Πηγή φωτογραφίας:
Συχνά διαβάζουμε σε ακραία ζηλωτικά κείμενα ότι "στην εποχή μας οι νεοημερολογίτες/οικουμενιστές παραχάραξαν τον τύπο του Βαπτίσματος, καταργώντας τις πλήρεις καταδύσεις".
Στο παρόν δημοσίευμα θα αποδειχθεί ότι η γενικευμένη αθέτηση (δηλαδή από μεγάλο μέρος των κληρικών) των πλήρων καταδύσεων, δεν είναι καινοτόμημα και σημερινή εφεύρεση των "νεοημερολογιτών/οικουμενιστών", αλλά μαρτυρείται στην Ορθόδοξη Εκκλησία ακόμη και αιώνες πριν εμφανιστεί το νέο ημερολόγιο και ο Οικουμενισμός.
Ενταύθα θα παρατεθούν μαρτυρίες κατά φθίνουσα χρονολογική σειρά που αποδεικνύουν αυτή την θέση.
Σκοπός της ανάρτησης δεν είναι βεβαίως να δικαιολογηθούν όσοι κληρικοί δεν βαπτίζουν σωστά, χωρίς μάλιστα να υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος ή ανάγκη, αλλά να γραφτεί η αλήθεια, για να μη παρασύρονται οι Ορθόδοξοι από το ένα άκρο στο άλλο, και γλυτώνοντας την αίρεση του Οικουμενισμού να πέφτουν αναβαπτιζόμενοι στην εξίσου ψυχολέτειρα αίρεση του χωρίς επίγνωση Ακραίου Ζηλωτισμού.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1929
Ήδη εκατό χρόνια πριν ο Όσιος Φιλόθεος Ζερβάκος σε Υπόμνημά του προς τὴν Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος (25-11-1929) γράφει: "Τινὲς τῶν ἱερέων, καθὼς ἐπληροφορήθην, καὶ εἶδον καὶ ἰδίοις ὄμμασι, δὲν ἐπιτελοῦν τὸ ἅγιον Βάπτισμα, κατὰ τὴν ἱερὰν παράδοσιν εἰς τρεῖς καταδύσεις καὶ ἀναδύσεις, ἀλλ᾿ ἀρκοῦνται εἰς τὸ νὰ βυθίζωσι τὸ βρέφος ἔως τὴν κοιλίαν καὶ λαμβάνοντας ὕδωρ, διὰ τῆς μιᾶς χειρός, ραντίζωσι τὴν κεφαλὴν τοῦ βρέφους. Τὸ τοιοῦτον ἀναμφιβόλως οὔτε εἶναι, οὔτε πρέπει νὰ ὀνομάζεται ὀρθόδοξον Βάπτισμα. Εἴς τινας ἔκαμα παρατήρησιν καὶ μοὶ ἀπήντησαν, ὅτι οὕτω παρέλαβον καὶ ἐδιδάχθησαν ἀπὸ τοὺς προκατόχους των· εἴς τινα δὲ χωρία παρετήρησα, ὅτι αἱ κολυμβῆθραι εἶναι μικραὶ καὶ ἀκατάλληλοι διὰ βάπτισμα" (Φιλόθεος Γραφίδα 1, εκδ. Ι.Μ. Λογγοβάρδας, Πάρος, 2019, σελ. 478).
Βλέπουμε δηλαδή ότι και πριν εκατό χρόνια υπήρχε αυτός ο τρόπος Βαπτίσματος, τον οποίο μάλιστα παρέλαβαν από τους προγενέστερους. Ο Όσιος Φιλόθεος ορθώς αποφαίνεται ότι αυτό δεν πρέπει να ονομάζεται "ορθόδοξο Βάπτισμα", αλλά παρόλα αυτά δεν απορρίπτει το κύρος του αφού ούτε θεωρεί αβάπτιστους τους τοιουτοτρόπως βαπτισθέντες, ούτε συνιστά Αναβαπτισμό.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1888
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο άρθρο του "Θεοφάνεια" του 1888 γράφει: "Ἐπειδὴ περὶ βαπτίσματος ὁ λόγος, καλὸν νομίζω ἐνταῦθα νὰ ὑποβάλω πρακτικάς τινας παρατηρήσεις, περὶ τοῦ τρόπου καθ᾿ ὃν τελεῖται παρ᾿ ἡμῖν τὸ Βάπτισμα. Οἱ παλαιοὶ πρακτικώτατοι καὶ μεμορφωμένοι ἱερεῖς, καίτοι ἀγράμματοι λεγόμενοι, ἤξευρον νὰ ἐκτελῶσι κανονικώτατα τὰς τρεῖς καταδύσεις καὶ ἀναδύσεις, κρατοῦντες τὸν βαπτιζόμενον ὄρθιον πρὸς ἀνατολὰς βλέποντα, ἐφαρμόζοντες τὴν δεξιὰν ἐπὶ τῆς μασχάλης τοῦ βρέφους ἁβρῶς ἅμα καὶ ἀσφαλῶς, φράττοντες δὲ διὰ τῆς ἀριστερᾶς τὸ στόμα αὐτοῦ. Ἐφρόντιζον περὶ τῆς θερμοκρασίας τοῦ ὕδατος, καὶ ἑκάστη κατάδυσις ἐγίνετο ἀκαριαία, τὸ δὲ διάλειμμα μεταξὺ τῶν καταδύσεων ἐγίνετο ἀρκετὸν ὥστε ν᾿ ἀναπνεύσῃ τὸ βρέφος. Τοιούτῳ τρόπῳ οὐδεὶς βαπτιζόμενος ἔπαθέ ποτέ τι ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ. Τὸ σημερινὸν ὅμως σμῆνος τῶν ἱερέων, τοὺς ὁποίους ἡ διεφθαρμένη πολιτικὴ ἐπιβάλλει πολλάκις ἀξέστους καὶ ἀκαλλιεργήτους εἰς τοὺς Σ[εβασμιωτάτους] Σ[υνοδικοὺς] ἱεράρχας νὰ τοὺς χειροτονῶσιν, ἀφοῦ κακῶς ἐκτελεῖ, ἢ μᾶλλον κακῶς παραλείπει, τοσούτους ἄλλους τύπους, ὀφείλει τοὐλάχιστον νὰ σεβασθῇ αὐτὸ τὸ θεμέλιον τῆς πίστεως ἡμῶν, τὸ ἅγιον Βάπτισμα. Γράφομεν ταῦτα, διότι ἔχομεν λόγους νὰ πιστεύωμεν, ὅτι πολλοὶ τῶν ἱερέων, χαριζόμενοι εἰς τὴν τυφλὴν καὶ μωρὰν πολλάκις φιλοστοργίαν ἀμαθῶν καὶ προληπτικῶν γονέων, οἵτινες νομίζουν ὅτι κάτι θὰ πάθῃ τὸ χαδευμένον νεογνόν των ἐν τῇ ἱερᾷ κολυμβήθρᾳ, ἐκτελοῦσι σχεδὸν ράντισμα, καὶ ὄχι βάπτισμα. Οἱ τῆς Δυτικῆς ἐκκλησίας εἶναι συγγνωστοί, διότι ἠγνόησαν τὴν ἔννοιαν τοῦ ἑλληνικοῦ ρήματος βαπτίζω, baptizo, ὅτι δηλ. σημαίνει βάπτω, βυθίζω, βουτῶ, οἱ Ἕλληνες ὅμως δὲν πρέπει ποτὲ νὰ τὴν ἀγνοήσωσιν. Εἶναι καιρὸς νὰ φυλαχθῇ ὁ ἱερὸς οὗτος τύπος, διότι ἂν ἐξακολουθήσῃ ἡ ἀμάθεια τοῦ κλήρου, καὶ πληθυνθῇ ἡ ἀθεΐα καὶ ἡ ἀσέβεια, μετὰ μίαν γενεάν, ὅτε θὰ εἴμεθα μισοβαφτισμένοι ὅλοι, θὰ δεήσῃ νὰ διαταχθῇ γενικὸς ἀναβαπτισμὸς ὅλων τῶν κατοίκων τοῦ Ἑλληνικοῦ Βασιλείου, ἀρρένων καὶ θηλέων" (https://www.papadiamantis.org/works/88-epiloipa/468-4-thrhskeytika). Ομοίως και ο Παπαδιαμάντης, 35 χρόνια πριν την εισαγωγή του νέου ημερολογίου, παρατηρεί ότι ο τύπος του Βαπτίσματος έχει παραχαραχθεί, αλλά σε καμία περίπτωση δεν χαραχτηρίζει αβάπτιστους τους τοιουτοτρόπως βαπτισθέντες, εκφράζει μόνο την αγανάκτησή του με δικαίως υπερβολικό τρόπο.
