρς ατν κεχάρισται· περ ο μόνον κατ’ μο ναγχος χρησάμενοι, λλὰ και πάλαι κατ πάντων τν τν λήθειαν φθεγξαμένων κατέσπειραν· μες δ οκ εώθαμεν τ τοιοτον τρέφειν θηρίον (λιευτν γάρ σμεν παδοί) λλ’ οδ’ κενα περ πρότερον ς χρεῖα ξουθενήσαντες, πάλιν ς εχρηστα νθεξώμεθα. Ε γρ τοῦτ’ αθις ντιποιεσθαι λμεν, ς κα πίτριπτος κενος, οκ ησουΐτης λλ’ ντιχριστίτης, δολίως πεφήνατο, ο μόνον πρς τος ντυγχάνοντας το πρώτου ψόγου, ο γγράφως κατ το ηθέντος καλανδαρίου ξεδώκαμεν ληθεύειν δόξομεν, λλ κα τὸ τοῦ σοφο γνωμάτευμα χώραν καθ’ μν ξει τ φάσκον, τν ατν παινν κα ψέγων νρ οκ γαθός, περ πεύχομαι. Τ δ’ ληθς οτως χει· ν τ αφπβ μην ουνί, νδικτινος ια΄, νθρωπός τις παρεγένετο πρς μς παρὰ τοῦ αδεσιμωτάτου Γρηγορίου Πάπα, φέρων μεθ’ αυτο κα γραμμάτιον κείνου, ν κα περ το νέου Καλανδαρίου φιλικς μν γραψε, θεωρῆσαι ατ ν κριβεί, κα ε ρεστν μν δόξαι, κυρῶσαι· μες δ καλς συνδιασκεψάμενοι περ τούτων, δυνάμεως εχομεν, συγκρίναντες ατ ο μόνον μετ το ληθος πασχαλίου, ο θεοφόροι πατέρες πανσόφως θεσπίσαντες τ καθολικ κκλησί ξέδωκαν, λλ κα κατ τος τν πιστήμην τν στροθεάμονα δεινούς, τν μέγαν Πτολεμαον κα λλους, σφαλμένον ερηται, μηδ’ λως συνάδον ες τν τς κκλησίας κοινν δόξαν· λλως γρ κενοι σκόπουν τ πράγματα, κα λλως α τν θεοφόρων πατέρων γνμαι. τοίνυν κα μν δυον νεκα οκ ρεστν δοξεν, ν μέν, τι πόταν κενος μετ τν περ ατν σοφιστν τ περὶ τούτου σκοπεν ρξαντο, οδόλως συμβούλους μς χρήσαντο· δεύτερον δ’ μες τν τν πατέρων ρθν πίστιν, ν περ το πασχαλίου χρησμοδότησαν θείᾳ μφάσει, κρείττονα γησάμενοι ς ληθ κα πταιστον κα ες ε διαμένουσαν, τὴν τοῦ νέου Καλενδαρίου ς ψευδ κα οτιδανν μακρν φ’ μν πεσκορακίσαμεν· πλν ε κα φορτικς γράφειν δόξομεν τος ντευξομένοις ταύτην κατὰ τὸ ποσν λλ’ ον γε κατ τὸ ποιόν, πλέον αστηρότερον κατ τν συκοφαντούντων τς συκοφαντίας θεσμς γράφειν βούλεται· δ το Θεο χάρις κα τ πειρον ατο λεος εη μετ πάντων μν· μήν· ν μην σεπτεμβρί, νδικτινος τρίτης, τει αφπθ΄».
Κλείνοντας παραθέτουμε ένα απόσπασμα για τον μεγάλο (και όχι τυχαία αποκληθέντα "Τρανό") Πατριάρχη Ιερεμία για τον διπλό (κατά παπικών και προτεσταντών) αγώνα του, από το άρθρο "Το πρώτον πατριαρχείον εν Ρωσσία" (περιοδικό ΠΑΝΔΩΡΑ, τόμος Ι, 1860) του λογίου Σπυρίδωνα Ζαμπέλιου:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου