ΣΧΟΛΙΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ "ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ": Με αφορμή την ανάρτηση αυτήν: http://krufo-sxoleio.blogspot.gr/2015/08/blog-post_23.html εκλεκτός αναγνώστης μου απέστειλε το παρακάτω κείμενο το οποίο αναρτώ για την σπουδαιότητα του και τον ευχαριστώ θερμώς.
Αγαπητέ δάσκαλε χαίρε εν Κυρίω!
Η Υπεραγία Θεοτόκε ας πρεσβεύη υπέρ όλων ημών!
Δυστυχώς πλέον είθισται στα Θεομητορικά προσκυνήματα ανά την πατρίδα μας να εορτάζηται η Κοίμησις της Υπεραγίας Θεοτόκου με την -ας επιτραπή- προσθήκη μιας τελετής δίκην “επιταφίου”, κατ' απομίμησιν του Επιταφίου Θρήνου του Κυρίου! Η τελετή – ακολουθία αυτή ή μάλλον “δρώμενον” προετοιμάζεται, διαφημίζεται και προβάλλεται εντόνως και τείνει να καθιερωθή και να παγιωθή. Φαινόμενο αρχικά ενδημικό (τοπικό) στο Θεομητορικό μνήμα της Γεσθημανής, που τείνει όμως να λάβη επιδημικές και τελικά πανδημικές διαστάσεις. Μόνο με όρους επιδημιολογίας ερμηνεύεται δυστυχώς η τόσο ραγδαία και μαζική του διάδοση. Μια και πλέον πέρασε από τα νεοημερολογητικά και στα παλαιοημερολογητικά Θεομητορικά Πανηγύρια, και ομιλώντας κατά την γλώσσα του συρμού έγινε “μόδα” και δη επιβεβλημένη... Και όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις η έλλειψη σχετικής παράδοσης αφήνει χώρο για αυτοσχεδιασμούς και αυθαιρεσίες σε σημείου λειτουργικής αταξίας δυστυχώς.
Και είναι να απορή κανείς, μια και στα περισσότερα παραρτήματα των Γ.Ο.Χ. είχαν διατελέσει εφημέριοι αγιορείτες ιερομόναχοι, φέρνοντας στους ενοριακούς ναούς την (αυστηρή) αγιορείτικη παράδοση στον τρόπο τελέσεως των ακολουθιών. Οι αγιορείτες ιερομόναχοι αγνοούσαν τα “εγκώμια” της Παναγίας! Και ας μην λησμονήται το Άγιον Όρος είναι το Περιβόλι της Παναγιάς, στο οποίο τιμάται ιδιαίτερα η Κυρία Θεοτόκος, καθημερινώς όσο και αδιαλείπτως!
Γεννάται λοιπόν το (προφανές) ερώτημα: Τι είναι αυτά τα περιώνυμα “εγκώμια της Παναγίας” και ποια θα πρέπει να είναι η στάση των (Γνησίων) Ορθοδόξων ως προς αυτά. Για να απαντηθή όμως το ερώτημα αυτό, πέραν από την αναζήτηση του ιστορικού πλαισίου - στο οποίο δημιουργήθηκαν και επεκράτησαν τα εν λόγω “εγκώμια” - αναπόφευκτα θα πρέπει να αντιδιασταλούν αυτά προς τα Εγκώμια του Επιταφίου Θρήνου προς τον Κύριο, μια και η απομίμηση αυτών τυγχάνουν.
Είναι αναγκαίο να τεθούμε κριτικά σε αυτήν την καινοφανή λειτουργική πρακτική. Είναι προσωπική άποψη του υποφαινόμενου, καθώς η εμπειρία και η ιστορία κατέδειξε ότι ΠΑΝΤΑ προέκυψαν προβλήματα μετά από φαινομενικά αθώες και μικρές καινοτομίες. Και παρακάτω, πιστεύουμε ότι, θα γίνει κατανοητό όσο και αντιληπτό.
Η εορτή της Κοιμήσεως σταδιακά διαμορφώνεται μετά τον 5ο αιώνα, επισημοποιείται δε και καταλαμβάνει καθολική ισχύ μετά τον 6ο αιώνα.1 Είναι προφανές ότι κεντρικό σημείο είναι το Θεομητορικό Μνήμα της Παναγίας. Είναι επίσης αναμενόμενο να διαμορφωθή μια ιδιαίτερη τοπικού χαρακτήρα λατρευτική παράδοση εκεί. Στα πλαίσια αυτής της τοπικής παραδόσεως στη Γεσθημανή, στο Θεομητορικό μνήμα, αρχίζουν να ψάλλωνται τα “Εγκώμια”. Πιθανότερη χρονολογία μάλλον ο 16ος αιώνας. Μια διεξοδική και ενδελεχής έρευνα θα καταδείξη την ακριβή χρονική περίοδο καθιέρωσης των Εγκωμίων της Παναγίας στα Ιεροσόλυμα. Ομιλούμε για τον 16ο αιώνα για δυο λόγους:
1ον κατ' αντιπαραβολή με τα εγκώμια του Επιταφίου Θρήνου του όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου 2 και 2ον λαμβάνοντας υπ'όψιν την πρώτη καταγεγραμμένη “Ακολουθία των Εγκωμίων της Παναγίας” από τον Διονύσιο Παλαιών Πατρών το 1541 μΧ. 3
Ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Δημήτριος Αθανασίου γράφει χαρακτηριστικά: “ Ο Επιτάφιος Θρήνος, γνωστός και ως τα εγκώμια ή μεγαλυνάρια του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου, αποτελείται από μία μακρά σειρά προσόμοιων τροπαρίων σε τρεις στάσεις, τα οποία συμψάλλονταν αρχικά με τους στίχους του ριη΄ ψαλμού. Ο εν λόγω ψαλμός ονομάζεται και Άμωμος από τον πρώτο στίχο του, και αποτελεί το ιζ΄ κάθισμα του Ψαλτηρίου, το οποίο στιχολογείται, σύμφωνα με τη μοναστική βυζαντινή λειτουργική παράδοση, κατά τον Όρθρο του Σαββάτου. 4 ....
Κρίσιμα ερωτήματα γύρω από τον Επιτάφιο Θρήνο, όπως πότε συγγράφτηκε, ποίος υπήρξε ο συγγραφέας του ή πότε ακριβώς εισήλθε στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας δεν έχουν βρει ακόμα σαφείς απαντήσεις παρ’ όλες τις προσπάθειες που προς αυτήν την κατεύθυνση κατέβαλαν τον περασμένο κυρίως αιώνα ερευνητές όπως οι Ευστρατιάδης, Παντελάκης,Millet, Pallas, Ξύδης, Belting και Δετοράκης.
Η πλειονότητα των μελετητών τοποθετεί τη συγγραφή του ποιήματος στα πρώτα χρόνια της δυναστείας των Παλαιολόγων (1258-1453). Η θεωρία αυτή στηρίζεται κυρίως στο γεγονός ότι τα χειρόγραφα τριώδια και τυπικά των μεγάλων εκκλησιαστικών και μοναστικών κέντρων της προπαλαιολόγιας περιόδου αγνοούν παντελώς την ύπαρξη της καινούριας αυτής υμνογραφικής σύνθεσης . "
Λογικό λοιπόν είναι στην ιεροσολυμίτικη λατρευτική παράδοση να ακολούθησε, την επιτυχή υιοθέτηση των Εγκωμίων στην τελετή του Επιταφίου κατά τον Όρθρο του Μ.Σαββάτου στον Πανάγιο Τάφο, μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, η συγγραφή και προσαρμογή αναλόγων “Εγκωμίων” με μια αντίστοιχη τελετουργία και στο Θεομητορικό Μνήμα της Γεσθημανής! Με δεδομένο πως εσχάτως επεκράτησε ο Δεκαπενταύγουστος να καλείται “Πάσχα του Καλοκαιριού”, δεν είναι διόλου απίθανον τινές των εκκλησιαστικών ταγών να σκέφτηκαν να εφεύρουν μια τελετή που να ομοιάζη με τα δρώμενα της Μ.Εβδομάδος, με τα οποία είναι εξοικειωμένοι ακόμα και οι χλιαρότεροι και οι πλέον αδιάφοροι των πιστών και να προσελκύσωνε τοιουτοτρόπως κόσμο στις εκκλησίες και τα προσκυνήματα.
Βέβαια προκύπτει κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος μείζον ζήτημα καθότι Τῷ ἁγίῳ καὶ μεγάλῳ Σαββάτῳ, τὴν θεόσωμον Ταφήν, καὶ τὴν εἰς ᾍδου Κάθοδον τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν δι' ὧν τῆς φθορᾶς τὸ ἡμέτερον γένος ἀνακληθέν, πρὸς αἰωνίαν ζωὴν μεταβέβηκεν, ενώ τῇ ΙΕ του Αυγούστου ἑορτάζομεν την μνήμην τῆς πανσέπτου Μεταστάσεως τῆς ὑπερενδόξου Δεσποίνης ἡμῶν καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας. Με συνέπεια το όλο αυτό εκκοσμικευμένο δρώμενο, με τις φολκλορικές του διαστάσεις και αταξία λειτουργική να προκαλή και δογματικές προεκτάσεις να προσλαμβάνη και εύλογα ερωτήματα, ενίοτε δε σύγχυση και σκανδαλισμό στους ακατήχητους πιστούς να επιφέρη. 5
Μάλιστα για να είμαστε σωστοί και παραδοσιακοί δοκιμότερος όρος για αυτούς τους ύμνους - “εγκώμια” θα ήταν ο σωζόμενος σε χειρόγραφα όρος «μακαρώνεια» και «μακαριστάρια».2 Αλλά σκεφτείτε τι σκέψεις και αντιδράσεις θα προξενούσε στο ακατήχητο ποίμνιο η πρόσκληση από τους εκκλησιαστικούς ταγούς να προσέλθουν την παραμονή του Δεκαπενταυγούστου στον Εσπερινό να ψάλλουν τα “μακαρώνεια” της Παναγίας....!
Όπως προείπαμε η πρώτη καταγεγραμμένη “Ακολουθία των Εγκωμίων της Παναγίας” έγινε από τον Διονύσιο Παλαιών Πατρών το 1541 μΧ. 3 ο οποίος μάλιστα στην σχετική τυπική διάταξη αυτής ορίζει “να ψάλληται ως και του Χριστού (όρθρος Μ. Σαββάτου) μετά την θ' ωδή προ του εξαποστειλαρίου ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως” ενώ σημειώνει χαρακτηριστικά "...προευτρεπισθέντος αναλογίου, τίθεται η αγία εικών της Κοιμήσεως της Θεοτόκου", γεγονός που υποδηλώνει πως τότε δεν υπήρχε η παράδοση του "Σώματος" της Παναγίας και η λιτάνευσή του.
Στο σημείο αυτό κρίνεται επιβεβλημένο να γίνουν οι ακόλουθες παρατηρήσεις: Μια καινοτομία (τα “Εγκώμια”) εγέννησαν πλείονες άλλες: “Επιτάφιος” με Λιτάνευση του Σώματος της Θεοτόκου και μετάθεση της τελετής αυτής από τον Όρθρο (τέλος του), όπου και αρχικά ήταν είτε όρθρου βαθέως είτε -συνηθέστερα- στον Εσπερινό, σε συγχώνευση με την Λιτή... Ο λόγος είναι τελείως προφανής και άκρως κοσμικός: Να μαζέψουν όσο το δυνατόν περισσότερους “πιστούς”, οι οποίοι είναι ευκολότερο να πάνε σε μια απογευματινή ακολουθία, παρά να ξυπνήσουν πρωί - πρωί και να πάνε να λειτουργηθούνε! Όταν ακριβώς θα πρέπει να εγερθούν κυριολεκτικά όρθρου βαθέως για να δουν την τελετή αυτή - δρώμενο, ενώ είναι ευκολότερο να την παρακολουθήσουν αργά το απόγευμα, χωρίς να είναι αναγκασμένοι να πάνε κι από την αρχή του Εσπερινού! Και στα πλαίσια της εκκοσμικεύσεως απαραίτητη προσθήκη η μπάντα παιανίζοντας να καλύπτει την ψαλμωδία, χάριν μεγαλοπρέπειας τάχα, αλλά μάλλον κοσμικής ματαιοδοξίας και επίπλαστης μεγαλοπρέπειας, για την δημιουργία εντυπώσεων... Και το Σώμα της Θεομήτορος να προπέμπεται εν χορδαίς και οργάνοις, όπως έγινε άλλωστε και στη ... Γεσθημανή!;!