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΟΥ 1869
Σε βιβλίο ανωνύμου Έλληνα παπικού διαβάζουμε: "Ἀνατολικός: Εἶνε μὲν άληθὲς ὅτι τινὲς τῶν ἡμετέρων ἱερέων, εἴτε ἐξ ἀνεπιτηδειότητος, εἴτε ἐξ ἀδιαφορίας, εἴτε καὶ ἐκ φόβου αὐτῶν τε καὶ τῶν γονέων, δὲν βυθίζουσι τὴν κεφαλὴν τῶν βρεφῶν, ἀλλ᾿ ἐπιχέουσιν ἐπ᾿ αὐτῆς ὕδωρ διὰ τῆς παλάμης" (Διάλογοι περί Βαπτίσματος μεταξύ Ανατολικού και Δυτικού, Ερμούπολη, 1869, σελ. 193-194).
Σε βιβλίο του μοναχού Χριστοφόρου του Πελοποννησίου μαθαίνουμε και τα εξής αποκαλυπτικότατα: "Εὑρεθεὶς καὶ κατὰ τὸ 1869 ἔτος εἰς τὰς Σποράδας Νήσους ἀπηύθυνα ἐπιστολήν μου πρὸς τὸν τότε Ἀρχιερέα Ῥόδου Συνέσιον (εὐπαίδευτον καὶ τοῦτον ὄντα), δι᾿ ἧς ἐξέθετον διάφορα θρησκευτικὰ πλημμελήματα, ἅτινα ἔβλεπον ἐκ μέρους τῶν ἱερέων τελούμενα, καὶ ἰδίως περὶ τοῦ θείου βαπτίσματος, τὸ ὁποῖον δὲν ἐγίνετο ὡς ἡ ανατολικὴ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δογματίζει, τουτέστι διὰ τῶν τελείων καταδύσεων, ἀλλὰ μέχρι τῶν ὠμοπλατῶν, ὅπως ὡς ἀρμόδιος ἐπιφέρῃ διόρθωσιν. Εἰς ἀπάντησιν δὲ ἔλαβον τὴν ἑξῆς ἐπιστολήν του "...Ὅσον δ᾿ ἀφορᾷ τὸν τρόπον τῶν τοῦ βαπτίσματος καταδύσεων, ἐπειδὴ ἐπίκειται κίνδυνος πνιγμοῦ τοῦ ἐντὸς τοῦ ὕδατος καταδυομένου βρέφους διὰ τῆς κανονικῆς καταδύσεως, καὶ δύναται νὰ προκύψῃ χείρων τῆς πρώτης ἐσχάτη πλάνη, ὡς ἐκ τούτου ἀνάγκη πᾶσα νὰ βυθίζηται τὸ βρέφος μέχρι τῶν ὠμοπλατῶν καὶ ἐπομένως νὰ ἐπιχέηται ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ ὕδωρ διὰ τῆς χειρὸς τοῦ ἱερέως, μὴ δυναμένου νὰ ποιήσῃ τὴν κανονικὴν κατάδυσιν ὡς ἐκ τοῦ μικροῦ χώρου τῆς κολυμβήθρας". Ῥόδος 24 Σεπτεμβρίου 1869, Συνέσιος" (Θεία Μάστιξ, Ερμούπολη, 1877, σελ. 59-60, υποσ. α΄). Όλα αυτά δεκαετίες πριν τον Οικουμενισμό και το νέο ημερολόγιο...
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1859
Ο προτεστάντης Jonas King, Αμερικανός φιλέλληνας και φίλος του Ιωάννη Καποδίστρια, αναφερόμενος στους Ορθοδόξους γράφει: "Καὶ αὐτοὶ δ᾿ ἐκεῖνοι οἱ πρεσβεύοντας ὡς ὀρθὸν μόνον τὸ διὰ καταδύσεως βάπτισμα πολλάκις, τολμῶ δὲ εἰπεῖν γενικῶς, θέτουσι τὸ νήπιον ἐν τῇ κολυμβῆθρᾳ ἐντὸς τοῦ ὕδατος μέχρι τοῦ λαιμοῦ, καὶ ἔπειτα λαμβάνοντες διὰ τῆς δεξιᾶς χειρὸς ὕδωρ ἐπιχέουσι τρὶς κατὰ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ· καὶ τοῦτο θεωρεῖται παρ᾿ αὐτῶν ἔγκυρον καὶ τέλειον βάπτισμα, καὶ χιλιάδες, εἰμὴ καὶ μυριάδες χιλιάδων, εἶναι οὕτω πῶς βεβαπτισμένοι ἐν τῇ Ἀνατολικῇ Ἐκκλησίᾳ" (Ιωνά Κινγ, Ομιλίαι, Αθήνα, 1859, σελ. 38).
Ο King μάλιστα, ως κάτοικος Αθηνών επί 31 χρόνια, πιστοποιεί ότι ο τρόπος αυτός ήταν γενικευμένος και δεν αφορούσε σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1850
Ο ανώνυμος επιμελητής του βιβλίου "Ουρανού Κρίσις" (Αθήνα, 1850) του Αγίου Αθανασίου του Παρίου, στο οποίο περιλαμβάνεται και ο Βίος του Αγίου Κλήμεντος Αχριδών αποκαλύπτει σε υποσημείωσή του στη σελ. 94: "Ἆραγε οἱ σημερινοὶ ἱερεῖς ἐκείνων τῶν ἐλεεινῶν χριστιανῶν ἠξεύρουν νὰ τελειώσουν κανὲνα μυστήριον; ἠξεύρουν νὰ βαπτίσουν τάχα, νὰ στεφανώσουν, νὰ λειτουργήσουν ἀκινδύνως; ἠξεύρουν νὰ βαπτίσουν τέλος πάντων, καὶ νὰ μήν ἀφήνουν τὰ παιδία τῶν χριστιανῶν ἀβάπτιστα; φεῦ τῆς ἀθλιότητος· φεῦ τῆς θείας παραχωρήσεως· ἡμεῖς οἴδαμεν εἰς τὰς ἡμέρας μας τὴν υἱοπατρίαν τοῦ Σαβελλίου ἐν τῷ βαπτίσματι ἐνεργουμένην, ὄχι ἀπὸ ὀλίγους ἱερεῖς ἐδικούς μας, καὶ τὶ ἔχομεν νὰ πιστεύσωμεν διὰ ἐκείνους τοὺς ἀμαθεστάτους;".
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1829
Σύνοδος επί Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Αγαθαγγέλου αποφαίνεται ότι "τό δέ μέχρις τῆς ὀσφύος ἐμβυθίζειν, καί τῇ δεξιᾷ χειρί ἐπιρραντίζειν ἐπί τήν κεφαλήν τοῦ νηπίου τρίς ὕδωρ, πρῶτον ἐπιβοῶν τό «Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός», τρίς δεύτερον, καί τρίς τό τρίτον, καί ὅσα ἄλλα παρά τήν κανονικήν ταύτην ἔκθεσιν τῆς τοῦ ἱεροῦ τούτου μυστηρίου τελετῆς εἰς πρᾶξιν τυχόν χωροῦσι σκολιᾶ, καί κακόδοξα, καί οὐδόλως ἐξ ἀρχαίας ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως βεβαιωμένα, ἀπαράδεκτα διόλου ἐστί τῇ Ἀνατολικῇ ἡμῶν Ἐκκλησία, ὡς ἀντιβαίνοντα τοῖς ἀποστολικοῖς καί συνοδικοῖς κανόσι, καί αὐτῇ τῇ θείᾳ τοῦ Κυρίου ἐντολῇ ἀπάδοντα, ὡς ἀνωτέρω διείληπται· καί ὁ ἐπιχειρῶν δέ τῇ πράξει τῶν τοιούτων σκολιῶν καί τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀπαραδέκτων, καί μή διορθούμενος, ἔνοχός ἐστι τοῖς παρά τῶν ἱερῶν Ἀποστόλων ἐν τῇ παραβάσει τούτων ὡρισμένοις ἐπιτιμίοις, καί ἀποδοκιμαστέος" (Mansi 40, 142-143).
Η απόφαση αυτή αποδεικνύει ότι και διακόσια χρόνια πριν κάποιοι ιερείς βάπτιζαν έτσι. Και βεβαίως η Σύνοδος ορθά απειλεί με τιμωρία τους κληρικούς αυτούς, αλλά ουδόλως απορρίπτει το κύρος του Βαπτίσματος των τοιουτοτρόπως βαπτισθέντων!