Αλλά και η αρχική τοποθέτηση από τον Διονύσιο Παλαιών Πατρών (“μετά την θ' ωδή προ του εξαποστειλαρίου, ως του Χριστού”) είναι επιπλέον και αδόκιμος, μια και αδόκιμος τυγχάνει και για τα εγκώμια ή μεγαλυνάρια του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου. Τούτο κατέδειξε σε μια μελέτη της η Ι.Μ. Αγίου Κυπριανού σχετικά με το” ζήτημα τῶν ᾿Εκφωνήσεων εἰς τὰς τρεῖς Στάσεις τῶν ᾿Εγκωμίων τοῦ ᾿Επιταφίου”, απαντώντας στο ερώτημα: “Κατὰ τὸν ῎Ορθρον τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, διατί ἆρά γε ἡ ᾿Εκφώνησις ἀπὸ ᾿Ωιδῆς γʹ συμπίπτει πρὸς τὴν τρίτην ᾿Εκφώνησιν τῶν ᾿Εγκωμίων τοῦ ᾿Επιταφίου; Καὶ γενικώτερον, ποῦ ὀφείλεται ἡ ἀταξία τῶν ᾿Εκφωνήσεων εἰδικῶς εἰς τὸν ῎Ορθρον τοῦ Μεγάλου Σαββάτου;” 6 Για να καταλήξη στο συμπέρασμα ότι: “῾Η μὲν προελθοῦσα ἀταξία ἐκ τῆς ἀποδεσμεύσεως τῶν ᾿Εγκωμίων ἐκ τοῦ ᾿Αμώμου εἶναι προφανής, ἡ δὲ μεταφορὰ καὶ παρεμβολὴ αὐτῶν μεταξὺ τῆς Καταβασίας τῆς ᾿Ωιδῆς θʹ καὶ τοῦ ᾿Εξαποστειλαρίου ἐπέτεινε τὴν ἀταξίαν εἰς τὸ ἔπακρον.” Δεν γνωρίζουμε πάντως αν τελικά το εφήρμωσε στα μοναστήρια και τους ναούς της πνευματικής της δικαιοδοσίας. Εξάλλου τα παλαιά βιβλία του Τριωδίου -μεταξύ των οποίων των εκδόσεων του “Φωτός”- αυτήν την διάταξιν έχουν!!7 Δηλαδή προ του κανόνος. Ο λόγος της μεταθέσεως είναι προφανής, η δημοφιλία των ύμνων αυτών στους πιστούς “επέβαλε” την άτυπη μετάθεσή των, ώστε να προλάβουν να τα ψάλλουν οι αργοπορημένοι εξ αυτών, που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία άλλωστε...
Σωστά τονίζεται το γεγονός ότι η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία (δηλ το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως) στα τυπικά που εξέδωσε κατακρίνει την πρακτική να ψάλλωνται αυτά, όπως και επεσήμανες στο σχετικό σου άρθρο.«…Συνηθίζεται ενιαχού…, προς πλείονα τάχα δόξαν και τιμήν της Θεοτόκου, ίνα ψάλλωνται τα λεγόμενα εγκώμια της Παναγίας, κατά μίμησιν των του Κυρίου ημών, των ψαλλομένων εν τω όρθρω του Μ. Σαββάτου. Η Μεγάλη Εκκλησία κατακρίνουσα παν ο,τι καινοφανές και κακόζηλον, έστω και γινόμενον προς τιμήν της Θεοτόκου, αποδοκιμάζει ταύτα επισήμως και απαγορεύει μάλιστα αυστηρώς» (Τ.Μ.Ε. σ. 306, υποσ. 4).3
«Το ισχύον Τυπικόν (Τ.Μ.Ε. σ. 306, υποσ. 4) αναφερόμενον εις τα λεγόμενα εγκώμια της Παναγίας, τα θεωρεί καινοφανή και κακόζηλα και δεν επιτρέπει την χρήσίν των» (Δίπτυχα 2008, υποσ. 186.).3 Όταν ακριβώς η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία εν Κωνσταντινουπόλει ήταν θεματοφύλακας των Παραδόσεων και κυματοθραύστης των παντοειδών καινοτομιών...
Ομοίως και η Ιερά Σύνοδος της εκκλησίας της Ελλάδος ήδη από το 1865 εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία καταφέρεται εναντίον της Ακολουθίας του Επιταφίου της Θεοτόκου,την οποία θεωρεί "ξένον έθιμον" και απαγορεύει την διάδοσή της. 3
Με δεδομένες και κατεγνωσμένες τις αντιρρήσεις και αποδοκιμασίες και απαγορεύσεις ρητώς και κατηγορηματικώς της επίσημης εκκλησίας τον 19ο αιώνα, γεννάται η απορία τι εμεσολάβησε και άλλαξε η στάση έστω και ανεπισήμως; Πώς επεκράτησε και εμφιλοχώρησε η αταξία αυτή και κυρίως πώς ρίζωσε τον τελευταίο καιρό και στις τάξεις των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών; Ημών που υπερηφανευόμαστε και κοπτώμαστε για την αυστηρά και απαρέγκλιτον τήρησιν των παραδόσεων! Και προς Θεού δεν κρίνουμε κανέναν!