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1807
Σε συνοδικό κείμενο επί του Ιερομάρτυρος Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου του Ε΄ διαβάζουμε: "ἐντελλόμεθα τοῖς ἐν Χριστῷ ἀγαπητοῖς ἀδελφοῖς ἀρχιερεῦσιν ἵνα προσέχοντες αὐτοῖς παραγγέλλωσιν ἐντόνως πᾶσι τοῖς ἱερεῦσι τοῖς ἐν ταῖς ἐπαρχίαις, αὐτῶν, ἐπί τῷ ἐκτελεῖν, κατά τήν ἐκκλησιαστικήν διατύπωσιν, ἐν ἱερᾷ κολυμβήθρᾳ χωρούσῃ ὕδωρ ἀρκετόν, ὥστε βαπτίζεσθαι τό βρέφος, καί ἀναγινώσκειν τάς ἱεράς εὐχάς, εἰς τρεῖς ἀναδύσεις καί εἰς τρεῖς καταδύσεις βαπτίζεσθαι τό βαπτιζόμενον" (Μανουήλ Γεδεών, Κανονικαί Διατάξεις, τόμος Β΄, Κωνταντινούπολη, 1889, σελ. 116).
Για να εντέλεται λοιπόν να βάζουν αρκετό νερό, προφανώς αυτό δεν τηρούταν, όπως συναποδεικνύουν και οι άλλες μαρτυρίες.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1803
Ο Πατριάρχης Καλλίνικος ο Ε΄ σε επιστολή του προς τον Σέρβο Μητροπολίτη Ουζίτζης το 1803 επισημαίνει τα σφάλματα των ιερέων της περιοχής στο Μυστήριο του Βαπτίσματος, οι οποίοι δεν μεταχειρίζονται κολυμβήθρες «ἀλλ’ ἐν πίνακι μόνον βάλλοντες ὕδωρ ἀναγινώσκουσιν ἐπ’ αὐτῷ τὰς εὐχὰς καὶ, κρατοῦντος τοῦ ἀναδόχου τὸ βρέφος, ἐπιχέουσιν ἐπ’ αὐτὸ τὸ ὕδωρ, καὶ φωνοῦντες το ”βαπτίζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ” κλπ. τὸ ὁποῖον ἐπίχυσις λατινική εἶναι μᾶλλον, ἢ βάπτισμα» και συστήνει να «ἐπιτελῆται ἀπαραλλάκτως κατὰ τὴν ἐν τῷ Εὐχολογίῳ τῷ αὐτῷ κανονικὴν διατύπωσιν, βαπτιζομένων τῶν βρεφῶν μέσα εἰς ἱερὰν κολυμβήθραν» (Καλλινίκου Δελικάνη, Πατριαρχικών Εγγράφων, τόμος γ΄, Κωνσταντινούπολη 1905, σελ. 711).
Παρόλα αυτά ούτε αυτός δεν συνιστά Αναβαπτισμό.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1800
Ο Άγιος Νικόδημος έγραφε χαρακτηριστικά στο Πηδάλιον, που πρωτοεκδόθηκε το 1800: «Πρέπει καὶ ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι νὰ προσέχωμεν καλῶς εἰς τὸ ἰδικόν μας (σ. Βάπτισμα), νὰ μὴ γίνεται μέσα εἰς λεκάνας καὶ σκαφίδια, μέσα εἰς τὰ ὁποῖα, μόλις ὀλίγον τι μέρος τῶν ποδῶν τῶν βαπτιζομένων παιδίων βουτᾶται. Καὶ ἀφίνω νὰ λέγω, πῶς καὶ πολλάκις περιτρέπονται καὶ τὰ σκαφίδια ἐκεῖνα, καὶ χύνεται τὸ ἁγίασμα. Οθεν ἂν ἐλέγχωμεν τοὺς Λατίνους, πῶς ἠθέτησαν τὸ Ἀποστολικόν Βάπτισμα, πρέπει ἐκ τοῦ ἐναντίου ἡμεῖς νὰ ἔχωμεν τὸ ἐδικόν μας ἀκίνδυνον καὶ ἀνεπίληπτον. Καὶ περὶ τούτου, καθὼς καὶ διὰ τὰ ἄλλα πάντα ἡ φροντὶς καὶ τὸ χρέος ἐπίκειται εἰς τοὺς ποιμένας τῶν ψυχῶν. Ἡμεῖς ὡς τόσον, κάμνομεν τοῦ σκοποῦ τὸ ἔργον, καὶ φωνάζομεν, δίδοντες τὴν εἴδησιν. Αὐτοὶ δὲ τὰ ἑαυτῶν σκοπείτωσαν, ὡς λόγον ἀποδώσοντες» (Πηδάλιον, Υποσημείωση στον Ν΄ Κανόνα των Αγίων Αποστόλων).
Και στην εποχή του Αγίου Νικοδήμου υπήρχε αυτός ο τρόπος Βαπτίσματος, τον οποίο ορθά κατακρίνει ο Άγιος, αλλά ούτε "αβάπτιστους" χαρακτηρίζει τους τοιουτοτρόπως βαπτισθέντες, ούτε φυσικά ζητεί τον Αναβαπτισμό τους.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1788
Ο Επίσκοπος Καμπανίας Θεόφιλος στο γνωστό έργο του γράφει: "οἱ Ἱερεῖς ἀναγκαιότατον χρέος ἔχουν, τὸν Βαπτιζόμενον, ἢ βρέφος εἶναι ὴ μέγας, ἢ μικρὸς νὰ τον βουτίζουν τρεῖς φοραῖς ὅλον μέσα εἰς τὸ ὔδωρ διὰ τί ἔχει ὡς εἴπομεν, κεκρυμμένον μυστήριον, καὶ τότε ὁ βαπτιζόμενος βαπτίζεται τελείως, καὶ ὁ Ἱερεὺς δὲν ἀμαρτάνει. Καὶ ἂς εἶναι ἡ Κολυμβήθρα ἀρκετή, ὁποῦ νὰ χωρῇ ὅλον τὸ βρέφος ὄρθιον. Ἀναγκαῖον εἰς τὰ τοιαῦτα εἶναι ἡ φροντὶς τῶν ἀρχιερέων, ὅτι οἱ Ἱερεῖς ἀμαθεῖς, καὶ ἀπὸ τοιαύτας ἁμαρτίας ἐξέπεσε τὸ γένος μας εἰς πολλὰς δυστυχίας, τὸ ὀρθόδοξον" (Ταμείον Ορθοδοξίας, Βενετία, 1788, σελ. 24),
Γράφοντας αυτά αποδεικνύει ότι και στην εποχή του πολλοί Ιερείς (διότι αν ήταν λίγοι, δεν θα το σημείωνε) δεν βάπτιζαν με πλήρεις καταδύσεις. Ποιος λοιπόν τελειοποίησε και αναπλήρωσε τα ελλείποντα στις βαπτίσεις τέτοιου είδους που έκαναν τότε οι αμαθείς Ιερείς εάν όχι το Πανάγιον Πνεύμα; Διότι εάν δεν συνέβαινε αυτό, τότε ο συγγραφέας θα συνιστούσε να γίνεται οπωσδήποτε Αναβαπτισμός των τοιουτοτρόπως βαπτιζομένων. Όμως, αν και οι βαπτίσεις αυτές δεν στερούνται κύρους, όπως παρατηρεί ο συγγραφέας επιφέρουν τιμωρία στο γένος μας.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1784
Ο περίφημος Διδάσκαλος του Γένους Νικηφόρος Θεοτόκης ως Αρχιεπίσκοπος Σλαβινίου και Χερσώνος εξαπέλυσε Εγκύκλιο κατά του Βαπτίσματος χωρίς τις πλήρεις καταδύσεις που είχε γενικευθεί τότε στην περιοχή, και στην οποία κατέληγε (μετάφραση ημέτερη εκ του ρωσικού πρωτοτύπου): "Προσπαθήστε να βεβαιωθείτε ότι σε κάθε εκκλησία υπάρχει ένα σκεύος φτιαγμένο από ασήμι ή χαλκό ή κάποιο άλλο αξιοπρεπές υλικό, το οποίο θα έχει το σχήμα καμπάνας ή θυμιατηρίου, στενότερο στο κάτω μέρος και πλατύτερο στην κορυφή, με βάθος όχι μικρότερο από ένα αρσίν (σ. ημ. το αρσίν είναι ρωσική και τουρκική μονάδα μήκους, που αντιστοιχεί γύρω στα 70 εκατοστά), και το πλάτος θα είναι ανάλογο με το βάθος, έτσι ώστε να είναι κατάλληλο για χρήση" (https://azbyka.ru/otechnik/Nikifor_Feotokis/protiv-oblivatelnogo-kreshhenija/ - στην εν λόγω ρωσική πηγή έχει τεθεί η εσφαλμένη χρονολογία 1754 αντί του ορθού 1784, μιας και το 1754 ο Θεοτόκης ούτε Αρχιεπίσκοπος ήταν, ούτε στη Ρωσία είχε πάει ακόμη, ενώ Αρχιεπίσκοπος Σλαβινίου και Χερσώνας είναι γνωστό πως εχρημάτισε κατά τα έτη 1779-1786). Αν και ο Θεοτόκης συνιστά αυστηρά την υιοθέτηση του κανονικού Βαπτίσματος, δεν διατάζει Αναβαπτισμό.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 1770
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στην Ζ΄ από τις Διδαχές του (εκφωνήθηκαν την δεκαετία του 1770) λέει: "
Ἅγιοι ἱερεῖς, πρέπει νὰ ἔχετε κολυμβήθρας μεγάλας εἰς τὰς ἐκκλησίας, ἕως ὁποὺ νὰ χώνεται ὅλον τὸ παιδίον μέσα, νὰ κολυμβᾶ ὁποὺ νὰ μὴν μείνη ἴσα μὲ τοῦ ψύλλου τὸ μάτι ἄβρεχο, διατὶ καὶ ἐκεῖ προχωρεῖ ὁ διάβολος καὶ διὰ τοῦτο τὰ παιδιά σας σεληνιάζονται, δαιμονίζονται, ἔχουν φόβον, γίνονται κακορρίζικα, διατὶ δὲν εἶνε καλὰ βαπτισμένα" (
http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/tributes/patrokosmas/didaxai.htm).