Το επέβαλε ο απλός κόσμος άραγε; Τουλάχιστον όχι στην αρχή. Άλλωστε μέχρι να γίνουν δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί οι Άγιοι Τόποι στην συντριπτική τους πλειοψηφία προσκυνητές αυτών ήσαν οι παλαιοημερολογίτες. Μάλιστα φρόντιζαν να επισκέπτονται τα Πανάγια προσκυνήματα και στο δεύτερο μισό του Αυγούστου, ώστε να δουν και το θαύμα της Αγίας Νεφέλης κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως στο Θαβώρ (με το παλαιό ημερολόγιο) και την Κοίμηση της Θεοτόκου στη Γεσθημανή. Οι προσκυνητές όντως έλεγαν για το έθιμο του “Επιταφίου” της Παναγίας στον Τάφο της στη Γεσθημανή, δεν πίεζαν όμως για την εφαρμογή του στις παλαιοημερολογίτικες ενορίες. Ασκούσε άλλη γοητεία άλλωστε - να το δεις - στον τόπο που συντελέστηκαν τα γεγονότα και ήταν μια καλή αφορμή για να πραγματοποιήση τις το προσκύνημα τη δεδομένη χρονική στιγμή, κοντά στην Κοίμηση της Θεοτόκου με το παλαιό...
Στη διασπορά, όπου ως γνωστόν οι ομογενείς είναι συντηρητικότεροι και παραδοσιακότεροι, επίσης οι πιστοί δεν επέβαλαν ως τελετή τον “Επιτάφιο” της Παναγίας, αλλά μάλλον τους τον επέβαλαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Ελληνοαυστραλοί, αφού ο αρχιεπίσκοπος Στυλιανός για να διασκεδάση τις εντυπώσεις και να προλάβη αντιδράσεις σπεύδει να δικαιολογήση την επιβολή του ως εξής: “Επειδή όμως αυτό το ευλαβικό έθιμο δεν είναι ευρύτερα γνωστό ανάμεσα στα πλήθη των πιστών μας, είναι πολύ φυσικό ορισμένοι να παραξενεύονται, κι ίσως ακόμη και να σκανδαλίζονται, βλέποντας τον Επιτάφιο της Παναγίας. ....
Υπάρχει όμως σε πολλά μέρη του Ορθοδόξου κόσμου η ευλαβής συνήθεια να στολίζουν ανάλογο κουβούκλιο με άνθη την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, και μέσα εκεί να αποθέτουν εικόνα Κοιμήσεως της Παρθένου, και να της ψάλλουν επίσης Εγκώμια με συντριβή και κατάνυξη που θυμίζει τις πένθιμες ώρες της Μεγάλης Παρασκευής. Έτσι κάνουν συνήθως σε πολλά Ορθόδοξα Μοναστήρια, αφού είναι γνωστή η ιδιαίτερη ευλάβεια των Ορθοδόξων Μοναχών προς το πάνσεπτο πρόσωπο της Αειπαρθένου, στην οποία άλλωστε έχουν αφιερώσει κι ολόκληρο το Άγιον Όρος ως αποκλειστικά δικό Της περιβόλι. ..."8 Βέβαια τα μοναστήρια αυτά δεν τα κατονομάζει και αφήνει να εννοηθή πως γίνεται και στο Άγιο Όρος, χωρίς όμως και να το λέει απερίφραστα, όταν είναι προφανές πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Με δεδομένο πως ο ελληνικός λαός είναι βαθύτατα συναισθηματικός φύσει και θέσει, εύκολα λοιπόν γίνεται κατανοητό πώς και γιατί τελικά αγκαλιάστηκε και ρίζωσε η τελετή αυτή...