Επομένως ούτε στην εποχή του Αγίου Κοσμά γίνονταν πάντοτε οι πλήρεις καταδύσεις, αλλά ο Άγιος παρά το γεγονός ότι σωστά προέτρεπε τους ιερείς να τηρούν τον τύπο, δεν χαρακτηρίζει "αβάπτιστους" τους τοιουτοτρόπως βαπτισθέντες.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1763
Σύνοδος επί Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ιωαννικίου του Γ΄ παρατηρεί ότι διάφοροι ιερείς τα βρέφη "τὰ βαπτίζωσιν εἰς ὅ,τι ἀγγεῖον ἤθελε εὑρεθῆ... καὶ ἄλλοι μὲν τὰ βαπτίζουσιν εἰς τεντζερέν, ἄλλοι δὲ εἰς τὰ τυγόντα ἀγγεία" (Μανουήλ Γεδεών, Κανονικαί Διατάξεις, τόμος Β΄, Κωνταντινούπολη, 1889, σελ. 461).
Και παρά το γεγονός ότι οι Βαπτίσεις αυτές γίνονταν σε κατσαρόλες (εκ του τουρκικού tencere=τέντζερης, κατσαρόλα) και άλλα σκεύη, ούτε αμφισβητείται το κύρος του Μυστηρίου, ούτε διατάσσεται Αναβαπτισμός.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1647
Ο γνωστός εκδότης του Ευχολογίoυ Ιάκωβος Γκόαρ, ο οποίος έζησε χρόνια στην Ελλάδα συλλέγοντας χειρόγραφα και καταγράφοντας τα λειτουργικά έθιμα των Ελλήνων γράφει για το Ορθόδοξο Βάπτισμα (μετάφραση από τα λατινικά ημέτερη): "Η αρχαία μέθοδος ήταν η Βάπτιση με κατάδυση· ωστόσο τώρα οι Έλληνες χρησιμοποιούν πιο συχνά την επίχυση. Όσο ήταν δυνατόν να παρατηρηθεί, καθαρίζουν το παιδί, που κάθεται σε λεκάνη ή σκάφη βαθιά μέχρι τον αγκώνα (είναι το λεγόμενο σήμερα βαπτιστήριο ή κολυμβήθρα, σαν αυτήν που ήταν ο τυφλός και βγήκε βλέποντας), ρίχνοντας πάνω του τρεις φορές όχι μικρή ποσότητα ζεστού νερού (για να μην παγώσει και πονέσει πολύ το παιδικό σώμα από το κρύο). Ή, για να μην το καταπνίξει η ποσότητα του νερού και τυχόν πιει υπερβολικά, το τοποθετούν μπρούμυτα, κρατώντας το με το αριστερό χέρι στην κοιλιά, και ο ιερέας πλένει και καθαρίζει το κεφάλι και ολόκληρο το σώμα του με αγιασμένο νερό" (Iacobi Goar, Ευχολόγιον sive Rituale Graecorum, Παρίσι, 1647, σελ. 365, υποσ. 24).
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ 1401
Ο Ιωσήφ Βρυέννιος στο έργο του "Κεφάλαια Επτάκις Επτά" (που συνεγράφη μεταξύ των ετών 1401-1405) διαβάζουμε για τον τρόπο Βαπτίσματος που επικρατούσε στην εποχή του (600 χρόνια πριν!): "Ἐν τῷ τοῦ Βαπτίσματος Μυστηρίῳ ἔθος ἀλογία συντεθραμμένον ἐπικρατεῖ... Ὅτι εἰς τρεῖς μὲν ἔνιοι βαπτίζουσι καταδύσεις, ἐν πάσαις μέντοι καὶ τὰ τρία ὀνόματα. Καὶ ἐν μὲν ταῖς δυσὶ τοὺς πόδας μόνον, ἐν δὲ τῇ τρίτη, καὶ τὴν κεφαλήν, καὶ πρὸς δύσιν ὁρῶντα. Δέον ἐν μιᾷ ἑκάστῃ ἕν ὄνομα ἐπιφημίζειν τῆς μακαρίας Τριάδος, τὸ Ἀμὴν ἐπιλέγοντα· καὶ ἀπὸ κεφαλῆς ἅπαν τὸ σῶμα βαπτίζεσθαι, καὶ πρὸς Ἀνατολὰς τὸν βαπτιζόμενον βλέποντα τρισσῶς καταδύεσθαι ὄρθιον. Ὅτι τῶν Ἱερέων οἱ πλείους, σαθραῖς Σκάφαις, καὶ πάντῃ ἀνεπιμελήτοις πρὸς τὸ Βάπτισμα χρῶνται..." (Ιωσήφ Βρυεννίου, Παραλειπόμενα, Λειψία, 1784, σελ. 106).
Ουδέν σχόλιον.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΙΔ΄ ΑΙΩΝΑ
Ο Άγιος Κυπριανός Κιέβου υπήρξε μαθητής του Αγίου Φιλοθέου Κόκκινου και θαυμαστής του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του οποίου τις αντιλατινικές θέσεις υιοθέτησε. Σε επιστολή του προς τον Ηγούμενο Αθανάσιο (μαθητή του Αγίου Σεργίου του Ραντονέζ) γράφει (μετάφραση ημέτερη): "Το άγιο Βάπτισμα πρέπει να τελείται έτσι: όχι με ράντισμα με νερό, όπως κάνουν οι Λατίνοι, αλλά με κατάδυση σε ποτάμι ή σε καθαρό σκεύος που έχει οριστεί για αυτό· και σε κάθε κατάδυση να λέγεται ένα από τα ονόματα της Αγίας και Ζωοποιού Τριάδος: “στο όνομα του Πατρός, και του Υιού, και του Αγίου Πνεύματος”. Όποιος δεν το κάνει έτσι, δεν τελεί σωστά το Βάπτισμα." (https://azbyka.ru/otechnik/Amvrosij_Ornatskij/drevnerusskie-inocheskie-ustavy/3_2).Ωστόσο στο "Ευχολόγιον" που μετέφρασε από τα ελληνικά στα σλαβωνικά υπάρχει μία εξαίρεση για τα βρέφη, όχι βεβαίως υιοθετώντας τον ραντισμό που είχε άλλωστε καταδικάσει, αλλά συστήνοντας τον γνωστό και σήμερα τρόπο που μαρτυρείται, όπως είδαμε και στα επόμενα χρόνια), αφού διαβάζουμε σε μια υποσημείωση (μετάφραση ημέτερη): "Αν πρόκειται για βρέφος που βαπτίζεται: τοποθετείται καθισμένο μέσα στην κολυμβήθρα μέχρι τον λαιμό και πλένεται κρατώντας το με το αριστερό χέρι. Με το δεξί παίρνουν ζεστό νερό και το χύνουν πάνω στο κεφάλι του. Διότι το βρέφος, όντας αδύναμο και ευπαθές, μπορεί να πνιγεί από την ποσότητα του νερού" (Χειρόγραφο Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ρωσίας Sol. 1085/1194, φ. 180).
(Η μεταγραφή του πρωτότυπου σλαβωνικού κειμένου από τον Διδάκτορα της Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης κ. Aleksandr Andreev)
Αυτή είναι και η αρχαιότερη μαρτυρία που βρήκα, αποδεικνύοντας ότι ο σύνηθες σήμερα τρόπος Βαπτίσματος στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αποτελεί εφεύρεμα των νεοημερολογιτών/οικουμενιστών, αλλά μαρτυρείται εδώ και επτά αιώνες τουλάχιστον, χωρίς κανείς από τους προγόνους μας να θεωρείται αβάπτιστος.
Νικόλαος Μάννης