Δεν υπάρχει λόγος να μακρηγορήσωμε άλλο. Δεν κρίνει ο υποφαινόμενος κανέναν κληρικό που καλοπροαίρετα και επιθυμώντας να τιμήση την Κυρία Θεοτόκο διοργανώνει ή λαμβάνει μέρος στην τελετή του “Επιταφίου” της Παναγίας. Ούτε φυσικά κρίνονται οι συμμετέχοντες απλοί πιστοί, οι οποίοι τυγχάνουν ακατήχητοι στα βασικά της πίστεως και είναι λογικό να αγνοούν ζητήματα τυπικού και ευταξίας... Οι παππούδες και γιαγιάδες τους όμως γι'αυτά τα ζητήματα έγιναν “αποσυνάγωγοι” και κατεστάθησαν διωκόμενοι. Καλούνται κληρικοί και λαϊκοί καλοπροαίρετα, χωρίς εμπάθεια και παρωπίδες να διαβάσουν τις παραπάνω γραμμές και να ερευνήσουν και μόνοι τους. Και αν μετά αναπαύονται να τελούν όπως κι όποτε την τελούν αυτήν την τελετή, τι να ειπωθή περαιτέρω... Και να μην λησμονήται το γεγονός ότι στο χώρο μας αυτά τα μικρά μπορεί να γίνουν μεγάλα και πρόξενοι διαιρέσεων! Και μόνο το γεγονός ότι διαφημίζεται και προωθείται από συγκεκριμένα κέντρα σαν τον Αυστραλίας -με την επιχειρηματολογία που οικοδομεί προκειμένου να το δικαιολογήση- πρέπει να προβληματίση σοβαρά.
Όσο για την κλασικά επαμφοτερίζουσα στάση του Φαναρίου, αυτή δεν είναι τίποτα άλλο παρά η χαρακτηριστική (παρελκυστική) Φαναριώτικη τακτική. Και με τον αστυφύλακα και με το χωροφύλακα, αφήνοντας τα πράγματα να γίνωνται. Στα επουσιώδη που όμως άπτονται των προνομίων του ουδόλως σιωπά! Να υπενθυμήσωμε άραγε την οδηγία για το ποιός πρέπει να φέρη μίτρα στα πολυαρχιερατικά συλλείτουργα; Ούτε επιδοκιμάζει λοιπόν την τελετή δια της άρσεως της παλαιάς καταδικαστικής αποφάσεώς του, αλλά ούτε και την αποδοκιμάζει με νέα εγκύκλιο, που κρίνεται απαραίτητη δεδομένης της ευρύτατης διαδόσεώς της, παρά ανέχεται σιωπηρώς να γίνεται. Παραταύτα αφήνει τα φερέφωνά του να την μέμφωνται, διότι ακριβώς δεν τυγχάνει της εγκρίσεως της αυθεντίας του προσκυνητού Αυθέντου και Δεσπότου του Φαναρίου... Διερωτάται ο γράφων ποια θα γίνη άραγε η στάση της Κωνσταντινουπόλεως αν σε καθε “Επιτάφιο” της Παναγίας βγαίνει δίσκος υπέρ της εμπερίστατης Μεγάλης Εκκλησίας....;
Ελπίζω να μην στεναχωρήσαμε, δεν ήταν πρόθεσή μας. Μια μικρή συμβολή στην προβληματική αυτής της καινοφανούς τελετής, χωρίς να έχωμε τη δυνατότητα λόγω στενότητος χρόνου να εντρυφήσωμε δυστυχώς στις πρωτογενείς πηγές.
Έρρωσθε εν Κυρίω! Η Παναγία βοήθειά μας!
Ι.Α.Μ.
Πηγές - Παραπομπές
1 Η Εορτή της Κοιμήσεως Από Γ.Ν. Φίλια: «Οι Θεομητορικές Εορτές στη Λατρεία της Εκκλησίας.» Εκδ. ΓΡΗΓΟΡΗ, Αθήνα 2002. http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/filias_koimisi_2_1.html
2 Ο Επιτάφιος Θρήνος. Μικρό αφιέρωμα σ’ ένα αξιόλογο υμνογράφημα. Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου http://www.antibaro.gr/article/8072& https://fdathanasiou.wordpress.com/2013/05/03/%CE%BF-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AC%CF%86%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%B8%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C-%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CE%B5-%CE%AD/
3 Τα εγκώμια και επιτάφιος της Παναγίας στην ορθόδοξη Λατρεία. Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου https://fdathanasiou.wordpress.com/2015/08/15/%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CF%89%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1/
Περί των “Εγκωμίων” ή του “Επιταφίου” της Παναγίας. Παναγιώτη Αντ. Ανδριοπούλου http://panagiotisandriopoulos.blogspot.gr/2014/08/blog-post_11.html
4 Κολλυβάδες αγιορείτες ιερομόναχοι προ και μετά της ημερολογιακής καινοτομίας στη Θεσσαλία αρνούνταν κατηγορηματικά να τελέσουν μνημόσυνα τις Κυριακές, λέγοντας χαρακτηριστικά πως: “δεν διαβάζεται την Κυριακή το πρωί στον Όρθρο ο Άμωμος. Διαβάζεται κατά την λειτουργική τάξη ΜΟΝΟ το Σάββατο, άρα ημέρα των μνημοσύνων κατά την τάξη είναι μόνο το Σάββατο”.
5 Για του λόγου το αληθές σε ένα σχόλιο αναγνώστης/τρια επισημαίνει τα ακόλουθα: “Οταν παρακολούθησα τον επιτάφιο της Παναγίας στην ενορία μου έμεινα με την αίσθηση οτι η Παναγία πέθανε. Το είπα σε ενα θεολόγο και μου είπε ότι τα εγκώμια και ο επιτάφιος της Παναγίας στέλνουν λάθος μήνυμα στον κόσμο, γιατί δίνουν έμφαση στο θάνατο της Παναγίας και παραβλεπουν τη μετάσταση. Τα εγκώμια του Χριστού και ο επιτάφιος του Χριστού μιλάνε για το θάνατο του Χριστού, αλλά σε δυό μέρες θα γιορτάσουμε την ἀνάστασση, και έτσι δεν μένουμε με την αίσθση οτι ο Χριστός πέθανε και όλα τέλειωσαν, όπως γίνεται με τα εγκώμια και τον επιτάφιο της Παναγίας. "
Δεν μπαίνω καν στον πειρασμό να σχολιάσω τι κατάλαβε ότι εορτάζουμε στην 15ην Αυγούστου και κυρίως ποιοι φέρουν ακεραία την ευθύνη για την απορία, άγνοια, σύγχυση και σκανδαλισμό του χριστεπωνύμου πληρώματος με τις φιέστες που ελαφρά τη καρδία διοργανώνουν.
6 Τὸ ζήτημα τῶν ᾿Εκφωνήσεων εἰς τὰς τρεῖς Στάσεις τῶν ᾿Εγκωμίων τοῦ ᾿Επιταφίου. http://www.hsir.org/Theology_el/3c4004Egkomia-Shm.pdf
Αγαπητέ δάσκαλε, πληροφοριακά, αυτός που εκοπίασε και ανέβασε στο διαδίκτυο όλα τα λειτουργικά βιβλία της Ορθοδόξου εκκλησίας δεν ήταν εκ γενετής ούτε ελληνόφωνος ούτε ορθόδοξος! Είναι ένας Αμερικανός προσήλυτος στην Ορθοδοξία: ο π. Leo Schefe εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Keene New Hampshire της Νεοημερολογητικής Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Ένας προσήλυτος και Έλλην τω πνεύματι έκανε ό,τι Πατριαρχεία και Μητροπόλεις με πακτωλούς χρημάτων και έμψυχο δυναμικό αδιαφόρησαν να κάνουν..... Όσα συγχαρητήρια και να δώσης δεν φθάνουν... Όταν μάλιστα κάποιοι ιδιοποιήθηκαν τον κόπο του, αναρτώντας τα λειτουργικά κείμενα αλλάζοντας τη γραμματοσειρά, η απάντησή του σε αυτόν που το γνωστοποίησε ήταν “Δέν πειράζει πάτερ μου. Ἄς τά κάνουν ὅ,τι θέλουν. Δικά μου εἶναι; Τῆς Ἐκκλησίας εἶναι!” http://analogion.com/forum/showthread.php?t=2630
8 Ο Επιτάφιος και τα εγκώμια της Παναγίας. Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός -Στοχασμοί του Δεκαπενταύγουστου. Από το έργο Ενσαρκώσεις του Δόγματος, Εκδόσεις Δόμος
Είναι καιρός, πλέον, οι ακατήχητοι νά πάψουν νά παραμένουν ακατήχητοι. Τό βασικότερο, νά πάψουν νά ερίζουν καί μαζί μέ αυτούς, νά διαφαίνεται υποβόλιμη η έρις μετάξύ τής υπεραγίας Θεοτόκου μέ τον υιόν καί Θεόν της.
ΑπάντησηΔιαγραφή